GIỚI THIỆU 3 KHUÔN MẶT VĂN THƠ NỮ GIỚI

THỤY VI – LỆ KHÁNH

MH. HOÀI LINH PHƯƠNG

NHÀ VĂN NỮ THỤYVI

thụyvi tên thật Nguyễn Thị Vân Hồng. Tốt nghiệp trường ĐH Luật Khoa, Văn Khoa và Quốc Gia Âm Nhạc & Kịch Nghệ.

Vào năm 15 tuổi, được tờ báo Sống của Chu Tử đăng thơ và truyện ngắn. Theo thụyvi kể, lúc đến nhận nhuận bút, nhà văn Chu Tử đã ngạc nhiên vì thấy cô bé xíu. Từ đó ông có cảm tình và đặt cho bút hiệu thụyvi (đặc biệt nhà văn Chu Tử khi viết tên thụyvi thì cách viết hai tên dính lại không hoa, có lẽ ông thấy cô còn con nít nên viết vậy chăng ?) Tuy nhiên vì lòng kính trọng một nhân cách lẫm liệt của nhà văn lão thành, nên sau khi ông mất, thụyvi giữ kiểu chữ này như một kỷ niệm đáng trân trọng.

Trong thời gian lui tới các toà soạn để nhận nhuận bút, tình cờ thụyvi được nhà văn Linh Trang thương như con gái và sau đó bà đã nhận thụyvi làm nghĩa nữ, đặt tên gọi là bé Diễm.

Cha mẹ cô ly dị hồi cô mới 6 tuổi. May mắn cô được ông bà Ngoại thương yêu và gửi cô vào trường đạo  nội trú suốt những năm Tiểu học. Có lẽ do cám cảnh chuyện gia đình của một cô bé dễ thương, nên nhà văn Nhất Giang đã viết một cuốn truyện kể về một đứa bé mồ côi và đặt tên cuốn sách là THỤY VI.

Thụyvi vừa đi học vừa viết lai rai cho các tờ Tuổi Ngọc, Tuổi Hoa. Lớn lên, thụyvi viết cho tờ Công Luận, Màn Ảnh, Kịch Ảnh ( có giữ trang Phụ Nữ & Sắc Đẹp ) ký bút hiệu là bà Huyền Trinh.

Khi đang theo học trường Quốc Gia Âm Nhạc & Kịch Nghệ ở khoa Thoại Kịch, thụyvi được vinh dự chọn đóng vai Mộng Cầm cho vở kịch nổi tiếng Hàn Mặc Tử, được giải Văn Học Nghệ Thuật của Tổng Thống vào năm 1970.

Sau đó thụyvi tiếp tục cộng tác với ban kịch Trương Đình Hầu, ban kịch Hoa Lư, Thụy Vi, Đắc Lộ… (Những ban kịch diễn cho giới HS & SV) Thời gian này, thụyvi thử có dịp góp mặt với những vai nhỏ trong các phim Như Giọt Sương Khuya, Mẹ…

Là đứa cháu ngoại hiếu thảo, lúc nào cũng nghe lời khuyên dạy của ông Ngoại, nên chỉ một thời gian ngắn, thụyvi mạnh dạn rời bỏ con đường Văn Nghệ và chuyên tâm đi học. Sau khi tốt nghiệp Đại Học, thụyvi trở thành Giáo Sư Đệ Nhị Cấp dạy học tại các trường Mạc Đỉnh Chi, Đoàn Thị Điểm và các trường tư thục tại Mỹ Tho.

Hiện nay thụyvi đang sống tại hải ngoại, viết đủ thể loại như Ký, Tạp Ghi, Thời Sự, Thơ, Truyện Ngắn, Phụ Nữ và cả vẽ tranh, điêu khắc. Ngoài bút hiệu thụyvi, cô còn ký những tên như Kha Thụy Vy, Gió Thông, Hạt Huyền, Vân Hồng. Bà Huyền Trinh

TÌNH XANH

. thụyvi

Một hôm áo trắng về lại phố

Trời vẫn trong veo, má vẫn hồng

Có nàng cắn tóc bâng khuâng hỏi

Có gặp người quen năm ngoái không ?

Một hôm áo trắng về lại phố

Tháng chín mây mùa thu ghé thăm

Có chàng chùi kiếng bâng khuâng hỏi

Có gặp cô nàng năm ngoái không ?

(ĐTQ )

Tôi biết tháng Chín đang về.

Gió ngoài phố một thành phố của miền Bắc nước Mỹ đang se lạnh, và những chiếc lá cố nấn níu màu lá xanh chưa muốn hấp hối thở những hơi thở yêu thương.

Trên đầu tôi, mây dường như thấp hơn và trắng. Màu trắng, khiến tôi chạnh lòng, và thầm nghĩ….

Không biết những áo dài trắng có còn trở lại để bung ra khắp ngã đường nơi xa đó hay không ? Kỷ niệm dẫn tôi lội về… Để thấy lại

Ngôi trường cũ –  tuy ngôi trường thật khiêm nhường và có chút quê mùa. Nhưng con đường đi đến trường thì thật đẹp.

Sau hàng chục năm… Ngôi trường như một phần da thịt. Và, con đường, trở thành rêu – bám hoài trong trí…

Con đường từng ghi dấu những bước chân mong manh của bầy con gái đi từng tốp trong những tà áo trắng, hồn như trang giấy mới, điểm xuyết vài tà áo lụa màu thật yểu điệu – dập dềnh, lượn lờ như đàn bướm – trôi dài, tràn đến cổng trường Trung Học Kiến Tường.

Tôi tin những cô bé xinh xắn dễ thương tinh khôi ngày nào, sẽ không bao giờ quên đi những buổi sáng đến trường nơi con đường được che phủ dưới màu xanh hồn nhiên của những tàng cây dầy đặc những cánh lá lãng mạng mến thương.

Con đường đi ngang qua khu Cư xá Công chánh… Nơi đó, có một chàng khờ – sáng nào cũng đứng đợi… ……………..

Hôm nay, mây trắng ơi là trắng

Giống hệt mây hôm ấy ngày xưa

Có người ba lần hai mươi tuổi

Thầm lặng nao nao nhớ gió mùa (*)

thụyvi (Hầm Năng, cuối tháng 8 – 2010)

(*) Xin phép đổi vài chữ trong thơ ĐTQ

2 NHÀ THƠ NỮ CỦA MỘT THỜI

LỆ KHÁNH & MH. HOÀI LINH PHƯƠNG

Nhà thơ nữ Lệ Khánh, tên thật: Dương Thị Khánh, sinh năm 1944 tại tỉnh Thừa Thiên – Huế. Hiện đang sinh sống cùng con trai trên đường 3/2 thành phố Đà Lạt tỉnh Lâm Đồng. Là một người thơ nữ mang nặng tình thơ lẫn tình đời.

Ta hãy nghe nhà thơ tâm sự qua một sáng tác phẩm :

VÒNG TAY NÀO CHO EM

(Lỡ yêu người có vợ con

Thì đừng nói chuyện sắt son mà buồn)

“Vòng tay này ôm vợ

Còn vòng tay nào anh ôm em ?”

Mấy ngày đi qua trong hạnh phúc êm đềm

Chừ trả lại để mai về xứ lạnh

oOo

Vẫn vòng tay với tình yêu hiu quạnh

Buốt giá nào trong tâm sự nhớ thương

Còn gì đâu ngoài những nụ hôn buồn

(Cho nhau đó… có bao giờ miễn cưỡng ?)

oOo

Em chợt hiểu… nhưng bằng lòng tận hưởng

Ái ân này… sao ngắn ngủi… yêu đương ?

Đây, cho anh nguồn hạnh phúc trong hồn

Đẫm nước mắt nhưng tròn câu chân thật

oOo

Vòng tay anh… chắc giờ đây quá chật ?

Ôm vợ hiền, ôm con dại… còn đâu

Vâng, còn đâu người con gái đến sau

Thương, nhớ, tiếc… sao ngỡ ngàng biết mấy ?

Phải chăng từ định mệnh, từ tạo hóa (mà người đời mỗi khi thống khổ, u buồn lại kêu lại đỗ tội đến “ông Trời”), tại sao lại sắp bày cho nhà thơ từ thuở còn là cô thiếu nữ dậy thì đã là “Em là gái trời bắt xấu” (?), để rồi cứ phải lên tiếng than thân trách phận… đến tập thơ thứ 5 : “Lỡ yêu người có vợ con / Thì đừng nói chuyện sắt son mà buồn”.

Chúng ta đã nghe hai câu thơ trên qua bài “Vòng tay nào cho em”, và hãy nghe tiếp tâm sự thở than của người thơ qua bài :

EM LÀ GÁI TRỜI BẮT XẤU

Giận anh những sáng sương lên áo

Tôi tủi thân đi giữa lạc loài

Sương ướt tóc mềm môi trở lạnh

Nghẹn ngào tôi vẫn nhớ thương ai

Sương nhé, đừng rơi ướt áo tôi

Đừng rơi người cũ bỏ đi rồi

Lấy ai phủi giọt sương trên áo

Sương thấm trời ơi lạnh quá thôi

Tôi sợ sương sa, tôi vẫn đi

Anh ơi lành lạnh gió mai về

Sương rơi ướt áo tôi nhiều quá

Lạnh lắm hồn tôi lạnh tái tê

Anh giờ chắc hẳn vui duyên mới

Quên hẳn người đang mặc áo sương

Đi dưới trời sương, sương thấm lạnh

Ướt cả hồn tôi ướt vệ đường

Trong một bài viết của tác giả La Ngạc Thụy, khi viết về nhà thơ nữ Lệ Khánh, có những đoạn cho chúng ta được biết thêm đôi chút về nhà thơ :

- “Vào những năm thập kỷ 60, trên diễn đàn văn nghệ xuất hiện một nhà thơ gây xôn xao dư luận, có thể nói là ngang tầm với hiện tượng T.T.Kh, đó là nhà thơ Lệ Khánh tác giả của 5 tập thơ “Em Là Gái Trời Bắt Xấu” do nhà xuất bản Khai Trí xuất bản liên tục trong 3 năm từ năm 1964 đến năm 1966.

“Chính tên tập thơ “Em là gái trời bắt xấu” đã gây chú ý hấp dẫn, từ đó độc giả đã “đua nhau” tìm đọc. Điều làm mọi người kinh ngạc là Lệ Khánh xuất bản thơ với tựa đề “Em Là Gái Trời Bắt Xấu” nhưng thật ra Lệ Khánh lại là một cô gái Huế xinh đẹp từng làm nhiều chàng trai đất Quảng ngẩn ngơ chứ chẳng hề xấu chút nào, lúc xuất bản tập thơ đầu tiên Lệ Khánh vừa đúng 20 tuổi.

“… Một điều đáng chú ý khác là đời thơ của Lệ Khánh không dài, chỉ bắt đầu vào năm 1964 và kết thúc trước năm 1975; sau đó có sáng tác thêm gì cũng không còn cái chất thơ “Em Là Gái Trời Bắt Xấu” như xưa nữa.

“… Thơ Lệ Khánh là có một cuộc tình ngang trái và chính cuộc tình ngang trái đó đã tạo nên những vần thơ “Em Là Gái Trời Bắt Xấu”, là những buồn tủi, nước mắt của tình yêu. Là những khắc khoải, dằn vặt, đớn đau bi lụy của những kẻ khổ vì yêu…”

Lệ Khánh sống ở Đà lạt thành phố sương mù, thành phố của tình yêu nhưng lại khổ vì tình, lụy vì tình. Nhưng nhờ éo le trong tình yêu mà Lệ Khánh đã có những vần thơ để đời…

- Tác phẩm đã xuất bản : Em là gái trời bắt xấu (thơ tập 1, 2, 3, 4, 5) Khai Trí Sài Gòn xuất bản : 1964 1965-1966; Vòng tay nào cho em (thơ 1966); Nói với người yêu (thơ 1967)

MH. HOÀI LINH PHƯƠNG

- Nguyễn Việt

Còn một nhà thơ nữ khi xưa, cũng một thời vang bóng trên các diễn đàn văn nghệ thời còn những anh chiến sĩ Cộng Hòa. Là nhà thơ MH. Hoài Linh Phương, bấy giờ rất nhiệt tình cổ vũ cho phong trào “Người yêu của lính” – cuối thập niên 60 thế kỷ XX – vì thế mà đa số thơ của “em gái hậu phương” đều làm tặng các “anh trai tiền tuyến”.

Tôi biết MH. Hoài Linh Phương khi tôi còn phụ trách các các trang Văn Nghệ Trẻ của báo Hòa Bình, Đồng Nai, sau này là Tin Điển và Trắng Đen. Khi đó MH. Hoài Linh Phương thường đi đôi với nhà thơ nữ Lệ Khánh trên những trang văn nghệ như Mai Bê Bi của báo Chính Luận (lúc cả hai mới bước vào sự nghiệp thi ca).

Lúc đó tôi có câu hỏi mà không dám hỏi ai, phải chăng MH. Hoài Linh Phương mới chính là “Em Là Gái Trời Bắt Xấu” thật sự chứ không phải Lệ Khánh (?!). Có lẽ vì thế mà MH. (tức Mỹ Hương, chữ tắt tên thật của Hoài Linh Phương) có chút tự ti về nhan sắc, nên để bù đắp, hơi thở trong thơ của MH. lại rất nhẹ nhàng thanh thoát, không bi ai như Lệ Khánh, trái lại mang nhiều bản chất lãng mạn trữ tình.

Ngày MH. Hoài Linh Phương còn là cắp sách đi học rồi làm thơ viết văn, tôi có ghé qua nhà MH. trên đường Trần Hưng Đạo Q5, gần chợ Hòa Bình, mới biết vì sao MH. Hoài Linh Phương thường ca tụng đời lính, vì rằng ba của MH. là một sĩ quan cấp Tá trong quân đội từ nền Đệ Nhất sang nền Đệ Nhị Cộng Hòa; là Trưởng phòng 5 của Bộ Tổng Tham Mưu, có học vị Tiến sĩ Luật khoa, người nằm xuống trong trại cải tạo Yên Bái sau 1975.

Tôi nghe có người kể, khi MH Hoài Linh Phương chưa sang định cư tại Hoa Kỳ; MH. lúc đó đi dạy học, nên trong một buổi họp tại Trường Trung Học Hòa Đồng, một giáo sư Việt văn tố cáo MH. khai man lý lịch, có cha đi Mỹ mà bảo là chết trong trại cải tạo. MH. Hoài Linh Phương rất buồn trước cánh sâu bọ lên làm người, nay lại buồn vì đồng nghiệp có trí thức, tri thức lại đi bằng bốn chân. Cho nên MH. bỏ dạy học trở vế Sài Gòn, dù biết rằng miếng cơm manh áo trong thời bao cấp rất khó tìm. Sau đó MH. mới sang Mỹ bằng diện HO vì có cha chết trong trại cải tạo.

Cũng chính vì thế tôi mới hiểu vì sao giờ đây MH. Hoài Linh Phương đang ở Hoa Kỳ (trước đây hơn hai mươi năm, tôi cứ ngỡ MH. cùng gia đình đi “hồi hương lập nghiệp” ở Gò Công hay đi “kinh tế mới” gì đó, do có cha là sĩ quan trong quân đội Sài Gòn, để hưởng chính sách “khoan hồng” cho cha được về đoàn tụ cùng gia đình).

Và cũng không hiểu vì sao (mà cũng có thể đã hiểu) vào cuối năm 2008, tôi nghe Lệ Khánh nói : “MH. Hoài Linh Phương mới… lấy chồng, cả hai đang sống ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn”.

Thơ MH. Hoài Linh Phương

Mấy độ sau này nhiều người vẫn nhắc đến tên MH. Hoài Linh Phương, như một bài viết từ trên mạng mà tôi được đọc, cũng chính là tâm sự của người thơ :

- Mặt trời cuối ngày buồn lẻ loi, như cánh môi ai thiếu vắng những nụ cười. Thơ của MH. Hoài Linh Phương vẫn gợi buồn trong thi phẩm “Tình Khúc Cho Người” :

Em gái hỏi thầm chiều nay xứ Huế

Trời có dỗi hờn ướt áo anh không ?

Em ở phương đây nghe hồn bật khóc

Thơ viết một đời… chinh phụ chờ mong

oOo

Trời vẫn còn mưa, sao tình bỗng… mất

Người đã quên rồi tôi biết hờn ai ?

Tóc chợt phiêu du qua từng phiến tủi

Một thuở hẹn hò như lá thu bay…

- Không có hận thù hay trách móc, dầu tình kia chợt biến mất như áng mây. MH. Hoài Linh Phương đã sáng tác thi phẩm “Tình Khúc Cho Người” từ năm 1969 xa xôi, tuy thơ không mang đến nụ cười, chỉ gởi lại đời từng ngấn lệ đầy vơi với bao thương cảm “… Tóc chợt phiêu du qua từng phiến tủi – Một thuở hẹn hò như lá thu bay”.

MH. Hoài Linh Phương đã viết lên những câu thơ chan chứa tình thương, từ thuở quê hương thân yêu đang ngộp thở vì chiến tranh cùng khắp. Những dòng thơ dưới đây cho thấy sự hy sinh to lớn của những người vợ, người mẹ, người chị và những người em gái ở hậu phương “…Trời vào đông nên trời mang rét mướt – Em xa anh nên nước mắt đong đầy…” (Một phần của thi phẩm Lời Tượng Ðá của MH.).

“Trời vào đông nên trời mang rét mướt

Em xa anh… nên nước mắt đong đầy

anh phương nào cho bỏ trống vòng tay ?

em cúi mặt, thương tháng ngày bỗng… lạ !

chuyện người xưa chờ chồng… nên hóa đá

chuyện bây giờ, em cũng thế… hay sao ?

thời chiến chinh ai biết được lòng nhau ?

vâng ! em hiểu – xin đi vào quên lãng…

nhưng những đêm nằm nghe mưa chờ sáng

nghe gió về, nghe bom đạn miền xa…

mi cay cay và mắt bỗng… nhạt nhòa

em tự hỏi, sao dối mình được nhỉ ?

tại nhớ anh, em mới làm “thi sĩ”

“thi sĩ” hờn nên vần điệu vô duyên

thơ vụng về như lần viết đầu tiên…”.

Những câu thơ chân thành của người em gái hậu phương MH. Hoài Linh Phương thời đó, đã sưởi ấm lòng những chiến sĩ ngày đêm xông pha ngoài tiền tuyến lửa. Từng giờ họ “giỡn mặt với tử thần”, không phải tự họ coi thường sự sống, mà chấp nhận hy sinh để bảo vệ đất nước, giữ lấy quê hương.

Có chút gì để nhớ để thương, mà MH. Hoài Linh Phương ý thức được nên đã gởi đến khắp nẻo chiến trường những tâm tình đáng quý đó…

NHỚ

Sai Gòn trời đang vào đông

Những cây hoa vàng hương vẫn thơm nồng

Trên phố em qua đầy đướng lá rụng

Gió lộng ban chiều, anh có nghe không ?

oOo

Anh ở nơi nào đời vui không anh ?

Hạnh phúc chắc đầy quanh những đêm xanh ?

Vẫn ở nơi xưa lòng em rất lạ

Ngậm kín nỗi buồn nước mắt vây quanh .

MH. Hoài Linh Phương

PHẢN HỒI VỀ NHÀ THƠ NỮ

MH. HOÀI LINH PHƯƠNG

Gửi ông Nguyễn Việt,

Rất tình cờ, qua một người bạn – được đọc bài viết về mhhoailinhphuong. Cám ơn ông đã cho chúng tôi những người yêu thơ mhhoailinhphuong từ một thời còn khoác áo lính có dịp trở về miền ký ức của chính mình. Nhưng thật tiếc, trên bài viết của ông không có phần comment nên phải email để góp phần cho trang web.

Là một độc giả trung thành của nhật báo Chính Luận từ số ra mắt, và vẫn còn lưu giữ được những bài thơ cũ của nhà thơ này, xin bổ túc một số chi tiết cho bài viết ông được hoàn chỉnh hơn.

1. Nhà thơ Lệ Khánh chưa bao giờ cộng tác với Chính Luận, mà chỉ cộng tác với Ngôn Luận (tiền thân của Chính Luận), và tuần báo Văn Nghệ Tiền Phong

2. Riêng mhhoailinhphuong cộng tác trên trang thơ chính của nhật báo Chính Luận do Thái Linh phụ trách, không phải ở trang Mai Bê Bi là trang thiếu nhi do Tô Ngọc đảm nhiệm.

Về phần thân thế, và sự nghiệp mhhoailinhphuong xuất thân từ một gia đình khoa bảng, (Thân phụ cô là người duy nhất có học vị Tiến Sĩ trong QLVNCH). Tốt nghiệp Cử Nhân Báo Chí Đại Học Vạn Hạnh. Tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm Saigon. Tốt nghiệp Minneapolis Technical College tại Hoa Kỳ. Làm việc tại ***ociated Bank, và phu quân của cô hiện là Vice President của Adamsbank

Những chi tiết này tôi tìm thấy trong thư viện tại Hoa Kỳ phần tiểu sử tác giả.

Nếu tôi không lầm, vì một lý do nào đó, ông đã không tiếp xúc được với tác giả để có những hình ảnh xác thực. Bởi những nguồn tin và hình ảnh trên Net không rõ ràng và chưa được phối kiểm.

Chúc ông tìm được nhiều tư liệu hơn để bài viết thêm trung thực và phong phú về những người muôn năm cũ. Thân ái,

Phamchinhyen

Ông Phạm Chinh Yên thân mến,

Có lẽ tôi không nhớ rõ, Ngôn Luận hay Chính Luận. Nhưng chắc một điều không phải nghĩa Mai Bê Bi (My baby) là một trang thiếu nhi. Đây là một trang Văn Nghệ Trẻ dành cho thiếu nhi và học sinh (dạng tuổi ô mai) trong đó có đầy đủ thơ văn chứ không chỉ là những chuyện cổ tích.

Trong bài tôi cũng nói có hơn 20 năm (và có thể hơn 40 năm, vì từ năm 1968 tôi về làm ở  báo Trắng Đen, trông coi trang quốc nội nên ít dịp liên lạc với nhóm Văn Nghệ Trẻ xưa) tôi không còn liên lạc với MH. Hoài Linh Phương.

Trong bài tôi sử dụng một số tài liệu từ trên mạng để viết về một người bạn năm xưa, vì nay chỉ nghe qua Lệ Khánh nói (lâu lâu mới gặp LK ở nhà Thiên Hà trong những dịp hội ngộ bất ngờ. Còn LK vẫn thường có liên lạc với MH qua điện thoại) nên khi phối kiểm đều thấy có sự trùng hợp.

Rất cám ơn tấm thạnh tình của ông dành cho tôi.

Nguyễn Việt