Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt

Tiếng Việt - một ngôn ngữ thân thương. Mỗi dân tộc trên thế giới đều có một ngôn ngữ đặc trưng cho dân tộc mình, ngôn ngữ đó biểu trưng cho một nền văn hoá truyền thống, tiêu biểu cho một đời sống xã hội. Thế mà một thế hệ tương lai của đất nước lại là đang là "thủ phạm" chính trong việc góp phần "huỷ hoại" sự trong sáng của ngôn ngữ của nước nhà. Gióng một hồi chuông báo động đến các cấp bậc lãnh đạo, và quan trọng hơn, mỗi một người con của dân tộc Việt Nam thân yêu cần ý thức được tầm quan trọng và góp phần bảo lưu nét đẹp vốn có của tiếng Việt.

Thoạt nghe thì có vẻ thật nghịch lý, nhưng dường như đối với giới trẻ Việt Nam ngày nay, việc viết đúng chính tả tiếng mẹ đẻ của mình dường như là chuyện không hề đơn giản. Không đơn giản là vì các bạn trẻ ngày ngày tiếp xúc với thế giới internet cũng như điện thoại di động – nơi mà cách viết cũng như phát âm tiếng Việt bị bóp méo với hàng trăm, hàng ngàn kiểu.

Thoạt đầu là tìm những từ viết tắt, những tiếng nước ngoài thay thế để cho nhanh, tiết kiệm thời gian trong việc nhắn tin hay tán gẫu, rồi sau đó tìm cách chế biến ra hàng trăm, hàng ngàn kiểu viết khác mà có lẽ rằng những người không có “kinh nghiệm” trong việc đọc những ngôn ngữ thế này thì khó mà đoán được ý nghĩa chính xác của chúng. Rồi như một thói quen, cách sử dụng ngôn ngữ bừa bãi như vậy dần lan truyền trong cuộc sống hàng ngày và nổi lên như một trào lưu, để rồi tiếng Việt “hiện đại” ngày một trở nên lộn xộn hơn.

Tiếng Việt có hàng trăm kiểu viết?

Như đã nêu ở trên, nếu như trước đây sự biến tướng của cách viết tiếng Việt chỉ nhằm mục đích tiết kiệm thời gian thì hiện nay có hàng trăm, hàng ngàn cách viết khác nhau. Thử đọc vài câu comment ngắn trong một trang facebook của một 9X: “Seo zị, chiện như zị mà mài cũng bùn là seo hử?” (Sao vậy, chuyện như vậy mà mày cũng buồn là sao hả?”. Hay “Chài ai, hum wa đi zìa trùi mưa lớn wé! Mệt hem ăn kơm đc lun” (Trời ơi, hôm qua đi về trời mưa lớn quá, mệt không ăn cơm được luôn”. Có thể nói, việc sử dụng ngôn ngữ như thế này trong giới trẻ, đặc biệt là lứa tuổi 9X đã không còn xa lạ gì. Một em học sinh lớp 7 cho biết: “Lúc đầu em cũng thấy kỳ kỳ, nhưng thấy các bạn dùng mãi rồi cũng quen, bây giờ thấy cũng… hay hay”. Mà chính cái thấy hay hay như thế này rồi các em lại vô tình bắt chước theo, rồi hình thành một trào lưu sử dụng tiếng Việt kiểu mới như vậy mới là sành điệu, mới chứng tỏ ta đây có vẻ “hiểu biết”?!.

Những biến tướng của tiếng Việt “hiện đại” có thể kể đến hàng loạt như: viết chữ i thành chữ j, c thành k (vd như kái, kơm), viết theo kiểu ngôn ngữ nói của địa phương (teo, mài, zìa…), viết theo kiểu nửa Tây nửa ta (Vd như “Maybe today lớp mình sẽ được off 2 tiết” – Có thể hôm nay lớp mình sẽ được nghỉ 2 tiết), Việt hóa cách phát âm của từ ngữ nước ngoài (xì tai – style) … Đối với một số đông bạn trẻ, việt sử dụng ngôn ngữ kiểu “cải biên” như thế này sẽ làm các bạn trở nên nổi bật và đặc biệt hơn.

Thậm chí có những bạn còn tự ý sáng chế ra kiểu ngôn ngữ độc quyền của mình, và rất tự hào về điều đó, rồi dần dần, việc sử dụng ngôn ngữ biến tướng như thế này không chỉ dừng lại ở cuộc sống online, mà còn lan rộng ra cả cuộc sống thực, thậm chí trong cả những bài kiểm tra văn, chắc hẳn cũng không ít giáo viên phải đau đầu vì thường xuyên đọc những kiểu viết biến tướng như thế này. Có một nghịch lý là nếu như một đứa trẻ từ khi còn bé, khi bắt đầu tập viết, tập phát âm thì đã được dạy phải viết đúng chính tả, phát âm cho chuẩn, thì khi lớn lên, các bạn lại cố tình “viết sai” một cách vô ý thức mà lại xem nó như một cách để thể hiện mình để rồi dần dần nó đi vào cuộc sống thật lúc nào không hay biết. Thật đáng buồn!

Những biến tướng của tiếng Việt ngày nay quả là đang ở mức độ báo động, tuy nhiên dường như phần lớn mọi người đều không có thái độ gì trước vấn nạn đó. Giới trẻ thì hùa theo, bình thản sử dụng kiểu ngôn ngữ này trong giao tiếp hàng ngày. Người lớn thì im lặng, mặc kệ cho những gì xảy ra xung quanh như nó vốn là như vậy, một phần phải chăng do họ quá vô tình, hay là họ nghĩ rằng cũng chẳng thể làm gì được. Thậm chí có trường hợp bố mẹ, ông bà lại “học” theo ngôn ngữ của con cháu mình với hy vọng sẽ gần hơn với chúng?! Chính những thái độ này vô hình chung lại càng làm cho tiếng Việt ngày một suy thoái, lộn xộn hơn.

Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là nhiệm vụ không của riêng ai

Dẫu biết rằng việc sử dụng những ngôn ngữ riêng của giới trẻ cũng tạo nên một nét riêng nhưng tốt nhất là không nên để vấn đề đó đi quá xa. Tiếng Việt của chúng ta rất giàu và đẹp, nên việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong thời điểm hiện tại là một điều cấp thiết, vì nếu cứ để tình trạng này tiếp diễn và ngày một nghiêm trọng hơn thì chắc chắn các thế hệ tương lai sẽ không còn biết viết đúng tiếng Việt là như thế nào. Điều này sẽ kéo theo những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.

Vì một khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường mà đã sử dụng ngôn từ một cách bừa bãi và lộn xộn như thế thì thử hỏi sau này các em tốt nghiệp, đi làm việc sẽ thế nào? Thiết nghĩ, việc tuyên truyền, giáo dục ý thức của giới trẻ trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là một điều mà nhà trường, các bậc phụ huynh nên quan tâm hàng đầu. Nên nhắc nhở các em giữ gìn sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ, siêng năng đọc sách báo để trau dồi vốn từ của mình. Dù có "lỡ" biến đổi tiếng Việt để nói và viết cho vui hay đã quen với việc sử dụng ngôn ngữ kiểu teen để giao tiếp qua internet thì cũng hãy nhớ rằng cái gì cũng có những chừng mực của nó.

Ngôn ngữ chỉ là một công cụ để giao tiếp, còn việc sử dụng và giữ gìn nó như thế nào phần lớn phụ thuộc vào ý thức của người nói và viết, không ai có thể đặt ra một chuẩn mực là phải nói hay viết thế nào cho đúng, nhưng những kiểu bóp méo ngôn ngữ một cách quá đáng và thường xuyên như hiện nay thì không thể chấp nhận được, kể cả trong cuộc sống ảo và cuộc sống thật. Bởi vì giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt không phải là nhiệm vụ của riêng một ai.

Hoa Hạ sưu tầm trên internet