NỮ CA SĨ BẠCH YẾN
 Nữ ca sĩ Việt đầu tiên đến với kinh đô điện ảnh Hollywood. Câu chuyện khá hấp dẫn, mời quý bạn đọc.
 Đầu
 năm 1965, đúng 18 tuổi, tôi về Sài Gòn. Một buổi tối, tôi lên phòng trà
 Hòa Bình (tọa lạc trước g axe lửa Sài Gòn cũ nay là mũi tài công viên 
23/9, trước chợ Bến Thành hiện nay). Đúng lúc, người ta giới thiệu ca sĩ
 Bạch Yến hát bài “Đêm đông”. Vẫn mái tóc đó, khuôn mặt đó, chẳng thể 
nào quên được. Tim đập loạn lên, nhưng tôi vẫn hỏi cho chắc : “Có phải 
hồi trước Bạch Yến này lái môtô bay không ?”. Anh nhạc sĩ đàn anh dẫn 
tôi đi đáp : “Đúng rồi đó”.
Tôi đứng như trời trồng, không phải nghe 
mà để tiếng hát trầm ấm, trong vắt rót vào hồn mình từng cung bậc. Nhẹ 
nhàng và tự nhiên lắm. Tiếng hát cứ như tuôn ra từ lồng ngực, rõ ràng 
từng chữ, không cố gắng, kiểu cách, nhưng sao lại có sức truyền cảm mãnh
 liệt đến thế!… Gần nửa thế kỷ trôi qua, tôi đã nghe không biết bao 
nhiêu giọng hát tuyệt vời của nhiều ca sĩ tài năng. Nhưng trong lòng, 
giọng hát Bạch Yến vẫn là niềm xao xuyến dạt dào nhất, chưa chút tàn 
phai. 
 Chị tên thật là Quách Thị Bạch Yến, chào đời tại Sóc 
Trăng năm 1942, có cha là người Triều Châu (Trung Quốc) và mẹ là một 
người Kinh rất yêu âm nhạc. Lên 9 tuổi, Bạch Yến theo học tiểu học 
Trường La providence, Cần Thơ, gia nhập đoàn thánh ca nhà thờ để làm 
quen với âm nhạc. Năm 1953, về Sài Gòn, chị tham gia cuộc thi tiếng hát 
nhi đồng do Đài Phát thanh Pháp Á tổ chức và đoạt ngay huy chương vàng. 
Được vinh quang này, Bạch Yến lại đối mặt với mất mát khác. Thân sinh 
của chị đòi đem cả nhà sang Phnôm Pênh (Campuchia) định cư. Mẹ Bạch Yến 
lại không muốn rời xa quê hương nên cương quyết ở lại. Thế là chia tay !
Mẹ
 con Bạch Yến sống chen chúc trong một căn nhà nhỏ ở một con hẻm trên 
đường Cao Thắng nhưng cũng chẳng được bình yên. Một cơn hỏa hoạn đã 
thiêu rụi căn nhà này thành tro bụi. Một ông cậu ruột của Bạch Yến từ 
Cần Thơ lên, nảy ra ý định thành lập một gánh xiếc môtô bay thiếu nhi, 
lưu diễn khắp miền Nam để kiếm sống. Bạch
 Yến cùng với chị ruột, em trai và em họ đi theo cái nghề nguy hiểm này 
trong nỗi lo ngay ngáy của người mẹ. Một lần biểu diễn tại Thị Nghè, khi
 đang bay môtô trên độ cao 4 mét, Bạch Yến đã đạp nhầm thắng và rơi 
xuống sàn gỗ, bị chiếc môtô đè lên người, gãy ba xương sườn, màng tang 
trái bị chấn thương, phải điều trị mất một thời gian dài. Đoàn môtô bay 
của ông cậu cũng ngưng hoạt động sau tai nạn này! 
 Mới 14 tuổi, Bạch Yến đã cố trang điểm cho già dặn hơn 
để lần mò đến các vũ trường, phòng trà xin làm ca sĩ, những mong kiếm 
tiền để phụ giúp mẹ. Nơi Bạch Yến đến gõ cửa đầu tiên là phòng trà Trúc 
Lâm trên đường Phạm Ngũ Lão do hai nhạc sĩ Mạnh Phát và Ngọc Bích làm 
chủ. Chỉ mới thử giọng lần đầu, Bạch Yến đã được thu nhận với khoản thù 
lao hết sức khiêm tốn. Từ phòng trà Trúc Lâm, Bạch Yến tiến lên phòng 
trà Hòa Bình, được khán giả tán thưởng nồng nhiệt qua các ca khúc “Bến 
cũ”, “Gái xuân”… và một số bài hát pháp : “Tango Blue”, “Étoile Des 
Neiges”… 
Năm
 1957, tròn 15 tuổi, Bạch Yến đã khiến người nghe ngẩn ngơ khi trình bày
 ca khúc “Đêm đông” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương. Tên tuổi chị đã gắn 
liền với bài “Đêm đông” như một định mệnh. Từ đó, chị nhận được không 
biết bao nhiêu lời mời mọc với tiền cátxê cao ngất, dù còn ở tuổi thiếu 
niên. 
Năm 1961, 
khi tên tuổi đã nổi như cồn, Bạch Yến lại từ bỏ tất cả, cùng với mẹ sang
 Pháp với mong ước được học hỏi những tinh hoa của âm nhạc Tây phương. 
Bạch Yến may mắn được ông Phạm Văn Mười thu nhận làm ca sĩ, hát tại nhà 
hàng sang trọng La Table Du Mandarin do ông ta làm chủ trên đường Rue de
 l Echelle, quận 1, Paris. Trong thời gian này, Bạch Yến được hãng 
Polydor của Pháp mời thâu đĩa và lưu diễn một số nước châu Âu.Thu
  nhập lý tưởng, nhưng Bạch Yến không hài lòng. Trong mắt khán giả, chị 
chỉ là một khuôn mặt Á Đông xa lạ. Thế là năm 1963, Bạch Yến quay về cố 
hương và trụ lại phòng trà Tự Do của ông Ngô Văn Cường, một người từng 
sống lâu năm ở Pháp.
 Bấy giờ
 Bạch Yến đã bước sang tuổi 21, và đã trải qua 7 năm sống đời ca hát với
 những thành công rực rỡ. Chị được nhiều phòng trà, vũ trường mời gọi.
 
Năm 1965, Bạch Yến được giới thiệu với chương trình ca 
nhạc truyền hình “Ed Sullivan Show” nổi tiếng, thu hút gần 40 triệu 
người xem trên toàn nước Mỹ. Bạch Yến ra điều kiện chỉ nhận lời nếu có 
mẹ cùng đi. Yêu cầu của chị được đáp ứng. Theo hợp đồng, Bạch Yến sẽ lưu
 lại Hoa Kỳ 12 ngày. Chị đã xuất hiện trong chương trình “Ed Sullivan 
Show” danh giá với ca khúc “Đêm đông” bất hủ của 
 Việt Nam và ca khúc nổi tiếng “If I have a hammer” của Mỹ.
Bạch
 Yến đậu lại ở Mỹ không chỉ 12 ngày mà tới 12 năm, đi lưu diễn trên khắp
 Hoa Kỳ và nhiều nước châu Mỹ : Canada, Mexico, Brasil, Venezuela, 
Colombia, Panama… bên cạnh những tên tuổi lớn của thế giới, thuộc nhiều 
lãnh vực nghệ thuật khác nhau : Bob Hope, Bing Crosby, Mike Douglas, 
Joey Bishop, Pat Boone… Nghệ sĩ dương cầm lừng danh của Hoa Kỳ 
Liberrace, danh ca Frankie
 Avalon và Mike Qayne đã mời Bạch Yến về Hollywood, hát cho bộ phim nổi 
tiếng “Green Berets” (Mũ nồi xanh), do nam tài tử gạo cội John Wayne 
đóng vai chính. Bạch Yến đã chọn vùng Beverly Hill, miền Nam California 
để cư ngụ. Láng giềng của chị toàn là những nghệ sĩ lừng danh thế giới 
trong hai lãnh vực điện ảnh và ca nhạc. Có thể nói, Bạch Yến là ca sĩ 
Việt Nam đầu tiên đến tiểu bang này. Lúc bấy giờ, trên toàn nước Mỹ mới 
chỉ có trên, dưới 1.000 người Việt định cư. 
Có lần, ông bầu quyền lực Jimmy Durante mời chị đi hát ở
 Las Vegas. Chị mặc áo dài Việt Nam, vô tình đi ngang qua phòng thay đồ 
của đại danh ca Frank Sinatra (1915-1998). Vừa thấy Bạch Yến, Frank 
Sinatra đã nhờ ông bầu Jimmy Durante giới thiệu để làm quen và mời chị 
đi ăn tối. Mặc dù cảm thấy rất vinh hạnh, nhưng lòng kiêu hãnh của một 
cô gái Việt nổi lên, chị đã phớt lờ. Ông bầu gặp chị, hỏi lý do, Bạch 
Yến đáp là từ trước đến nay, chị đi đâu cũng có mẹ theo kèm, không dám 
đi một mình. Lập tức, Frank Sinatra không chỉ mời cả hai mẹ con đi ăn, 
mà còn mời đi nghe ông hát. 
Frank Sinatra bấy giờ 50 tuổi. Ông là siêu sao của nước
 Mỹ, từng đoạt nhiều giải thưởng âm nhạc Grammy cao quý, đồng thời chiếm
 luôn giải Oscar dành cho nam diễn viên xuất sắc nhất trong bộ phim 
“From here to Etemity”. Sau này, ông đã được nhiều đời Tổng thống Mỹ 
vinh danh và ngành Bưu chính Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ in hình ông lên tem 
để ghi nhớ tài năng một con người đã làm rạng danh cho nghệ thuật nước 
Mỹ. Hôm Bạch Yến điện thoại chào từ biệt, Frank Sinatra đã thuyết phục 
chị cố gắng ở lại thêm một ngày, ông ta sẽ cho máy bay riêng chở về 
Hollwood. Bạch Yến khéo léo từ chối. Đối với đa số phụ nữ trên thế giới,
 được một lần diện kiến với Frank Sinatra là vinh dự lớn lao. 
Thời gian Bạch Yến ở Mỹ, bà mẹ dặn chị 3 điều : Không 
được lấy chồng Tây, không được cắt tóc ngắn và cuối cùng là không được 
mặc bikini, dù là đi tắm. Chị kể : “Ở Mỹ, có rất nhiều đàn ông đeo đuổi 
tôi, Tây cũng có mà ta cũng có. Có một người Mỹ, là chủ của 6 đài truyền
 hình tha thiết muốn cưới tôi làm vợ. Anh ta nói tôi muốn cái gì, được 
cái đó. Nhưng tôi nói với anh ta rằng : “Tôi yêu anh nhưng chưa đủ để 
cưới anh !”. Thật oái oăm, tôi từ chối nhiều “ông Tây” nhưng khi yêu mấy
 “ông ta” thì họ toàn làm tôi khổ !” 
 
 Năm
 1978, Bạch Yến về lại Paris. Nơi đây, chị gặp lại nhạc sĩ Trần Quang 
Hải, một con người nặng tình với dân ca, gần như dành cả đời cho những 
làn điệu hát ru, quan họ, chèo văn, nam ai, nam bình… Có lẽ do anh ảnh 
hưởng dòng máu của người cha, giáo sư, nhạc sĩ Trần Văn Khê. Như đùa, 
khi Trần Quang Hải buột miệng nói : “Mình cưới nhau đi”, Bạch Yến
 giỡn lại : “OK !”. Nào ngờ Trần Quang Hải làm thiệt, cho in thiệp cưới.
 Thế là thành vợ thành chồng. Bạch Yến nói : “Đó là duyên số, chúng tôi 
sống với nhau tràn đầy hạnh phúc cho đến hôm nay. Đã 34 năm rồi”. 
Định cư hẳn ở Paris, Bạch Yến cũng làm một cuộc thay 
đổi lớn lao trong đời sống nghệ thuật. Chị rời bỏ nền âm nhạc Tây phương
 khi đang ở trên đỉnh cao danh vọng và kiếm được rất nhiều tiền, quay về
 với dân ca, cùng với chồng tìm trong âm điệu ngũ cung cái hồn dân tộc 
thấm đẩm ân tình. Với chị, Trần Quang Hải không chỉ là một người chồng, 
mà còn là một người thầy. Anh chỉ dẫn, nắn nót cho chị từng điệu hát ru,
 từng lời quan họ và những điệu hò phương Nam. 
 
Cho đến năm nay (2012), vợ chồng 
Bạch Yến – Trần Quang Hải đã có hơn 3.000 suất diễn dân ca Việt Nam trên
 70 quốc gia. Hiện nay, hàng năm Bạch Yến và Trần Quang Hải vẫn duy trì 
60 suất diễn cho khán giả ngoại quốc, trên dưới 10 xuất cho các cộng 
đồng người Việt hải 
 ngoại. Bạch Yến khiêm tốn : 
“Giọng tôi không được mềm mại như những ca sĩ xuất thân từ nhạc cổ 
truyền một cách chính thống. Nhưng tôi biết thả hồn mình vào trong từng 
câu, từng lời khoan nhặt và dày công luyện tập để không vấp phải bất cứ 
một sai sót nào. Không chỉ người Việt tha hương thèm nghe làn điệu dân 
ca mà ngay cả người Tây cũng thích. Với họ đó là một sự lạ lẫm, mang 
tính khám phá”. 
Năm 1983, vợ chồng Bạch Yến – Trần Quang Hải được nhận 
giải “Grand Prix Du Disque De L” Académie Charles Cros” (giải thưởng tối
 cao của Hàn Lâm Viện đĩa hát Charles Cros) do quyết định của một hội 
đồng giám khảo, bao gồm những nhà nghiên cứu âm nhạc hàng đầu thế giới 
tại Paris. 
Tháng 
10/2009, cánh chim phiêu lãng Bạch Yến trở về quê hương sau 44 năm sống 
đời viễn xứ. Tại phòng trà Văn Nghệ với ca khúc bất hủ “Đêm đông” và một
 số bài hát quen thuộc khác, chị đượckhán giả chào đón nồng nhiệt. Bạch Yến xúc động: 
  
“Tôi rất hạnh phúc pha lẫn bất ngờ.
 Lúc đầu, tôi nghĩ khán giả đến với mình chắc là những người còn lại của
 thế hệ trước. Nào ngờ, hầu hết khán giả có mặt liên tục trong các đêm 
diễn toàn là người trẻ. Tôi quá cảm động và hạnh phúc khi thấy họ lắng 
nghe một cách say mê”. 
Có người hỏi Bạch Yến : “Chị có 
còn về Việt Nam nữa hay không ?”. Bạch Yến trả lời : “Tất nhiên, bởi bố 
chồng tôi (Giáo sư Trần Văn Khê) đang ở Việt Nam. Hơn nữa mảnh đất này 
mới thật sự là quê nhà của tôi”. 
 Yên Huỳnh post (theo Đoàn Thạch Hãn)
  Mời Nghe Elvis Phương phỏng vấn nữ ca sĩ Bạch Yến, và nghe Bạch Yến trình bày nhạc phẩm Đêm Đông của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương 
 http://youtu.be/wST6RE-Cms4
 
  Cũng nhạc phẩm Đêm Đông với phần hòa tấu saxophone của Lê Tấn Quốc 
 http://youtu.be/GXB4Fjhi5M4 
 
 
 
                    
                
            
  Chỉnh sửa lại bởi HongLan - 04/Feb/2014 lúc 5:10pm
    
   
   |