Một câu chuyện cảm động

Một câu chuyện thật là cảm động của một gia đình lao động xuất khẩu, sau đó xin tỵ nạn tại Đức, người vợ được bảo lãnh sang sau, gia đình đổ vỡ vì người vợ chê chông chậm chạp, thua kém người khác...bỏ chồng và con để lấy chồng khác...Không rõ tên tác giả, chỉ thấy đề tắt là TN.

Anh hẹn chị ra quán cà phê trước nhà ga chính của thành phố Bremen. Câu đầu tiên khi gặp anh, chị nói trong sự cáu gắt, ông lại bán xe rồi hay sao mà lại đi tàu lên đây.

Anh cúi đầu trả lời lý nhí trong sự hổ thẹn, ừ, bán rồi, vì cũng không có nhu cầu lắm. Chị sầm mặt xuống, ông lúc nào cũng vậy, suốt đời không thể ngóc đầu lên được, hẹn tôi ra đây có chuyện gì vậy?

Khó khăn lắm anh mới có thể nói với chị điều anh muốn nhờ cậy. Chị cũng khó khăn lắm mới có thể trả lời từ chối anh, nhưng mà gia đình tôi đang yên lành, nếu đưa con bé về e rằng sẽ chẳng còn được bình yên.

Anh năn nỉ, nhưng thật sự là anh rất bối rối, con bé đã đến tuổi dậy thì, anh là đàn ông, không thể gần gũi và dạy dỗ chu đáo cho nó được, anh chưa bao giờ cầu xin em điều gì, chỉ lần này thôi, chỉ nửa năm hay vài ba tháng cũng được, em là phụ nữ, em gần nó, em hướng dẫn và khuyên bảo nó trong một thời gian, để nó tập làm quen với cuộc sống của một thiếu nữ, sau đó anh lại đón nó về.

Chị thở dài, ông lúc nào cũng mang xui xẻo đến cho tôi, thôi được rồi, ông về đi, để tôi về bàn lại với chồng tôi đã, có gì tôi sẽ gọi điện thông báo cho ông sau. Anh nhìn chị với ánh mắt đầy hàm ơn. Anh đứng dậy, đầu cúi xuống như có lỗi tiễn chị ra xe rồi thở dài, lùi lũi bước vào nhà ga đáp tàu trở lại Hamburg.

Anh và chị trước by Text-Enhance">kia là vợ chồng. Họ yêu nhau từ hồi còn học phổ thông. Anh đi lao động xuất khẩu ở Đông Đức. Chị theo học Đại học Sư phạm Hà Nội 1. Ngày bức tường Berlin sụp đổ, anh chạy sang phía Tây xin tị nạn. Chị tốt nghiệp Đại học và về làm giáo viên cấp 3 huyện Thái Thụy, Thái Bình. Họ vẫn liên lạc và chờ đợi nhau.

Khi đã có giấy tờ cư trú hợp lệ, anh về làm đám cưới với chị, rồi làm thủ tục đón chị sang Đức.

Vừa sang Đức, thấy bạn bè anh ai cũng thành đạt. Đa số ai cũng có nhà hàng, hay cửa tiệm buôn bán. Chỉ có anh là vẫn còn đi làm phụ bếp thuê cho người ta. Chị trách anh vô dụng. Anh không nói gì, chỉ hơi buồn vì chị không hiểu, để có đủ tiền bạc và điều kiện lo thủ tục cho chị sang được đây, anh đã vất vả tiết kiệm mấy năm trời mới được. Nên không dám mạo hiểm ra làm ăn

"Đồ cù lần, đồ đàn ông vô dụng...", đó là câu nói của miệng chị dành cho anh, sau khi anh và chị có bé Hương.

Bé Hương sinh thiếu tháng, phải nuôi lồng kính đến hơn nữa năm mới được về nhà.
Khi bác sĩ thông báo cho vợ chồng anh biết bé Hương bị thiểu năng bẩm sinh. Giông tố bắt đầu thực sự nổi lên từ đó. Chị trách anh, đến một đứa con cũng không làm cho ra hồn, thì hỏi làm được gì chứ. Anh ngậm đắng nuốt cay nhận lỗi về mình và dồn hết tình thương cho đứa con gái xấu số.

Bé Hương được 3 tuổi, chị muốn ly dị với anh. Chị nói, ông buông tha cho tôi, sống với ông đời tôi coi như tàn. Anh đồng ý, vì anh biết chị nói đúng. Anh là người chậm chạp, không có chủ kiến và không có chí tiến thân, sống an phận thủ thường. Nếu cứ rằng buộc sẽ làm khổ chị.

Bé Hương 3 tuổi mà chưa biết nói. Chị cũng rất thương con, nhưng vì bận bịu làm ăn nên việc chăm sóc con bé hầu hết là do anh làm. Vì vậy mà con bé quấn quít bố hơn mẹ.

Biết vậy nên chị cũng rất yên tâm và nhẹ nhõm nhường quyền nuôi dưỡng con bé cho anh khi làm thủ tục ly hôn.

Ly dị được gần 1 năm thì chị tái giá. Chị sinh thêm một đứa con trai với người chồng mới.

Thành phố Bremen là thành phố nhỏ. Người Việt ở đó hầu như đều biết nhau. Chị cảm thấy khó chịu khi thỉnh thoảng bắt gặp cha con anh đi mua sắm trên phố. Chị gặp anh và nói với anh điều đó. Anh biết ý chị nên chuyển về Hamburg sinh sống.

Chị không phải là người vô tâm, nên thỉnh thoảng vẫn gửi tiền nuôi dưỡng con cho anh. Trong những dịp năm mới hay noel, chị cũng có quà riêng cho con bé, nhiều năm, nếu có thời gian, chị còn đến trực tiếp tặng quà cho con bé trước ngày lễ giáng sinh nữa.

Thấm thoát đó mà giờ đây con bé đã sắp trở thành một thiếu nữ. Tuy chị không biết cụ thể thế nào. Nhưng chị biết dù con bé lớn lên trong tật nguyền hẩm hiu, nhưng anh rất thương nó. Chị cũng biết con bé gặp vấn đề trong giao tiếp, phải đi học trường khuyết tật. Nhưng con bé rất ngoan. Anh cũng không phải vất vả vì nó nhiều. Nó bị bệnh thiểu năng, trí tuệ hạn chế, phát âm khó khăn. Tuy vậy nó vẫn biết tự chăm sóc mình trong sinh hoạt cá nhân. Thậm chí nó còn biết giúp anh một số công việc lặt vặt trong nhà.

Chồng chị đã đồng ý cho chị đón con bé về tạm sống với chị vài tháng, với điều kiện trong thời gian con bé về sống chung với vợ chồng chị, anh không được ghé thăm. Chị cũng muốn thế, vì chị cảm thấy hổ thẹn khi phải tiếp xúc với vẻ mặt đần đần dài dại của anh.

Vợ chồng chị đã mua nhà. Nhà rộng, nên con bé được ở riêng một phòng. Chị đã xin cho con bé theo học tạm thời ở một trường khuyết tật ở gần nhà. Con bé tự đi đến trường và tự về được.

Đi học về, nó cứ thui thủi một mình trong phòng. Đứa em trai cùng mẹ của nó, mẹ nó, và bố dượng nó rất ít khi quan tâm đến nó. Niềm vui duy nhất của nó là chờ điện thoại của bố. Nó phát âm không chuẩn và nói rất khó khăn, nên hầu như nó chỉ nghe bố nói chuyện. Bố dặn dò nó rất nhiều và thỉnh thoảng còn hát cho nó nghe.

Em trai nó học thêm Piano, nên nhà mẹ nó có cái đàn Piano rất đẹp để ở phòng khách. Có lần nó sờ và bấm bấm vài nốt. Mẹ mắng nó không được phá đàn của em. Nên từ đó nó không dám đụng đến nữa. Có hôm anh gọi điện thoại cho nó, nó nghèn nghẹn nói lỏm bỏm,.. đàn..đàn...klavia....con muốn... Anh thở dài và hát cho nó nghe.

Tháng đầu, hầu như ngày nào anh cũng gọi điện thoại cho nó. Rồi thưa dần, thưa dần. Cho đến một ngày anh không gọi cho nó nữa. Sau một tuần đăng đẳng không nghe anh gọi điện thoại. Con bé bỏ ăn và nằm bẹp ở nhà không đi học. Chị không biết gì cứ mắng nó dở chứng.

Một đêm, chị bỗng bật choàng dậy khi nghe tiếng đàn Piano vang lên. Chị chạy ra phòng khách, thấy con bé đang ngồi đánh đàn say sưa. Nó vừa đánh vừa hát thì thầm trong miệng. Chị cứ há hốc mồm ra kinh ngạc. Chị không thể tưởng tượng nổi là con bé chơi Piano điêu luyện như vậy. Chị chợt nhớ ra, đã có lần anh nói với chị, con bé ở trường khuyết tật có học đàn Piano, cô giáo khen con bé có năng khiếu. Lần đó chị tưởng anh kể chuyện lấy lòng chị nên chị không quan tâm

Chị đến gần sau lưng nó, và lặng lẽ ngắm nhìn nó đánh đàn. Chị cúi xuống và lắng nghe con bé hát thầm thì cái gì.

Chị sởn cả da gà, khi chị nghe con bé hát rõ ràng từng tiếng một, mà lại là hát bằng tiếng Việt hẳn hoi: "...Nhớ những năm xa xưa ngày cha đã già với bao sầu lo...sống với cha êm như làn mây trắng...nhớ đến năm xưa còn bé, đêm đêm về cha hôn chúng con....với tháng năm nhanh tựa gió..ôi cha già đi cha biết không...".

Chị vòng tay ra trước cổ nó và nhẹ níu, ôm nó vào lòng. Lần đầu tiên chị ôm nó âu yếm như vậy. Chị thấy tay mình âm ấm. Nó ngừng đàn đưa tay lên ôm riết tay mẹ vào lòng ngực. Nó khóc. Chị xoay vai nó lại, nhìn vào khuôn mặt đầm đìa nước mắt của nó hỏi, con sao vậy hả con yêu của mẹ. Nó ngước nhìn mẹ nó rất trìu mến rồi chìa cho mẹ nó một tờ giấy giấy khổ A4 đã gần như nhàu nát.

Chị cầm tờ giấy và chăm chú đọc, rồi thở hắt ra nhìn nó hỏi, con biết bố con bị ung thư lâu chưa. Nó chìa 4 ngón tay ra trước mặt mẹ. Chị hỏi, 4 tháng rồi hả. Nó gật đầu.

Chị nhìn chăm chăm vào tờ giấy, và từ từ ngồi thụp xuống nền nhà, rũ rượi thở dài.

Con bé hốt hoảng đến bên mẹ, ôm mẹ vào lòng, vuốt mặt mẹ, rồi vừa ấp úng nói vừa ra hiệu cho mẹ. Đại ý là nó diễn đạt rằng: -" Bố lên ở trên Thiên Đường rồi, mẹ yên tâm, con đã xin vào nội trú ở trường dưới Hamburg, ngày mai con sẽ về dưới đó, con không ở lại đây lâu để làm phiền mẹ và em đâu, con về ở tạm đây là vì bố muốn thế, bố muốn mình ra đi được nhẹ nhàng và yên tâm là có mẹ ở bên con.."

Chị cũng ôm nó vào lòng, vỗ vỗ vào vai nó và nói, con gái ngoan của mẹ, ngày mai nếu mẹ sắp xếp được công việc, mẹ sẽ đưa con về Hamburg....

Tôi nghe người ta kể chuyện lại chuyện đó, khi đi dự một cuộc biểu diễn nghệ thuật của học sinh khuyết tật và khiếm thị.

Khi thấy em gái đệm đàn piano cho dàn đồng ca, cứ khăng khăng đòi phải đàn và hát bài hát "Người Cha Yêu Dấu" bằng tiếng Việt trước, sau đó mới chịu đệm đàn cho dàn đồng ca tiếng Đức. Quá kinh ngạc nên tôi cứ gạn hỏi mãi người trong ban tổ chức. Cuối cùng họ đã kể cho tôi nghe câu chuyện như vậy.

Chúng Tôi Mọc Rễ Và Yêu Thương...

 
            Tác giả đã nhận giải đặc biệt Viết Về Nước Mỹ 2011. Bà là một Phật tử,  pháp danh Tâm Tinh Cần, nhũ danh Quách Thị Lệ Hoa, sinh  năm 1940 tại Cần Thơ. Hai bài viết đầu tiên của bà là tự sự của một phụ nữ Việt thời chiến, kết hôn với một chàng hải quân Hoa Ky. Cưới nhau: 1972. Tới Mỹ năm 1975. Từ 1985, hai vợ chồng mở v/p Di Trú và Thuế Vụ tại Long Beach. Bài viết mới nhất là một hồi ức về mảnh đất tạm dung và quê hương yêu dấu. Tựa đề được đặt lại theo nội dung bài viết.

            1. Việt Nam
            Chúng tôi gặp nhau và thành hôn năm tôi 30 tuổi, đã một lần ly dị và có hai đứa con.Ông xã thì cũng 30 tuổi và còn là trai tơ. Khi bà chị biết chúng tôi muốn làm đám cưới, bà nói thẳng thắn: “em ơi, một khi lấy Mỹ thì sẽ bị người ta cười chê thúi đầu, vậy sao không lựa  một thằng tóc vàng, mắt xanh, cao lớn, đẹp trai để bù lại mà lại đi lấy một thằng tóc đen, mắt nâu, hơi lùn nữa, vậy được cái gì?”.
           
Tôi nhìn người chị, buồn bã nói : “Chị Hai ơi, em đã có hai đứa con rồi. Thật khó khăn khi em phải vừa kiếm chồng cho em vừa kiếm cha cho hai đứa nhỏ. Ảnh thương em và đối với hai đứa nó thật tốt. Mấy người khác  chỉ thương em mà thôi, không cần hai đứa nhỏ!”
           
Và quả nhiên Trời Phật cũng thương cho những nỗi bất hạnh mà tôi đã nếm trải trong đời nên đã cho tôi không những một người chồng mà còn là một người cha và là một người ơn nữa.
           
Vùng I chiến thuật lấy Đà Nẵng (nơi tôi và ông xã gặp nhau) làm thủ phủ nên có rất nhiều bộ chỉ huy trong đó có nhà thương của hải quân Mỹ là trung tâm y tế cho tất cả binh sĩ Mỹ trong vùng. Qua khỏi ngã tư Mỹ Khê, quẹo mặt để đi vào núi Non Nước, nằm về phía tây mặt là nhà thương. Tôi đoán nó chiếm trọn ít nhứt là năm mẫu đất với các trung tâm y tế  mổ xẻ, chữa trị đủ loại, nhà ở cho binh sĩ và dĩ nhiên là một nhà xác!
           
Trước mặt nhà thương là một bãi đáp trực thăng để tải các thương binh, các chiến sĩ tử trận từ các chiến trường vùng I. Mỗi lần trực thăng đáp xuống thì con đường xe chạy được các quân cảnh  Mỹ chận lại, từng chiếc cáng được vội vã khiêng ra chạy thẳng vào cổng chánh, có người sẽ tỉnh lại với một cái chân nằm đâu đó trong lá rừng rậm rạp, có người sẽ được trở về quê hương dưới lá cờ phủ kín, có người sẽ ngậm ngùi từ biệt những giấc mơ vì cánh tay đã mất, gương mặt đã bị tàn phá, linh hồn đã bị tổn thương…
           
Vì ông xã thuộc binh chủng hải quân và đóng quân trong nhà thương nên tôi đã có biết bao lần phải ngừng xe, tắt máy, ngồi nhìn những bước chân vội vã, những gương mặt chịu đựng, những ánh mắt buồn hiu của những người tải thương.  Mỗi khi có một cái cáng phủ cờ Việt Nam hay Mỹ thì những người Mỹ xuống xe đứng nghiêm chỉnh đưa tay chào vĩnh biệt. Tôi ít khi thấy thương binh ViệtNam, có thể vì họ được chuyển tới một trung tâm y tế khác. Chỉ có một lần tôi thấy một cái cáng được khiêng ra khỏi cửa trực thăng, lá cờ Việt Nam phủ kín. Tôi không thấy mặt cũng như binh chủng của tử sĩ nhưng một người đàn bà đầu tóc rũ rượi , cánh tay quấn  băng treo vào vai còn đẫm máu đang lảo đảo nhảy ra khỏi cửa trực thăng. Tóc chị trước kia chắc được cột lại bằng dây thun, nay chỉ còn một vài lọn lỏng lẽo trên đỉnh đầu còn bao nhiêu thì thả dài rối rắm xung quanh mặt.
           

Bạn ơi, hình ảnh đau thương nhứt không phải là cái cáng có người chết nằm phủ kín lá cờ vàng chói, không phải dòng nước mắt đầm đìa trên mặt người sống sót mà là một miếng băng vải mỏng dùng  để quấn vết thương. Nó bị dơ vì đất và máu. Nó chỉ dài bằng một chiếc khăn mùi xoa. Nhưng nó lại được người vợ trân trọng để ngang lên trán, dùng một cọng lạt dừa cột vòng lại sau đầu. Mảnh khăn tang được vội vã quấn tạm thời nhưng sự ly biệt thì  chắc chắn ngàn trùng xa cách. Người thiếu phụ Việt Nam đang để tang cho người chồng chiến sĩ đã hy sinh vì tổ quốc!
           
Tôi không ra khỏi xe chào vĩnh biệt người chiến binh nhưng gục mặt vào tay lái nước mắt tuôn rơi khóc thương cho những đứa trẻ  đang quẩn quanh trong thôn xóm chờ cha trở lại . Tôi tưởng tượng tới lúc gia đình nghe tiếng chuông reo, mở cửa ra và thấy một người binh sĩ đứng trước mặt với cái nón cầm trên tay.Người mẹ ở ngàn dặm xa kia có ngã xuống vì trái tim tan nát ?... Một cái gì dó nhen nhúm trong tâm hồn tôi. Chiến tranh tiếp diễn cho tới một lúc nào đó thì hòa ước được ký, quân đội Mỹ rút lui.
           
Anh nấn ná xin ở lại Việt Nam và là nhóm binh sĩ cuối cùng ra khỏi phi trường Tân Sơn Nhất vào đầu năm 73. Tháng sáu 73, tôi sanh đứa con trai đầu lòng của anh. Tháng Chín năm 74 tôi qua Mỹ thăm anh tiện thể thăm dò chuyện xuất nhập cảng. Chúng tôi dự định chờ anh ra khỏi quân đội và sẽ về sinh sống tại VN.  Điều kiện để tôi nói “ I do” là chúng tôi phải ở ViệtNam và sẽ có bảy đứa con.  Tôi nào biết trời cao đất rộng là gì, chỉ biết rằng tôi rất ham con và bảy đứa là một con số chấp nhận của gia đình VN, đâu nghĩ rằng đối với người Mỹ hai đứa là lý tưởng, ba đứa là chau mày, bốn đứa là nổi điên, năm đứa là tan nát, sáu đứa là thảm họa mà bảy đứa là… rồi đời!  
           
Thời cuộc thay đổi, đến tháng Ba năm 75 thì tôi quay về Việt Nam để đón các con. Lúc đó tôi đang có thai đứa thứ hai được bảy tháng. Khi còn bên Mỹ, qua tin tức trên báo và tin rỉ ra trong quân đội thì chúng tôi biết chắc là Saigon sẽ mất, nhưng khi về Việt Nam thì Saigòn vẫn vui vẻ, vẫn bình yên. Rạp chiếu bóng vẫn hát, tiệm ăn vẫn mở cửa, đám cưới  vẫn tiến hành, tình yêu vẫn nở hoa… Tôi thầm cằn nhằn báo chí Mỹ thật là dỏm, toàn là đưa tin vịt không hà.
           
Nhưng với ngày qua, mọi việc có vẻ tệ hơn. Nhóm người quen bán hột xoàn với mẹ con tôi cùng nhau an ủi rằng “bà Mỹ” còn ở đây chưa chạy thì lo gì. Ông xã tôi kêu điện thọai ngày một hối thúc tôi ra đi.  Tôi trả lời là má tôi không cho đi, sợ về Mỹ sanh rồi lấy ai săn sóc, làm sao có củi lửa để hơ, có lá xông để tắm, có nghệ vàng để thoa mặt v.v.. Sanh xong rồi tôi sẽ qua.
            Một tuần sau tôi mất liên lạc với anh.
            Ngày 20 tháng tư 75 một trung sĩ VN lái xe jeep đến nhà tôi, gõ cữa:
            “Xin lỗi đây có phải là nhà của bà Lê Thị Hoa không?”.
            Tôi trả lời:
            “Trung sĩ ơi, ở đây không có bà Lê Thị Hoa chắc trung sĩ muốn kiếm bà Lệ Hoa phải không?”
            Viên trung sĩ vội nói:
            “Tôi cũng không biết chắc. Tôi làm việc cho ban an ninh phi trường và được lịnh tới đây chở cái bà có chồng Mỹ lên gặp đại tá Mỹ phụ tá tùy viên quân sự…”.
           
Tôi  cầm lấy giấy và thấy tên tôi. Tôi vội dẫn theo hai đứa con nhỏ nhất lên phi trường TSN. Khi vào văn phòng,vị đại tá cho tôi biết là ông xã đã liên lạc với cơ quan của ông và nhờ họ giúp tôi và các con phương tiện để rời Việt Nam.
           
Vị đại tá nhìn xấp tài liệu nói:
            “ Chồng bà yêu cầu toà đại sứ giúp đở bà và ba đứa con di tản khỏi VN lập tức. Xin bà hãy để hai đứa trẻ nầy lại đây cho cô thơ ký tôi trông chừng, còn bà thì theo xe trở lại nhà và dẫn đứa thứ ba tới đây, chúng tôi sẽ làm giấy tờ và gia đình bà sẽ ra đi nội trong ngày nay”.
           
Tôi ngẩn ngơ nhìn vị đại tá ngồi nghiêm chỉnh trước mặt:
            “Ngài đại tá, ngài có nói chơi không? Tôi  sanh ra, lớn lên, sống ba mươi lăm năm tại non nước nầy giữa cha mẹ, thân nhân, bạn bè… và bây giờ ngài cho tôi hai tiếng đồng hồ để từ bỏ tất cả… xin ngài hãy nói là ngài nói chơi, chuyện nầy không có thật..”
           
Nước mắt tôi ứa ra và chắc là tôi có vẻ bi thương của một con thú sắp chết nên vị đại tá rộng lượng nhìn tôi :
            “Tôi biết tình cảm của bà. Thôi bà hãy dẫn con về và ngày mai trở lại. Ngày mai, bà có nghe rõ không? Chuyện đầu tiên bà thức dậy ngày mai là cùng ba con lên xe đến đây. Tôi sẽ gởi người trung sĩ nầy đến nhà bà sáng mai.”
           
Tôi về nhà và cả nhà bắt đầu khóc. Tôi đi lên đi xuống thang lầu, mở các hộc tủ ra  rồi đóng lại, ra sân thượng nhìn chậu cúc héo queo, xuống nhà bếp ngồi lên bộ ván ngựa,vô nhà tắm rờ rờ cái lon múc nước, ra phòng khách nằm lên võng đưa kẽo kẹt… Tôi như người mộng du, làm tất cả những hành động vô nghĩa đó với tiếng khóc hụ hụ.
           
Ba giờ chiều tôi gọi điện thoại cho vị đại tá biết là vì tôi bị xúc động nên đã động đến cái thai. Hiện giờ tôi đang ra huyết và bác sĩ cấm không cho tôi di chuyển cho đến ba ngày sau. Dĩ nhiên vị đại tá không dám giỡn vói tánh mạng người khác nên phải đồng ý cho tôi thêm ba ngày nữa.  Tôi không nghĩ là sau ba ngày đó tôi còn có đươc một giọt nước mắt nào nữa trong cuộc đời.  
           
Ba má tôi không đi vì tôi có người anh đi tập kết: ông bà chờ sự trở lại. Anh rể tôi không đi vì là sĩ quan cộng hoà: sợ mang tội trốn lính.  Chị tôi không đi vì theo chồng.
           
Ba đứa cháu trai theo tôi vì sợ sẽ phải bị đày đi lính. Một đứa cháu gái theo tôi vì sợ sẽ bị gả ép cho thương phế binh.
            Vì thế ba ngày sau tôi mang một bụng bầu tám tháng và bảy đứa nhỏ lên phi trường. Vị đại tá nhìn tôi như nhìn con quái vật:
            “Xin lỗi bà, theo giấy tờ thì tôi chỉ có quyền cho bà và ba đứa con của bà đi. Hiện tại bà có tới bảy đứa! tôi thật không thể giúp bà”
           
Khi người ta phải phấn đấu cho sự sống chết thì can đảm và khôn ngoan ở đâu bất chợt hiện ra. Tôi nhẹ nhàng nói:
            “Tôi hiểu thưa đại tá. Tôi không trách ông. Nhưng đây là những đứa cháu tôi nuôi từ nhỏ giống như con tôi vậy. Nếu ngài không cho chúng đi thì mẹ con  tôi cũng xin ở lại.”
           
Vị đại tá bối rối nhìn tôi. Có lẽ ông đã biết rằng rồi thì VN sẽ mất, rồi thì một làn sóng người sẽ cuồn cuộn ra đi. Sớm một vài ngày, bốn đứa trẻ nầy có thấm gì đối với số người đang rần rộ chen lấn ngoài kia. Ông thở dài, ngồi xuống ghế ký cái công văn eight months pregnant  wife and seven children of US citizen need to be evacuated rồi đưa cho tôi. Chúng tôi theo dòng thác  người nhớn nhác ra đi.
           
Tôi sẽ không kể lể dài dòng về cuộc di tản của chúng tôi tuy rằng với cái bụng bầu 8 tháng, 7 đứa nhỏ  từ hai tới mười ba tuổi, không một người đàn ông bên cạnh thì chuyến hành trình nầy không phải là một cuộc du lịch nhàn hạ. Nhưng so với những khổ não, những đau thương, những thảm cảnh mà đồng bào ta gánh chịu sau nầy với các cuộc vượt biên thì thật nó chẳng thấm tháp vào đâu.

     
       2. Hoa Kỳ.
            Chúng tôi tới Camp Pendleton ngày 15 tháng 5 năm 1975. Anh đang đóng quân ở  Ferndale, một tỉnh lẻ nhỏ nhắn hiền hoà chỉ có bảy ngàn dân, cách San Francisco  sáu tiếng đường xe về hướng bắc. Lúc đó chiến tranh lạnh giữa Hoa Kỳ và Nga Sô vẫn tồn tại nên đây là một căn cứ hải quân rất quan trọng nằm trên một ngọn đồi cao ngó ra biển. Các đài radar tối tân được đặt cùng khắp để theo dõi các tàu ngầm xâm phạm bất hợp pháp vào hải phận Mỹ và California.
            Khí trời California lúc đó  là 75 độ mà mọi người lạnh cóng.  Đêm thứ hai tại camp, anh lái xe một lèo 16 tiếng để đến đón mẹ con tôi. Mười một giờ khuya một người lính Mỹ đến lều để dẫn tôi lên văn phòng nơi anh đang làm thủ tục.
            Bạn có biết lúc đó tôi giống ai không?
            Không Giống Ai Hết!
     Camp Pendleton      

Đây là một người đàn bà 36 tuổi, tóc hơi dính chùm lại vì cát bụi, mặt hõm vào, gò má bị nám, mặc một cái áo dài xanh bên hông chỉ gài được một nút ở dưới nách vì thai bụng quá lớn, ngoài khoác một áo bầu thùng thình màu trắng, đầu trùm cái mền xám cột thắt dưới cằm, chiều dài mền thả phấp phới sau lưng. Le lói hơn nữa là người lính Mỹ trẻ thấy tôi run cầm cập nên cởi cái áo lính trận ra, trước mặt đầy những túi để dao găm, lựu đạn v…v và trùm lên tôi. Tôi bước vào căn lều. Bàn làm việc nằm cuối phòng và anh đang đứng cúi xuống ký giấy tờ.
            Chưa bao giờ trong đời tôi lại bước những bước chân nhẹ nhàng, nặng nề, tủi hổ, hoang mang, giải thoát, run sợ như lúc đó. Đây là lúc bắt đầu cho những ngày tươi sáng với xum hợp thương yêu, với nhà lầu chọc trời, với ngựa xe rộn rả, với tương lai đại học hay là lúc chấm dứt cho dòng sông Hậu hiền hòa với hàng dừa nặng trái, lúc từ giã những hàng me xanh thân yêu Trần Quý Cáp,  lúc quay lưng lại với bến Ninh Kiều đằm thắm xinh tươi, lúc quì lạy cha mẹ quê hương nói lời vĩnh biệt?
            Tiếng bước chân tôi làm anh quay lại. Anh bước tới ôm lấy tôi. Tôi cố gắng để khỏi ngất đi, quì xuống sàn nhà, tay ôm lấy mặt và nghẹn ngào: “Oh My God honey, I lost my family, I lost my country, I lost everything!” rồi tôi khóc nức nở. Anh quì xuống ôm đầu tôi. Anh cũng khóc. Tất cả người Mỹ trong phòng đều rưng rưng.  
            Ngày 13 tháng 6 năm 1975 tôi sanh cháu Jimmy. Tháng 9 tựu trường, tôi gởi hai đứa nhỏ nhất cho cô bạn,đi làm phụ giáo lớp một trường tiểu học Ferndale, hai đô la rưởi một giờ.
            Hè 1976, tôi đứng bán hot dog trong hội chợ và ba thằng lớn thì đi dọn rửa phân ngựa trong trường đua. Lúc đó chánh phủ Mỹ còn giàu nên cứ hai năm là các quân nhân được dổi tới một trạm binh khác. Tôi thấy tụi nhỏ rất buồn và sợ rằng sự dời chỗ thường xuyên sẽ làm tụi nó hụt hẫng vì xa bạn nên khuyên anh giải ngũ. Và chúng tôi dọn xuống miền nam California, tỉnh La Habra.
            Tôi thì để tất cả sự nghiệp lại ViệtNam, anh thì trước khi biến cố ViệtNam xảy ra, đã bị thua lỗ tất cả vốn liếng trong một vụ hùn hạp mở tiệm in với một nhóm dân sự nên chúng tôi hoàn toàn… sạch sẽ.  Khi đi mướn nhà ở đường Dexford, La Habra,  chúng tôi chỉ dẫn theo bốn dứa nhỏ nhất, hai trai hai gái. Chủ nhà là một người đàn ông Mỹ dễ thương, khi biết anh vừa giải ngủ thì rất vui vẻ nói:
            “Ô, căn nhà nầy có ba phòng lớn, thật là lý tưởng cho gia đình ông bà với hai trai hai gái. Tôi rất vui lòng cho ông bà mướn”.
            Chúng tôi dở khóc dở cười. Anh là người ít nói và chậm chạp nên tôi bèn duyên dáng cười cười nhìn ông:
            “ Thưa ông, nếu tôi nói với ông là chúng tôi có tám đứa con thì ông có tin chúng tôi không?”
            Lần nầy thì chủ nhà nhìn chúng tôi dở khóc dở cười. Ông ngẫm nghĩ một lát rồi nói:
            “Thôi được, tôi đồng ý cho ông bà mướn. Mỗi tháng tôi sẽ đích thân đến thâu tiền nhà. Hy vọng là mọi sự sẽ tốt đẹp”.
            Ông đâu có biết rằng tên tôi là Lệ Hoa nghiã là một bông hoa mỹ lệ, đẹp đẽ chớ chẳng phài là nước mắt của hoa nghe bạn. Vì thế tôi thích trồng bông, thích vườn tược. Tôi sanh ra và lớn lên ở Cần Thơ, bà con sống ở Ô Môn, Thới Lai , Phong Điền, Cờ Đỏ nên mỗi mùa hè chị em tôi thường về vườn đi cầu khỉ, chèo ghe, bắt ốc gạo, hái vú sữa. Cái chất vườn nam bộ đã ăn sâu vào máu tôi nên hiện giờ nhiều người còn cho rằng tôi không có vẻ gì là văn minh như người ViệtNam sống ở Mỹ. Biết sao!

            Sau khi dọn vô, tôi và các con hì hục cuốc đất, đổ phân và biến cái sân trống rỗng của ông thành ra một cái vườn đầy hoa vạn thọ (đây là để honor má tôi vì bà rất thích bông vạn thọ). Tháng sau khi ông tới thu tiền nhà thì ông ngẫn ngơ và phán một câu “Tôi không cần phải tới tận nhà thâu tiền nữa, bà cứ viết check gởi cho tôi là được. Cám ơn bà về những bông vạn thọ.”
            Một vài người quen xúi tôi xin đi làm waitress vì nghề nầy tiền lương chẳng bao nhiêu nhưng tiền tip thì …ăn chết không hết. Trời ơi tôi nghĩ tới cái viễn cảnh , anh sẽ đi làm, tôi sẽ đi làm lại còn tiền hưu trí từ quân đội nữa thì quả nhiên là... ăn chết không hết! Tôi vội vàng vác đơn tới tiệm Red Lobster gần nhà xin việc. Người manager hỏi bà có làm waitress bao giờ chưa? Dạ chưa. Bà có khi nào làm chủ nhà hàng chưa? Dạ chưa. Cứ bà có bà có bà có…,  dạ chưa dạ chưa dạ chưa… và thế là tiền ăn chết không hết chỉ là mộng ảo.
            Tôi mua tờ báo thấy rao là “Chương trình CETA của chánh phủ sẽ trả tiền trường cho một năm học để giúp bạn học các nghề văn phòng  như thơ ký, kế toán, phụ tá hành chánh  v.v… Mỗi tuần chương trình sẽ tặng bạn bốn chục đô để di chuyển và sau khi tốt nghiệp sẽ kiếm việc làm cho bạn…”. Tôi nói với anh đây chắc hẳn là một sự lường gạt vì làm gì lại có sự tốt đẹp như thế. Anh thì  lớn lên đã nhập ngũ, phần nhiều thời gian nếu không lang thang trên biển cả thì cũng đóng quân ở một xứ khác ngoài Mỹ nên đối với xã hội dân sự cũng có chút bỡ ngỡ. Tôi hăng hái tới cơ quan xin vào chương trình thơ ký. Người phụ trách chương trình thấy tôi là người tị nạn, chồng lại là cựu quân nhân, hình dạng có vẻ nghèo nên thương tôi. Sau  khi nói chuyện và đọc cho tôi viết một đoạn anh văn , bà nhận tôi vào chương trình thơ ký. Khi tôi lui cui làm giấy tờ, bà dịu dàng hỏi:
            “Bà có giỏi toán không? Làm nhân viên kế toán thì nhiều lương hơn thơ ký thường và rất dễ kiếm việc làm.”  
            Tôi không dám trả lời vì không biết “toán” của bà thuộc về loại gì nên ngập ngừng:
            “Dạ tôi cũng không biết chắc.”
            Bà lấy ra một bài thi toán đưa cho tôi. Ái dà, bà ơi. Có phải là bà đang chà đạp cái trường Gia Long của tôi không? Tôi là học sinh đệ nhất A đây nha bà, dù tôi không được như bà Dương Nguyệt Ánh ngày nay phát minh ra cái gì là bom tìm nhiệt  thì ba cái 25% của 100 là bao nhiêu, 1/3 của 75 có lớn hơn 2/3 của 40 không v.v.. là cái chuyện nhắm mắt cũng trả lời được.
            Một năm sau tôi được giới thiệu vào làm cho công ty nhà hàng Dennys, bộ phận kế toán xuất nhập.
            Làm việc bảy năm tại Dennys tôi đã học được biết bao điều về gia đình, xã hội, dân tình Mỹ. Trong những buổi ăn trưa tôi học đan áo, học móc khăn, học cách nấu món ăn Mỹ, Ý, Tây Ban Nha, học cách dạy con, cách đối xử với chồng, học cách không bao bạn ăn để rồi kể lể khi giận hờn nhau,  mà mạnh ai nấy móc túi trả phần mình và tình bạn thì không bao giờ sứt mẻ.
            Những người bạn ngoại quốc mới nầy giúp tôi hoàn thiện ngôn ngữ, hiểu rõ những tiếng lóng, sử dụng thành thục những thành ngữ, trả lời điện thoại một cách chuyên nghiệp. Giúp tôi biết nói cám ơn với con cái. Biết dằn lòng không mở thư của chúng ra kiểm soát. Biết chỉ dẫn chúng tự thực nghiệm cuộc đời hơn là bao che lầm lỗi. Biết nói xin lỗi khi phạm phải sai trái.  Biết văn minh không phải là mặc áo hở ngực hở mông mà là tuân thủ theo hiến pháp. Biết tự do không phải là mạnh ai nấy làm mà là kính trọng nhân vị của chính mình và của đồng loại. Biết thành công là nhờ vào sự mẫn cán, học hỏi, cầu tiến chớ không nhờ vào nịnh bợ lấy lòng. Biết các sắc dân khác cũng đầy thương yêu và nhiều đau khổ. Biết kính trọng người Mỹ đen. Biết thương yêu người Mễ nghèo. Họ cười lăn lóc với cái accent Á đông của tôi nhưng họ không chê tôi dốt nát. Họ chỉnh sửa lại những tiếng tôi dùng sai trật nhưng không có ý khinh khi. Họ không đánh giá tôi cao vì tôi đến từ gia đình trưởng giả như tôi khoe khoang. Họ không nhìn tôi thấp kém vì tôi thuộc third world country như báo chí thường đăng tải. Họ nhìn tôi giống như họ, một người vợ, một người mẹ đang cố gắng kiếm tiền một cách lương thiện để giúp chồng nuôi dạy đàn con.
            Chín muơi phần trăm nhân viên kế toán là đàn bà. Đây là những bà mẹ, bà vợ ban ngày làm toàn thời gian, chiều về nấu ăn chăm lo con cái, cuối tuần giặt giũ, lau chùi nhà cửa, dạy con làm bài tập, đi chợ, đi chơi với gia đình.  Họ sống bình thường mà còn giỏi hơn tôi là đằng khác.Vậy mà khi xưa tôi cứ nghĩ đàn bà Mỹ là đồ bỏ. Tôi mang tội khinh người.  Khi ở ViệtNam tôi ít khi nào giặt quần áo cho tôi, cho chồng, cho con. Tôi chưa khi  nào lau chùi cầu tiêu, thức khuya dậy sớm cho con bú, kiểm soát từng bài văn điểm toán cho con. Tất cả đều có anh tài xế, chị vú, anh bồi, chị bếp, cô giáo dạy kèm. Biết bao người đã than trời trách đất rằng sống ở đây sao mà cực quá, xã hội gì mà sướng đâu không thấy chỉ thấy  cái gì cũng tự mình làm, thời gian hưởng thụ chẳng bao nhiêu mà làm việc thì quay tròn như chong chóng chẳng lúc nào ngừng. Cực ơi là cực.  Chỉ chăm chăm muốn về ViệtNam hưởng thụ.
            Bạn ơi, bạn hãy dừng chân một bước. Bạn hãy mỉm cười cầm từng món đồ dơ bỏ vào máy giặt, nhìn vết bẩn trên chỗ đầu gối và hình dung lại gương mặt mếu máo đáng yêu của  con nhỏ khi té quị xuống bải cỏ,  nhớ lại ánh mắt chờ mong  tin tưởng của con khi mẹ đến đỡ lên. Bạn hãy nhìn cả nhà húp xột xoạt chén canh bầu, cùng chia nhau miếng sườn nướng, cuộn chả giò. Bạn hãy cúi xuống đứa bé đang nở nụ cười ngây thơ chờ mong bình sữa bạn đang đu đưa trước mặt. Bạn hãy vừa xào món tàu hủ vừa trả lời thằng con đang cắm cúi làm bài tập bên kia bàn là  Los Angeles không phải là thủ phủ của California con ơi. Thủ phủ của CA là Sacramento hoặc   square of three is not three, its nine. Và năm phút sau đứa con vui vẻ đứng dậy: “Thank you mom( or dad). My home work is done”.
            Đây mới chính là lúc bạn  sống, là lúc mà bạn xuyên thủng qua lớp giáp để linh hồn và huyết nhục bạn và gia đình cùng hoà quyện vào nhau. Đây chính là lúc hột mè trí tuệ nảy nở trong các con do bạn gieo xuống, lúc hạt giống tình yêu thẩm thấu vào linh hồn chúng do bạn cày cấy vào.Chúng sẽ lớn lên với ân cần bạn gởi vào chén cơm, với giúp đỡ bạn xẻ chia  trong bài tập, với thương yêu bạn vuốt thẳng áo quần, với mồ hôi bạn chảy dài trong trận đấu.Và vợ chồng bạn có cùng một trận tuyến, cùng một hướng nhìn.
            Trong suốt mấy chục năm  sống trên đất Mỹ tôi thỉnh thoảng bị kỳ thị chung bởi những người lạ vì tôi  là người Á đông nhưng chính bản thân tôi,  tôi chưa hề gặp sự kỳ thị nào có lẽ vì tôi đã sớm hoà nhập vào xã hội nầy, tôi quên bỏ cái ý tưởng tự cao, nhìn cái gì của người cũng cho là không bằng ViệtNam. Đàn ông, đàn bà, ấm thực, ngôn ngữ, văn hoá, phong tục, đối xử, giáo dục, gia đình… cái gì Mỹ cũng thua ViệtNam hết, đừng cho con cái giao thiệp thân mật với trẻ con Mỹ mà bị hư, không dạy được! Tôi thì nghĩ là không có khu vườn nào hoàn toàn, không có ít nhiều cỏ dại. Tôi thành thật học hỏi, công bình so sánh, loại bỏ điều xấu, áp dụng điều tốt và biết ơn những bài học mới mẻ, những đối xử nhân đạo, những giúp đở trân quí mà tôi và gia đình đã hưởng nhận. Và khi quì trước mặt đấng tối cao, lòng tôi thanh thản khi tự biết mình là một người biết ơn và trả ơn với tất cả trái tim.
            Tôi đã từ bỏ quê hương điêu tàn, đã quay lưng với tương lai đen tối. Tôi đã chọn một nơi khác để cất nhà, một miếng đất khác để gieo hạt. Tôi đã dùng nước sông của họ để tưới tẩm, dùng đồi núi của họ để chăn nuôi. Tôi đã dùng chất xám của họ để tiến thân, dùng lòng tốt của họ để sống còn. Tôi không bao giờ quên dòng máu Việt trong tôi nhưng tôi sẽ không ngồi đó nhìn non nước nầy, dân tộc nầy với một ánh mắt hờ hững, dửng dưng, một thái độ vô ơn, rẻ rúng. Tôi sẽ không coi đây chỉ là một mảnh đất tạm dung và ngồi khóc thương cho một khung trời đã mất, mơ tưởng  về một dĩ vãng đã tàn phai. Tôi sẽ hòa vào các chủng tộc khác nhau, rơi lệ khi thấy tòa nhà chọc trời sụp đổ, đau thương khi nhìn xác lính được chở về, hân hoan khi nghe bài quốc ca trong các cuộc tranh tài. Tôi sẽ dạy các con cùng tôi nhận nơi nầy làm quê hương, sẽ đem tất cả khả năng lao động hay học vấn đóng góp vào sự thịnh vượng chung của quốc gia nầy.
            Thay vì trồng  cây cổ thụ tạm thời  trong một cái chậu nhỏ để nó chỉ được lớn èo uột trong bóng râm, tôi và gia đình  muốn  đào một hố sâu, đổ đầy phân  bón, tưới tẩm nó với tất cả ân cần, săn sóc nó với tất cả sức lực để cho rễ mạnh nó ăn sâu vào lòng đất, cho tàn xanh nó tỏa rộng khắp không gian. Chúng tôi không tạm dung. Chúng tôi mọc rễ và yêu thương quê hương nầy.  Rồi một ngày nào đó, ở bên kia góc trời có cần tới một bóng mát bình an, chúng tôi sẽ chiết bớt một nhánh cổ thụ đem về…
            Chúng tôi chỉ có thể làm như thế khi chúng tôi nhận nơi nầy làm quê hương.

Chuyện Tình Anh Mì Gõ

Phạm Tường Hạnh

Đầu ngõ hẻm nhà tôi, có một xe mì gõ. Cũng chỉ mới hơn nửa năm nay thôi, khi phía ngã tư người ta giải tỏa để làm một cái vòng xoay. Trước đây phía hẻm này rất vắng. Một số gánh hàng bị giải tỏa, chợ thụt lùi dần dần vô tới đầu hẻm, tạo nên một cảnh khá nhốn nháo vì các hàng quán chiếm chỗ bán hàng. Chỉ một thời gian rất ngắn, cái chợ chồm hổm này ổn định được vị trí của mỗi người. Phía phải đầu ngõ là nơi của anh mì gõ, phía trái là mấy mẹt hàng của chị bán trái cây. Cạnh đó là tủ thuốc lá, xích lên phía trên của vợ chồng anh bán cà-phê.

Khi họ ổn định được vị trí, cảnh nhốn nháo cũng không còn. Mấy người bảo nhau giữ gìn trật tự vệ sinh. Họ sợ những chủ nhà bị chiếm vỉa hè than phiền, thưa gởi với phường. Rác rưởi của người đi đường, hay của chính họ thải ra cũng được bảo ban nhau tém dẹp cho kỹ, quét tước sạch sẽ.

Cái xã hội bốn phương tụ lại này tự nhiên rồi cũng có mối thân tình. Khoảng ba giờ chiều, chị tủ thuốc lá đẩy cái tủ bốn bề lắp kiếng ra dọn hàng, còn đang loay hoay thì đã có người bước tới giúp nâng cái tủ thuốc lá lên lề đường. Anh mì gõ cũng vậy. Cái xe của anh kềnh càng, nào bếp lửa, nào nồi nước lèo, tô, chén, mấy chiếc ghế nhựa cho khách hàng ngồi ăn, một mình anh đưa được những thứ đó lên lề đường, quả có vất vả. Chị trái cây vội đứng lên giúp một tay, vừa đẩy vừa nâng chiếc xe lên cùng anh đặt vào chỗ, kê hòn gạch cho chắc chắn. Họ nhìn nhau nói lời cám ơn. Hoặc như có ai đó mới tới ngồi lẫn chỗ của người cũ, liền được bà con nhắc nhở và tìm cách cho có một chỗ ngồi bán hàng, không xảy ra tranh giành, cãi vã gì...

Thỉnh thoảng, những buổi chiều mỏi bụng, tôi thường ra đầu ngõ này kiếm một tô mì. Tô mì ở đây ba ngàn, có dăm lát thịt luộc, một vắt mì nhỏ, một chút hẹ, hành, tiêu. Tô mì rẻ tiền này nuốt đi được dễ dàng, chính là nhờ cái nước lèo của nó. Nước lèo không béo nhưng rõ ràng có mùi mực nướng, tôm khô, chắc chắn có bột ngọt và có thể có chút đường. Người ăn mì không cảm thấy có đường và bột ngọt mà dậy lên mùi mực, tôm khô... Tất nhiên nước lèo phải nấu bằng một ít xương heo nên nó ngọt thanh, hấp dẫn, người đói phải ăn hai tô một lúc.

Tôi ăn mì ở cái xe này nhiều lần thành quen. Nhìn nét mặt anh mì gõ chỉ khoảng hơn hai chục, hiền lành và thỉnh thoảng chỉ tủm tỉm cười, tôi hỏi:

- Ở nhà, ai nấu nồi nước lèo cho anh mà có vẻ tay nghề lắm vậy?... Gia đình anh làm nghề này đã lâu chưa?... Bà mẹ hay người chị chắc phải nền nếp và nấu ăn giỏi?...

Mới đầu anh mì gõ chỉ mỉm cười, lúng túng, nói loanh quanh. Sau tôi hiểu ra rằng cái xe mì gõ này là do anh đi mướn của người ta. Mỗi ngày nhận xe mì gõ, tìm nơi bán, tới tối bán hết đẩy xe về, trả tiền, ngày mai họ lại chuẩn bị sẵn, đúng giờ tới nhận xe mì gõ và lên đường cho một ngày lao động mới..

Ở Sài Gòn Chợ Lớn có tới vài chục lò mì gõ. Mỗi lò chiếm hẳn một vùng, thường thường trong những con hẻm lâu đời. Mới đầu những lò mì gõ này do người Huê Kiều đứng ra làm chủ, dần dần có một số người Bắc, người Trung ăn cắp nghề và lập lò mì gõ. Mỗi lò mì gõ có từ mười, mười lăm tới hai mươi xe. Họ chuẩn bị đầy đủ hết, từ mì vắt tới hành hẹ, ngò, thịt heo gọi là xá xíu, sau này thì không phải xá xíu mà là thịt luộc thái mỏng, tô, chén, đũa... Nồi nước lèo nấu sẵn, nêm vừa ăn, dung lượng nước lèo được tính kỹ từ hai chục, ba chục, bốn chục, năm chục tô, năm trăm đồng. Như vậy hai mươi tô là năm chục ngàn đồng. Người mướn, đã thỏa thuận từ trước, nhận phần thuê của mình. Người chủ cung cấp cho một số củi vừa đủ hâm cho nồi nước lèo lúc nào cũng nóng liu riu... Muốn thuê phải có người giới thiệu, bảo đảm và đóng tiền cọc.

Khi đi bán, phải khéo tay, tính toán sao cho dủ tô mì quy định và bán sao cho có lời ít nhứt từ năm trăm tới một ngàn một tô. Bán ba chục tô lời ba chục ngàn. Thường thường mỗi xe mì gõ bán được từ năm chục tới sáu chục tô, từ giác chiều tới nửa đêm. Những đêm mưa lạnh, sương xuống khi về khuya, những người lao động kiếm được một tô mì nóng, ăn tới đâu, thấm thía tới đó, ngon và hứng khởi. Anh mì gõ đầu hẻm nhà tôi bán một tô ba ngàn là để chiêu hàng, làm quen. Độ hơn tháng sau thì anh bán một tô ba ngàn rưỡi. Hôm nay thì đã là bốn ngàn một tô rồi.

Một hôm, tôi mượn xem hai thanh tre gõ của anh. Chúng láng bóng như có đánh vec-ni có mầu nâu sô-cô-la có lẽ do ám khói, nhưng rất đẹp. Tôi gõ thử, chúng phát ra một âm thanh khô, ròn và sắc. Tôi hỏi: "Hai thanh tre gõ này, anh làm hay mua?". Anh trả lời: "Cháu mướn cái xe mì này, nó đã có sẵn rồi. Vì vậy mới gọi là mì gõ".

Nhìn ngắm hai thanh tre gõ, tôi hình dung như chúng đã qua tay hàng trăm người. Nhiều thế hệ mì gõ đã qua chiếc xe này.

Đêm khuya thanh vắng nghe tiếng cốc cốc tinh cốc những người lao động đi làm, kiếm ăn giác tối, hẳn thấy ấm lòng và như đã ngửi thấy mùi thơm của thùng nước lèo bốc khói. Cốc cốc tinh cốc, lốc cốc linh tinh cốc, có lẽ đây là một nốt nhạc vui. Suốt đêm thâu nó phát ra âm thanh mời gọi đó. Cốc cốc tinh cốc lốc cốc linh tinh cốc, cứ đều đặn như vậy, đường này qua phố khác, không hề tạo ra nốt nhạc buồn chán mà hình như còn chút hài vui, mời gọi cái bao tử mòn mỏi của con người đi làm khuya...

Quen biết lâu ngày, tôi và anh mì gõ dần dần trở nên thân mật. Con người hồn nhiên, chất phác này không giấu tôi điều gì. Anh cho biết quê ở Quảng Ngãi nên cha mẹ đặt ngay tên anh là Quảng. Vì là con đầu lòng nên cha mẹ rất quý. Anh được đi học ở trường làng tới hết cấp một. Lên cấp hai, anh phải ra học ở trường huyện. Cuốc bộ vừa đi vừa về gần hai mươi cây số chỉ có mo cơm nắm, vài con khô nướng. Đi bộ tới trường đã đói meo, phải ăn ngay mới có sức vào lớp học. Nghe lời mẹ dặn, anh bẻ một phần ba nắm cơm để dành buổi học xong thì ăn mới có thể lại lội bộ trở về. Sẩm tối tới nhà, mẹ dọn cơm, có cha đi biển, chia cá, bán lấy tiền đi chợ làm cơm. Còn lại ít nhiều cha đưa cho mẹ mua gạo và dành dụm cho các con. Nhung ác nghiệt, buổi đó cha đi biển, gặp bão và không bao giờ trở về nữa, để lại người vợ bơ vơ và ba con nhỏ. Hai người em sau đều là gái, một đứa học tới lớp hai và một đứa còn chạy tha thẩn chơi với đám trẻ nhỏ trong xóm.

Người mẹ góa không có khả năng cho anh đi học tiếp. Bà con, chú bác trong họ giúp cho được mấy sào đất cho anh trồng tỉa hoa màu, rau đậu cho mẹ đem ra chợ bán. Làm nông vất vả lắm, nhưng trong họ, ngoài làng không đồng ý cho anh đi biển theo nghề cha, vì anh là con trai một, phải sống mà giữ lấy dòng dõi cha ông.

Anh đã hết sức cố gắng lao động được năm năm, trồng rau, bầu bí, mướp, dưa leo... cho mẹ chạy chợ hằng ngày nuôi sống được mấy mẹ con. Hai đứa em gái cũng đã được đi học.

Nhưng năm ngoái đây, trong trận lũ lụt khủng khiếp lại cướp mất người mẹ của anh trong lúc từ chợ về nhà. Về gần tới nhà, người mẹ bước xuống mé thung lũng bìa làng thì cơn lũ ào tới cuốn ngay bà đi không kịp một lời kêu cứu. Trận lũ tới nhanh quá, tràn ngập hết thảy. Chỉ trong một loáng không còn trông thấy ruộng vườn, bờ bãi ở đâu. Quảng sợ quá, tức tốc lớp chạy, lớp lội, lớp bơi... về tới nhà thì nước đã lém đém mái tranh. Hai đứa em gái đang ngồi thu lu trên mái gào khóc khản cả tiếng. Anh vội dìu từng em thoát khỏi mái nhà lên bờ cao. Không kịp nghỉ ngơi, Quảng quay lại căn nhà mong còn vớt vát được món gì. Nào ngờ khi anh còn đang ôm gốc khế thì căn nhà đã bị cuốn phăng đi, nó trôi phập phều như một chiếc nhà ọp ẹp chỉ vài cái chớp mắt, căn nhà không còn nhìn thấy đâu nữa. Rất may cây khế mọc trên một gò cao nên chưa ngập hẳn. Quảng leo lên ngọn khế ôm chặt một cành lớn nhìn nước ào ào chảy phía dưới mà khiếp hãi. Anh chỉ mong có người trong xóm trông thấy hai đứa em gái, cứu giúp cho hai em thoát khỏi cảnh nước lũ và cho hai em ăn một chút gì cho đỡ lòng. Trời dần tối, Quảng tháo dây lưng cột chặt mình vào cành khế, sợ tới khuya mệt quá ngủ mất sẽ bị rơi xuống nước và bị cuốn theo dòng xoáy phía dưới. Cây khế nhờ sống chung một bụi với những cây ổi, cây xoan nên chặn đỡ được dòng nước. Trời tối hẳn, mưa gió vẫn ào ào... nhìn ra bốn chung quanh, làng xóm là một bóng đêm dày đặc, không một ngọn đèn, gió ào ào thổi, lạnh tới sống lưng, bụng đói, Quảng run lên từng đợt cố giữ bình tĩnh cho qua đêm, nhưng rồi anh cũng ngủ thiếp đi... Trời sáng dần, mở mắt ra Quảng thấy mấy chiếc xuồng ghe ở phía xa xa đi tìm kiếm người bị nạn. Anh không còn hơi sức gào để kêu cứu, vội xé tà áo giơ lên khỏi ngọn khế quơ quơ mong cho có người nhìn thấy. Người ta nhìn thấy thật, chèo tới, mở sợi dây lưng đỡ anh nằm xuống một con thuyền. Người kiếm chăn chiếu đắp cho anh khỏi lạnh rồi cho anh uống một ly sữa.

Quảng dần dần tỉnh lại mở mắt ra hỏi hai đứa em gái anh đâu. Người ta không thể trả lời được. Họ đi cứu một số người nữa rồi đem về bệnh viện huyện. Ở đây, Quảng đã tỉnh lại, gặp một số bà con và người làng. Lúc này Quảng mới biết mẹ anh đã bị nước cuốn trôi, không kiếm được xác. Hai đứa em gái đã được bà con trong dòng họ cưu mang đem về nuôi.

Thương mẹ, anh rất buồn nhưng tai nạn không phải chỉ xảy ra với gia đình anh. Nhiều làng xóm, nhiều gia đình đã có nhiều người bị lũ cuốn trôi cùng với căn nhà và toàn bộ tài sản. Tang tóc đang tràn ngập khắp làng xã xác xơ hiu quạnh và đói khát.

Quảng xung vào tổ chức đi cứu vớt đồng bào. Vốn con nhà đi biển, anh bơi rất giỏi, mình anh sục sạo vào những lùm bụi còn đang ngập nước cứu vớt được nhiều người. Có người như đã gần chết lả, có người hai hàm răng đánh lập cập không dừng lại được, có người ngơ ngác, đôi mắt trắng xác... không hiểu mình đang ở cõi nào trên dương thế này. Sự hốt hoảng vì người trong gia đình bị lũ cuốn trôi, người thân chết không chỗ chôn, tài sản tan tành vì lũ cuốn sạch... Có người đã sinh lãng trí...

Giữa lúc đó, nhiều đoàn từ thiện từ Hà Nội vào, từ đồng bằng sông Cửu Long, từ Sài Gòn ra. Hàng đoàn xe tải chở mùng, mền, chăn chiếu, sữa, mì gói, gạo, thuốc men... cùng với phái đoàn Chính phủ đi thăm hỏi cứu trợ đồng bào... Ai nấy thoát khỏi tai nạn cũng rưng rưng xúc động...

Trong số các đoàn từ thiện này, có nhiều người của các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Thừa Thiên - Huế... trước nay đi công tác, đi làm ăn ở hai đầu đất nước, nghe tin lũ lụt miền trung liền tức tốc kêu gọi đồng hương góp phần cứu trợ quê hương. Một số người trong làng của Quảng về tận xóm phân chia hàng cứu trợ... Họ đã cùng bàn với họ tộc đưa Quảng vô Sài Gòn để giúp đỡ làm ăn. Những người làng sẽ giúp đỡ hai người em gái Quảng, trông nom mảnh vườn, mấy sào đất, giúp cho hai em gái Quảng ăn học nên người...

Từ giã xóm làng, bà con, Quảng vô Sài Gòn với hai bàn tay trắng. Bà con đã giúp đỡ cơm ăn áo mặc và truyền nghề mì gõ cho anh. Mới đầu Quảng cầm hai thanh tre đi gõ khắp đường phố chung quanh xe mì. Được đôi ba tháng, quen nghề, bà con giới thiệu, bảo đảm cho anh được mướn một xe mì để... làm ăn riêng...

Cuộc đời của anh mì gõ trước ngõ nhà tôi là như vậy, đầy sóng gió và cũng rất dũng cảm. Anh có nguyện vọng làm ăn chân chính, cố gắng để dành lấy một số vốn, dần dần sẽ đưa hai em vô cùng sống, đùm bọc lấy nhau.

*

Về bán mì gõ trước ngõ nhà tôi được ít lâu, Quảng thân quen với Trà, bán trái cây. Chính ra Quảng rất nhút nhát, làm quen với đàn bà con gái là sợ lắm. Trông vậy chớ trong lòng anh mỗi khi trò chuyện, tiếp xúc với Trà cứ ấp a ấp úng chỉ còn thiếu nước sợ run lên mà thôi. Chính ra, cô tấn công trước. Mỗi khi thấy anh làm ăn lóng ngóng, cô sẵn sàng giúp đỡ, khi thổi cho cái bếp lò cháy lên để không có khói. Những cây củi còn ướt, cô để riêng ra bên bếp, chờ khi khô mới đặt vô lò. Những khi có nhiều khách cô sang rửa dùm mấy chiếc tô, lau khô sạch sẽ, úp vô cái tủ con con lắp mặt kiếng cùng với các thứ đồ nghề khác. Để cô làm như vậy, Quảng áy náy lắm nhưng không biết làm cách nào khỏi mất lòng cô mà vẫn giữ được thân tình.

Trà, người Trà Vinh, xứ sở của trái cây. Mấy năm trước đây cũng vì nhà nghèo, sau khi người chị lấy chồng, cô về giúp việc cho một người bà con xa, bán quán gần bến xe thị xã. Trước đây ở nhà lam lũ, cô gầy ốm tong teo. Hai năm sau này, bán quán cho người bà con, được ăn no đủ, Trà lớn nhanh, phổng phao có da có thịt, trông xinh đẹp. Nhưng nghề bán quán luôn luôn bị đám tài xế, lơ xe chọc ghẹo. Đám anh chị, giựt dọc cũng la cà bờm xơm. Trà sợ quá, luôn luôn ở trong bếp, chỉ khi nhà chủ gọi mới bước ra cửa hàng, nghĩa là lúc đó có bà chủ bên cạnh.

Một bữa, bà chủ đi chợ, người chồng mà Trà vẫn gọi bằng dượng răn đe cô ràng: "Mày không được để cho bọn lơ xe, đám giựt dọc đó nó chọc ghẹo. Toàn đám tim la, lậu dề dề, cù đinh thiên pháo nó đổ bịnh cho mà chết... Vậy chớ mày đã cho đứa nào ngủ với mày chưa...". Cô sợ quá cứng cả người toan lẩn đi thì người đàn ông cũng khá vạm vỡ kia nắm chặt lấy tay cô lôi thếch vào buồng: "Mày vô đây, mày vô đây... Phải để cho tao khám tao mới tin...". Thừa cơ quán bỗng có khách, Trà vội tuột bàn tay ra và chạy mất. Cô trốn nhà chủ, không trở về nữa, tìm cách lên Sài Gòn tìm việc làm. Làm việc gì bây giờ, nghĩ tới cái đận bán quán mà hết cả hồn. Có mấy người bạn cùng trọ trên lầu bốn gần ga Hòa Hưng, rủ cô đi chợ mỗi ngày cũng kiếm được vài chục ngàn, đủ ăn. Trà cũng đã có dành dụm được ít tiền nhưng không dám nói cho bạn bè biết, chỉ âm thầm một mình. Nhờ có thời gian bán quán nên cô tính toán rất giỏi. Cô cũng buôn đầu chợ, nhưng tìm một chỗ ngồi ngoài phố cho đỡ phải tranh giành khách với người khác.

Bán trái cây, cô tìm loại ít vốn và lâu hỏng có thể để được vài ngày. Đó là chuối. Có nhiều loại chuối. Chuối già không thể giữ được quá ba ngày, chuối xiêm thì để dành được. Chuối xiêm rẻ tiền, người ta hay mua vào những ngày rằm, mồng một cúng trên các bàn thờ trong gia đình và cúng ở chùa.

Gần ngõ nhà tôi có một cái chùa, cô bằng lòng lắm, tìm đồ nghề tới bày bán. Buổi tối thu dọn xong, đem gởi cho gia đình người quét chùa, mỗi tháng chỉ vài ngàn bạc. Cô ăn nói đằm thắm, nên nhiều người muốn mua hàng của cô. ở Trà Vinh là xứ trái cây mùa nào thức ấy. Nào sầu riêng măng cụt, chôm chôm, sabôchê, nhãn, xoài... của mấy người cùng xứ đem trái cây lên Sài Gòn bán. Nhờ tình đồng hương, họ cho cô hưởng giá rẻ. Tuy vậy, cô không dám buôn nhiều, mỗi thứ một ít chỉ đủ bán trong ngày.

Thường thường cô bán tới ba bốn giờ chiều thì hết hàng. Càng xế chiều, trái cây của cô càng rẻ, không dám trữ tới mai nên đủ vốn là cô bán. Người ta quen nết bán hàng của cô, những gia đình trong ngõ ra mua trái cây cho bữa cơm chiều. Cô bán cho họ lại còn thêm, để lấy lòng bà con trong xóm... Sau khi dọn quang gánh đem gởi, cô bảo anh mì gõ:

- Anh đi gõ đi , để tôi đứng bán dùm cho.

Mới đầu Quảng cũng ngại nhưng cô rất chủ động; cô nói:

- Tôi bảo đảm với anh, tôi nấu mì dùm anh không sợ lỗ dâu. Còn lời là đằng khác.

Là người đã từng bán quán cho chủ nên cô nấu ăn khá giỏi. Cô đã để ý công việc anh làm, cũng đơn giản, không có gì khó khăn. Nhưng vì trước đây Quảng chỉ có một mình nên Quảng ít có thì giờ đi gõ để rao hàng, chỉ đứng một chỗ, có ai ghé ăn thời nấu nên bán rất chậm. Có khi tới 9, 10 giờ khuya mới bán hết ba chục tô mì. Những đêm mưa gió, Quảng bán tới 2 giờ khuya vẫn chưa hết. Đành rằng nếu bán không hết đem về nhà chủ lò vẫn không tính tiền nhũng tô mì chưa bán. Ngày hôm sau, họ hâm lại nước dùng, thêm vào cho đủ số, cùng với những vắt mì và thịt.

Từ ngày có Trà giúp thêm vào việc đứng nấu, Quảng chỉ việc cầm hai thanh tre đi gõ. Cốc cốc tinh cốc, lốc cốc linh tinh cốc qua các đường phố, ngõ hẻm. Dù trời mưa gió, tô mì nóng được đưa tới tận nơi người ăn nên chỉ độ gần 9 giờ thì bán hết. Trà tính tiền trao lại cho Quảng đầy đủ, không thiếu đồng nào. Cô lại còn dọn dẹp, đàng hoàng sạch sẽ. Cô đưa cho Quảng khi thì trái mãng cầu, khi trái cam bảo đem về mà ăn cho lại sức.

Cứ như thế, họ thân thiết, gắn bó với nhau. Tuy không ai nói ra điều gì nhưng cả hai đều như có ước nguyện trong lòng. Cho tới một hôm, Trà bảo với Quảng:

- Ngày mai ta mua mười vắt mì, vài lạng thịt, nấu thêm với số mì nhà chủ cho thuê, chan nước nhin nhín cho khách, có thể được mười tô. Mười tô ta thu thêm được bốn chục ngàn, trừ tiền mua mì và thịt heo cũng còn lại ba chục ngàn bằng số tiền lời chủ lò cho ta hưởng.

Quảng bảo:

- Tôi chẳng biết mua bán ra làm sao cả.

- Anh cứ để tôi tính toán cho.

Bà bán vé số ngồi gần đó nói vô:

- Đúng rồi, cái cậu Quảng này tồ lắm, để cô Trà lo cho... Mà hai cháu cũng nên kết nghĩa anh em mà nương dựa vào nhau... Tội nghiệp cùng cảnh côi cút, hoạn nạn như nhau...

Nghe bà vé số nói vậy, cả xóm chợ chồm hổm không ai nói gì nhưng đều nhìn Quảng và Trà với mối thiện cảm, đồng tình: Hai anh chị cúi đầu khẽ liếc nhìn nhau, hơi có vẻ e thẹn...

Quả nhiên Trà tính toán đúng, bán thêm mười tô nữa, số nước lèo vẫn đủ. Tiền bạc Trà vẫn trả lại cho Quảng như mọi khi. Nhưng được mười buổi, Quảng chi số tiền bán thêm ấy làm hai và đưa cho Trà một nửa. Trà bảo:

- Tôi không nhận đâu. Tiền vốn của anh bỏ ra mà tôi chỉ góp có chút công thôi mà...

Quảng nói lí nhí: .

- Không, chị phải nhận mới là công bằng hợp lý...

Quảng mới nói tới đó, Trà cướp lời:

- Đừng gọi tôi bằng chị. Tôi còn nhỏ tuổi hơn anh...

Tới đó, bà bán vé số lại can thiệp vô:

- Đúng rồi, anh em kết nghĩa phải có tôn ti trật tự hẳn hoi. Ai lớn tuổi làm anh, ai nhỏ tuổi làm em... Trà cười tủm tỉm:

- Thấy chưa, em không cầm số tiền này đâu. Anh cứ giữ lấy.

Quảng cũng cười:

- Tôi ngủ say lắm, đêm chúng nó móc mất.

Bà bán vé số lại nói:

- Đúng rồi, để em Trà nó giữ cho.

Trà nhìn Quảng:

- Anh có tin tôi không?

- Tin chớ.

Nói rồi Quảng đưa hết số tiền cho Trà giữ. Trà đếm lại cẩn thận giao hẹn rồi gói lại bỏ vào túi trong lưng quần. Mấy ngày sau, Trà may một cái túi nhỏ đưa cho Quảng bảo:

- Anh bỏ tiền bạc vào đây, giắt trong lưng quần trước bụng không đứa nào lấy được.

Một thời gian sau, nhân có dịp ra cái chợ chồm hổm trước ngõ ngồi chơi, bà bán vé số ghé tai tôi nói:

- Chuẩn bị mà ăn cưới.

- Ai vậy?

Bà bán vé số liếc mắt về phía Quảng và Trà. Tôi hỏi:

- Sắp chưa?

- Cũng sắp.

Cả chợ chồm hổm này chỉ có hơn mười người thôi, bà con sống với nhau thân tình, hiếm có. Hai bà bán tàu hủ không bao giờ bán lộn khách của nhau. Khi có khách quen tới mua, họ ân cần tiếp và mời chờ cho chút xíu. Anh bán cà-phê sẵn sàng cho mượn ghế khi có khách ăn mì thiếu chỗ ngồi. Chị tủ thuốc luôn luôn giúp bà bán khoai lang luộc. Bà này luộc khoai tại chỗ trên cái cà ràng nên khoai của bà lúc nào cũng nóng. Chị tủ thuốc bao giờ cũng chẻ dùm bà khoai lang luộc những thanh củi cho dễ cháy. Bà con sống với nhau thân tình, nhác nhở nhau giữ vệ sinh, nhường chỗ cho xe qua lại, góp dùm tiền thuế hoa chi, nói dùm nhau khi có mấy anh tự vệ tới gây chuyện rườm rà...

Bà con góp ý cho đám cưới của Quảng và Trà khá chu đáo. Cả hai đều không họ hàng thân thích gì ở đất Sài Gòn nên không bày vẽ mâm chén làm gì, chỉ cốt hai anh chị thương yêu, đùm bọc nhau, cố gắng làm ăn, để dành lấy chút vốn, mướn một cái quán nho nhỏ cũng vẫn cứ bán mì gõ và trái cây... Dần đần rước mấy đứa em vô ở cùng, cho chúng được học hành, gia đình sum họp...

Đó là những lời bà con trong cái chợ chồm hổm này đã nói với Quảng và Trà. Cả hai rất cảm động, ứa nước mắt mang ơn cô bác đã tác thành cho mối tình của họ, dạy bảo cho biết đường đi nước bước trong đời...

Bữa tiệc cưới, quả thật chưa từng có, diễn ra ngay trên lề đường trước ngõ hẻm nhà tôi. Anh cà-phê cho mượn hai cái bàn, mấy chiếc ghế nhựa cho đủ chỗ ngồi. Tiệc cưới là mỗi người một chiếc bánh bao đặt trong đĩa mượn của bà khoai lang luộc, còn thiếu mấy chiếc thì chị tủ thuốc lấy của gia đình cho mượn. Anh cà-phê bán cho mỗi suất khách một chai nước ngọt, uống bằng cái ống hút với giá vốn.

Tôi được bà con cử làm đại diện đằng trai cùng với bà bán vé số đại diện đằng gái làm chủ hôn. Chúng tôi góp mỗi người mười ngàn đặt trong một chiếc phong bì.

Sau khi tuyên bố lý do, mỗi người nói vài vâu chúc mừng cho đôi vợ chồng mới, bà vé số thay mặt tập thể đưa chiếc phong bì được một trăm hai chục ngàn đồng chúc mừng Quảng và Trà. Cả hai rưng rưng nước mắt đứng lên vái tất cả bà con có mặt làm cho ai nấy cũng mủi lòng...

 

Tôi đặt hành lý vào hộc ở trên đầu ngồi rồi ngồi xuống ghế. Đây là chuyến bay dài làm tôi ước gì mình có một quyển sách hay để đọc trên phi trình. Có lẽ tôi cũng cần chợp mắt một chút.

 Vừa lúc trước khi máy bay cất cánh, một nhóm 10 người lính trẻ men theo lối đi và ngồi hết vào chỗ trống rải rác còn lại. Chẳng có gì để làm, tôi bắt đầu gợi chuyện người lính ngồi gần nhất.
 -Các cậu đi tới đâu vậy?
 -Petawawa. Chúng tôi sẽ ở đó hai tuần để thụ huấn một chương trình huấn luyện đặc biệt rồi sau đó sẽ bổ sung tới A Phú Hãn.

 Sau khi máy bay cất cánh độ một tiếng thì tiếng loa thông báo là trên máy bay có bán thức ăn nhẹ đựng trong bao giá $5.

 Cũng còn lâu lắm chuyến bay mới tới phía Đông nên tôi quyết định mua một bao đồ ăn để vừa ăn vừa giết thì giờ. Khi tôi móc bóp lấy tiền thì chợt nghe một người lính hỏi bạn mình là có muốn mua thức ăn không.
 -Không! Có vẻ như mắc quá đó. Bao lunch gì mà tới $5. Thôi tao ráng đợi tới căn cứ hẳn hay.

 Và anh lính trẻ gật gù đồng ý với bạn.

 Tôi đảo mắt nhìn chung quanh thì thấy mấy người lính khác cũng không có ý định mua gì cả mặc dù lúc đó cũng đã tới giờ ăn trưa rồi. Một ý nghĩ chợt đến trong đầu, tôi gọi người nữ tiếp viên tới đưa cho bà ta $50 và nói:
 -Xin bà vui lòng lấy thức ăn cho những người lính này.

 Người tiếp viên ngạc nhiên nắm chặt lấy tay tôi, qua đôi mắt long lanh ngấn lệ vì xúc động, bà ngõ lời cám ơn tôi và nghẹn ngào:
 -Con trai tôi cũng là một quân nhân đang chiến đấu tại Iraq. Nghĩa cử này của ông như đang dành cho nó vậy.

 Rồi bà xăng xái đi lấy 10 bịch đồ ăn trao cho tất cả các người lính trên tàu. Sau đó bà dừng lại chỗ tôi hỏi:
 -Thưa ông dùng gì ạ? Bò, gà rất hảo hạng.
 -Xin cho tôi gà.

 Tôi trả lời bà ta trong một thoáng ngạc nhiên vì theo tôi biết hạng economy bây giờ chỉ có BOB thôi mà.

 Người nữ tiếp viên đi về phía trước của máy bay độ một phút sau đó trở lại với nguyên khay thức ăn nóng hổi dành cho hành khách vé hạng nhất, bà trịnh trọng nói với tôi:
 -Đây là tấm lòng tri ân nho nhỏ của những người trên chuyến bay này đối với ông.

 Sau khi ăn xong với tâm trạng sảng khoái nhẹ nhàng, tôi bước tới phòng vệ sinh ở phía sau cùng. Trên đường đi, một người đàn ông thình lình đứng lên chận tôi lại nói:
 -Tôi rất cảm phục việc ông làm, xin ông cho tôi được chia phần mà vui lòng nhận cho.

 Nói xong, ông ta dúi vào tay tôi 25 mỹ kim.

 Sau đó không lâu, viên phi công trưởng rời buồng lái vừa đi vừa nhìn số ghế ghi trên hộc hành lý, linh cảm khiến tôi thầm mong ông ta đừng kiếm tôi nhưng … ô kìa! Ông ta dừng lại ngay hàng ghế của tôi rồi cười thật tươi và chìa tay ra nói:
 -Tôi muốn được bắt tay ông.

 Cực chẳng đã, tôi mở dây an toàn đứng dậy bắt tay viên phi công trưởng.
 Với giọng hân hoan, ông ta nói lớn như để mọi người cùng nghe:
 -Tôi cũng đã từng là một quân nhân và cũng là phi công chiến đấu. Có một lần có người cũng mua cho tôi thức ăn. Điều đó thực sự thể hiện cả một tấm lòng tốt đẹp mà tôi không bao giờ quên.

 Cả một tràng pháo tay tán thưởng vang dội làm tôi đỏ bừng mặt vì mắc cở.

 Chỉ với một hành động nhỏ nhặt tầm thường của tôi mà đánh động lương tâm con người đến thế sao?

 Vì chuyến bay quá dài nên có một lúc, tôi phải đi bộ về phía trước để dãn gân cốt thì bỗng nhiên có một nam hành khách ngồi trên tôi độ sáu dãy đưa tay ra bắt và để lại trong tay tôi cũng 25 mỹ kim.

 Bầu không khí trên chuyến bay thật nhẹ nhàng và chan hòa tình người cho tới khi máy bay hạ cánh. Tôi lấy hành lý và bắt đầu bước ra khi vừa tới cửa máy bay thì một người đàn ông chận tôi lại và nhét nhanh vào túi áo tôi một thứ gì đó xong ông ta vội vả bước đi mà không nói một lời. Lại thêm $25 nữa.

 Nếu tính ra, tôi chỉ chi có $50 mà bây giờ thu lại tới $75. Kiếm được $25 dễ dàng đến thế sao! À! Quên! Còn bữa ăn thiệt ngon miệng nữa chứ.
 Đúng là khi ta làm phải thì không bao giờ lỗ lã cả.

 Tôi vui vẻ bước nhanh vào cửa phi trường thì thấy mấy người lính trẻ kiểm điểm nhân số để chuẩn bị về căn cứ. Tôi tiến tới trao cho họ 75 mỹ kim và nói:
 -Từ phi trường về tới trại phải khá xa. Mà bây giờ cũng đã tới giờ để dằn bụng một cái sandwich chứ. Trời Phật sẽ ban ơn cho các cậu.

 Mười người lính trẻ trong ngày hôm đó chắc đã rời chuyến bay trong tâm trạng yêu thương và kính mến những hành khách đồng hành. Tôi hăng hái bước tới xe với lời thì thầm nguyện cầu cho tất cả sẽ được trở về trong an bình.

 Những chàng trai nầy đã hy sinh tất cả cho quê hương mà tôi chỉ biếu họ có một vài phần ăn. Thật là quá ít ỏi nếu không muốn nói là chỉ trong muôn một.

 Nghĩ xa hơn nữa, người cựu chiến binh đã từng đánh đổi cả cuộc đời khi viết lên chi phiếu trắng đề tên người nhận là “Hiệp Chủng Quốc” mà số tiền có thể lên đến chính sinh mạng của họ.

 Đó là một vinh dự tối cao lẽ ra cả đất nước phải dành cho họ nhưng than ôi! Có nhiều người đã không cần biết tới và bỏ quên họ.