Tình yêu

Từ ngày hôm ấy, nhà Hương có thêm một khuôn mặt mới. Đối với tất cả mọi người trong nhà, trừ Hương và cậu con trai lớn, khuôn mặt mới này cũng chỉ như một món đồ vừa được mua về ở tiệm, bầy đó, lấp một khoảng trống nào đó mà thôi. Ai vậy? Một chú két có màu xanh lá cây với những đường viền đỏ cam, vàng rực rỡ với đôi mắt sáng quắc tròn xoe, cái mỏ dài ngoằng hơi khoằm khoằm và một bên bàn chân bị khuyết tật!

-“Tại sao con lại mua một con két có tật như vậy hả Duy?”

   Đứa con trai lớn của Hương nhún vai cười:

-“Có sao đâu mẹ? Nó vẫn đứng, vẫn bay bình thường như mọi con két khác trong khi nó đẹp nhất trong lồng mà lại rẻ và biết nói sẵn nữa, con khỏi phải “train” nó!”

   Nàng vẫn cứ thắc mắc về một bên ngón chân bị cụt đến gần 2 đốt của con két tên Joshua mà Duy vừa mua về. Hương giao hẹn với con trai:

-“Con chơi, con phải ‘take care’ nó đó!”

-“Mẹ đừng lo! Con lo cho nó mà!”

-“Tại sao con biết là nó biết nói sẵn? Nó nói tiếng gì?”

-“Chủ nó là một bà Mỹ, vậy chắc nó chỉ biết tiếng Mỹ!”

   Duy lại nhìn mẹ cười, nụ cười của cậu thanh niên mới lớn thật tươi và thật dễ mến.

-“Bà ta già phải vào nursing home nên mới gửi tiệm bán. Con mua rẻ lắm!”

 

   Hương không nói gì mà chỉ lo con két làm bẩn nhà. Duy nhốt Joshua trong phòng ngủ và căn dặn mẹ cùng mọi người trong nhà đừng mở cửa phòng sợ Joshua bay mất. Nhốt nó vào lồng thì nó không chịu, nó sẽ chết! Hương than thầm trong bụng:“Tại sao nó không chơi con gì khác cho sạch sẽ, dễ trông coi!” Nên ngay từ phút đầu Joshua có mang lại sự chú ý của Hương, nhưng thiện cảm thì không! Nhưng chiều con, nàng cũng không cằn nhằn thêm.

 

   Từ đó trong nhà nàng có một “tù nhân” là con két xanh tên Joshua. Cửa phòng Duy lúc nào cũng khép, trừ khi có ai trong phòng. Cả nhà cũng chẳng mấy khi thấy mặt con Joshua, nên nó có đó mà cũng như không có. Thỉnh thoảng Hương mới thấy nó kêu chứ chưa hề thấy nó nói! Nhiều lần nàng định hỏi con xem con két đã nói những gì, rồi thương hại Duy lại thôi.

 

   Một hôm, Hương mở cửa vào phòng Duy. Con Joshua đang đứng trên thanh gỗ ngang. Đó là một loại chuồng chim nhưng trống cả bốn phía và chỉ đơn sơ có một thanh ngang làm chỗ đứng suốt ngày đêm cho Joshua, hai đầu một bên là thức ăn, một bên là nước uống. Bên dưới có một khay tròn lớn đựng cát để hứng mọi thứ chất dơ do Joshua thải ra. Thấy nàng bỗng nhiên Joshua xòe rộng hai cánh, vươn người lên nhún nhẩy và huýt gió.

   Duy la lên: “Mẹ thấy không, nó huýt gió đấy! Hễ thấy đàn bà, con gái là nó huýt gió! Nó thích mẹ đấy!”

   Hương phì cười, nghĩ bụng: “Nói thì không nói mà chỉ huýt gió!”

   Nàng đến gần, ngắm nghía chú két. Một mối thiện cảm nào đó nẩy sinh. Nàng nghiêng đầu nhìn nó. Nó cũng ngoẹo đầu nhìn Hương như muốn nói một cái gì? Hương bắt đầu chú ý đến sự có mặt của Joshua trong nhà. Từ hôm ấy, mỗi tối, nàng đều vào phòng Duy, ngồi bệt xuống thảm, gần chỗ con Joshua, và thử dạy nó nói vài chữ tiếng .. Việt.

 

   Vài tháng trôi qua, một chữ tiếng Anh Joshua cũng không nói chứ đừng hòng gì đến nửa chữ tiếng Việt! Nhưng cứ mỗi lần thấy Hương là nó huýt sáo và vươn cánh làm đẹp. Nàng cũng thấy vui vui và dần dà quên mất đến chuyện là con két này không biết nói và đành chấp nhận nó như thế!

 

   Duy đi mua một lô sách về nghiên cứu và tuyên bố với mẹ: “Joshua chắc bị ‘shock’ nặng nên nó không nói nữa!”

   Và rồi câu chuyện của chú két xanh Joshua tưởng chỉ có vậy!

 

   Cho đến một hôm, Hương đến tiệm Pet Shop, nơi Duy đã mua con két, để mua thức ăn cho Joshua. Bà chủ tiệm là người Việt, rất niềm nở khi thấy người đồng hương. Bà ta chỉ dẫn cặn kẽ loại thức ăn nào hợp cho két, nuôi dưỡng ra sao…

   Trong câu chuyện trao đổi, Hương chợt hỏi:

- “Thường những con bà bán ra mà có giấy tờ khai sinh, bà có lưu lại bản nào không?”

- “Có chứ ạ! Chúng tôi còn giữ lại tên và địa chỉ người bán, người mua, đủ hết”

 

- “Con trai của tôi mua một con két ở đây tên Joshua, chân nó hơi có tật..”

   Bà chủ tiệm nói ngay không đợi Hương nói thêm:

- “Joshua! Tôi nhớ chứ! Một bà già Mỹ đã nhờ tôi bán khi bà ta phải vào nursing home. À! Cậu đó là con bà đấy ư?”

- “Vâng, đúng đấy! Bà có trí nhớ tốt quá!”

- “Cậu con bà có thích con Joshua không?”

- “Chúng tôi quý nó lắm... có điều sao nó chẳng biết nói gì cả?”

- “Có trường hợp như vậy xảy ra khi con vật bị sống xa chủ nhân của nó. Nhưng nhiều khi chỉ một thời gian nó quen với môi trường mới lại nói như két ngay ấy mà!”

   Hương chép miệng:

- “Cả hơn một năm rồi, đâu thấy nó nói gì đâu! Nó chỉ biết huýt sáo và kêu thôi!”

   Bà chủ tiệm nhún vai, không biết phải trả lời thế nào trước sự than phiền của người khách. Hương trả tiền đi ra, nhưng nghĩ sao nàng lại quay trở lại tìm người chủ tiệm:

- “Bà có địa chỉ của bà cụ già trong nursing home, chủ trước của Joshua không?”

- “Có chứ, để tôi lấy! Trừ phi bà ấy chết hay đổi chỗ thì chịu thua!”

   Bà ta tìm một lúc rồi mặt tươi lên, hí hoáy viết vào tờ giấy đưa cho Hương:

- “Chúc bà may mắn!”

   Cầm tờ giấy trong tay Hương không biết mình sẽ làm gì? Vào gặp và thăm bà lão, nói chuyện về con két tên Joshua hay đưa Joshua vào thăm chủ cũ? Để làm gì? Nàng cũng chẳng hiểu tại sao những ý nghĩ đó lại đến trong đầu và rồi cứ lẩn quẩn ngày này sang ngày khác.

 

   Một ngày Chủ Nhật cuối tuần, Hương và Joshua tìm đường vào nursing home mang tên là Pine Haven. Chưa bao giờ đặt chân vào một nursing home nào cả nên Hương cũng hơi tò mò. Nơi đây dù không xa nhà thương Memorial bao nhiêu nhưng nằm khuất trong một con đường cụt yên tĩnh rộng rãi, nhiều cây cối bao bọc chung quanh, có cả vườn cảnh cho người đi dạo tạo một cảm giác thật an bình.

   Hương nhìn xuống tờ giấy, lẩm nhẩm tên bà lão: “Alice Park! Alice Park!”

   Joshua đậu trên vai Hương có vẻ thích thú khi được ra ngoài. Nó kêu những tiếng trong cổ họng nhịp theo với bước chân Hương tiến dần vào khuôn viên nursing home. Một vài người già ngồi trên xe lăn, phía sau có y tá đẩy. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt Hương là những khuôn mặt già nua bệnh hoạn, bạc thếch theo với thời gian! Những khuôn mặt trắng nhờ nhờ với làn da trắng xanh không còn sinh khí, hay những gương mặt da màu đã sạm lại và teo tóp!

Những đôi mắt u uẩn, hay những cái nhìn mông lung vào một cõi nào xa xăm! Như thể tất cả đang sống trong một thế giơi riêng biệt, mà những ngôn từ; động tác cử động cũng theo một cách thế khác. Nhịp sống nơi đây, chắc chắn không giống như nhịp sống bên ngoài kia!!!

   Người nữ tiếp viên ngồi ngay cửa vào, ngửng lên nhìn Hương mỉm cười chào hỏi. Hương hỏi ngay:

- “Tôi muốn vào thăm bà Alice Park. Chẳng hay bà ấy ở phòng số bao nhiêu hả cô?”

   Cô gái cắm cúi giở sổ tìm rồi nhoẻn miệng cười thật xinh:

- “Dẫy A. Phòng số 210. Bà đi thẳng vào trong, rồi quẹo trái; đến gần cuối hành lang là đúng chỗ đấy.”

- “Cám ơn cô nhé!”

   Cô gái nở nụ cười thay cho lời nói. Joshua bỗng huýt gió vang dội, làm cả Hương lẫn cô gái phải bật cười.

- “Nó tên gì vậy bà?”

- “Joshua!”

- “Hi Hoshua! Hi!”

   Joshua chỉ nhìn cô gái và tiếp tục huýt sáo một cách thích thú! Cô ta còn giơ tay vẫy vẫy nó. Hương lại nhớ đến lời Duy bảo: “Nó thích đàn bà, con gái Mẹ à!”  Mà có lẽ thế thật!

 

   Nàng và Joshua theo lời chỉ dẫn của cô gái. Bên trong cũng đẹp đẽ, sạch sẽ nhưng thoang thoảng mùi hôi, mùi khai quyện lấy mùi thuốc sát trùng! Dọc hành lang, bóng những cô y tá lên xuống nườm nượp. Đi ngang những căn phòng mở rộng cửa. Hương nhìn thấy những khổ ải của thân phận con người, mà bệnh hoạn là một trong những thứ làm biến đổi người ta nhanh nhất!!!

   Không giống nhà thương, mỗi phòng được trang trí một cách khác, theo với ý thích của người bệnh hay người thân. Hương đi rất chậm để quan sát. Đầu giường những người bệnh hầu như đều có hình ảnh của một cuộc đời bên ngoài kia, mà đã có một lần họ đã sống qua! Chút kỷ niệm hay chỉ là một nhắc nhở về mối liên hệ sao đó, để người bệnh đỡ thấy lẻ loi, cô- độc chăng???

   Rẽ sang mé trái, Hương thấy ít y tá hơn và mùi hôi cũng giảm đi nhiều, hầu như không thấy mấy. Hương lẩm nhẩm trong đầu tìm số 210. “À! Đây rồi!”, nàng nhủ thầm. Phòng số 210 cũng không khác những phòng kia bao nhiêu, và theo bảng tên ở ngoài thì bà Alice Park nằm bên mé trong, sau tấm màn kéo màu xanh nhạt. Giường bên ngoài không thấy người dù rất nhiều đồ đạc. Hương vào bên trong.

   Đằng sau tấm màn, một bà lão tóc trắng phau, uốn quăn thưa thớt, đang ngồi dựa soải chân trên một xe lăn. Hai bàn tay bà trắng bệch, và trong suốt với nhiều đường gân xanh tím chằng chịt. Cả hai bàn tay bám lấy hai thành xe lăn. Nghe tiếng động bà ta nhìn lên. Đôi mắt nhỏ xíu bỗng mở to lộ hai tròng con ngươi màu xanh đá nhạt lờ mờ như được dấu sau một bức phim mỏng. Cái miệng mỏng dính không còn thấy rõ mầu môi bỗng hơi há ra. Mắt bà ta như dán chặt vào con két trên vai Hương. Đôi bàn tay bà lão đang bám lấy thành xe lăn bỗng buông ra và run rẩy, giật liên hồi!

   Tất cả những biến chuyển đó chỉ xảy ra trong vòng vài giây ngắn ngủi của thời gian đang cô đọng trong căn phòng chật hẹp, mà Hương là người nhìn thấy rõ nhất. Nàng chưa kịp lên tiếng chào hay hỏi han xem bà lão có đúng là bà Alice Park hay không, nhưng Joshua đã nhanh hơn nàng. Nó bay sà đến đậu vào lòng bà ta và chợt kêu lên:

- “Love ya, Mama! Love ya, Mama!”

   Từ tiếng kêu đột ngột. Không! Phải nói là tiếng nói đột ngột thoát ra từ Joshua chợt như một tiếng ngân, mà sự vang dội cũng như cái tha thiết kéo dài run rẩy trong cái sẽ sàng làm cho sự tĩnh lặng đọng trong căn phòng chợt vỡ tan! Những đường nét cứng nhắc mỏi mệt trên khuôn mặt già nua của bà lão, dường như hồi sinh theo với cái nhếch mép, há miệng mà những tiếng nói vẫn còn bị nhốt kín sâu thẳm trong tận cùng cổ họng, hay trong sâu thẳm của trái tim héo hon? Từng thớ thịt trên mặt bà lão giật nhẹ, đôi mắt cố mở to nhìn Joshua. Môi bà lão run run, mà vẫn không tạo nên được một âm thanh nào! Chỉ có đôi mắt chớp khẽ!!! Riềm mi dưới đã ngả sang màu xám bạc, chợt đậm màu hơn theo với giòng nước mắt đang tù từ lăn xuống!!!

Joshua hai chân bấu vào áo bà lão, vươn cổ, dùng mỏ ngoạm vào áo bà ta để trèo lên cho gần với khuôn mặt bà lão. Nó lại kêu lên, vẫn cái giọng đó:

- “Love ya, Mama! Love ya, Mama! Joshua love ya!”.

   Không hiểu trong tiếng kêu thống thiết kỳ lạ đó có gì mà Hương thấy lồng ngực mình thắt lại! Bởi vì nàng không chỉ nhìn thấy, chỉ nghe, mà còn cảm nhận được cái tình yêu giữa Joshua và chủ cũ của nó như phút chốc nàng biến thành bà lão ngồi trên xe lăn kia, cũng chẩy nước mắt đón nhận lời nói yêu thương và cũng thấy lòng rạt rào những cảm xúc kỳ dị! Làm như thế gian này, chỉ có một tình yêu và cả hai thực sự thuộc về nhau, như một nửa mảnh đời này tìm lại đúng nửa mảnh đời kia và ráp lại khít khao thành một khối duy nhất! Không có gì có thể chia lìa!!! Joshua ở trong bà lão và ngược lại. Bà lão nhìn trong Joshua và thấy tình yêu của mình. Bà ta lắp bắp đôi môi, nhưng không thành tiếng. Khuôn mặt bà lão bỗng tươi nhuận hẳn lên! Tình yêu, sự hiện diện của Joshua đã mang lại mạch sống cho bà! Và tình yêu đó tràn ngập căn phòng nhỏ. Joshua và bà Alice không còn biết đến sự có mặt của Hương.

Joshua vùi cái mỏ cứng nhắc của nó vào cổ bà lão, mắt nó lim dim như tận hưởng một sự trao gửi thiêng liêng nào đó mà chỉ có nó và người nhận hiểu được!!! Mãi, bà lão mới tìm lại được tiếng nói của mình. Giọng bà yếu ớt và thanh tao khi đưa hai tay vuốt ve Joshua:

- “I love you too. Joshua! Mama love you!”

   Con Joshua kêu lên những tiếng nho nhỏ trong cổ họng, và cứ để yên cho bàn tay bà lão vuốt trên từng mảng lông của nó. Những ngón tay nhăn nheo, xương xẩu kia như một cây đũa thần làm Joshua biến đổi hẳn. Nó không còn là con két xanh đứng hai chân trên thanh ngang, suốt ngày cú rũ trong căn phòng đóng kín cửa. Nó không còn là tên tù bị giam lỏng trong bốn bức tường kín ở nhà Hương. Joshua lại nói với bà lão:

- “He hurt me!”

   Bà sờ lần trên ngón chân khuyết tật của Joshua như thương cảm rồi ôm Joshua vào lòng:

- “My poor baby! He’s gone! He’ll not hurt you anymore! Not anymore baby! He’s gone, baby! Do you miss me, Joshua???”

   Joshua lập lại y hệt như vậy:

- “Do you miss me, Joshua?”

   Bà lão bật cười:

- “No! Do you miss me, Mama?”

   Nó lại lập lại vẫn với giọng lảnh lót:

- “No! Do you miss me, Mama?”

   Tự dưng Hương cũng cười theo. Lúc ấy bà lão mới để ý đến sự có mặt của nàng trong phòng. Tay vẫn ôm Joshua, bà ta nheo mắt nhìn Hương:

- “Cô mang Joshua đến đây?”

   Câu hỏi này thay cho câu hỏi “Cô là chủ mới của Joshua?”. Có lẽ bà Alice vẫn xem như chỉ có bà là chủ của Joshua. Và bất cứ ai đó đến sau bà, chỉ là người thay bà săn sóc nó mà thôi! Hương thấy ngay điều này, nên nàng chỉ mỉm cười và đáp gọn:

- “Vâng!”

   Hương cũng chẳng tự giới thiệu mình là ai, mà bà lão cũng chẳng hỏi tại sao nàng lại biết tìm đến đây! Tự dưng nàng cảm thấy như sự có mặt của mình ở đây là thừa thãi, nên Hương lẳng lặng bước ra ngoài khi thấy bà Alice lại quay sang Joshua thầm thì những gì nàng nghe không rõ.

   Nàng đi dọc theo hành lang ra ngoài đến sân sau. Chẳng ai hỏi gì, mà cũng chẳng ai để ý đến ai. Hương tìm một băng ghế dưới gốc cây. Bây giờ đã là tháng Mười. Trời đã dịu hơn. Nắng vẫn rực rỡ như những ngày hè, nhưng sao lại mát hơn? Có lẽ mùa Thu đã đến ở đâu đó, và đang bứt dần những chiếc lá ra khỏi cành! Một đành đoạn chia ly tất nhiên!!! Nàng dựa lưng vào băng ghế, nhìn những chiếc lá khô lao xao trên đỉnh đầu; rồi lìa cành! Có những chiếc lá còn tiếc nuối, bay lượn vài vòng trước khi rơi chạm mặt đất! Có chiếc rơi thật nhanh chúi đầu lao xuống! Có chiếc vẫn run rẩy, không chịu lìa cây. Và những chiếc lá còn lại trên cây, đang nhìn lên trời xanh trên kia hay nhìn xuống mặt đất, để tiếc thương thay cho những chiếc lá đã bỏ đi trước!!! Nhưng có một điều chắc chắn, những chiếc lá còn lại trên những tàng cây kia; nhìn thấy được nỗi ngậm ngùi trong nàng ở ánh mắt không còn trong nữa! Cuộc đời, con người, và những tương quan trong đời sống! Tình yêu! Nỗi chết! Rồi cũng chỉ như thế thôi!!!

   Và rồi, Hương lại nghĩ đến hình ảnh trong căn phòng nhỏ sau lưng nàng: Joshua và bà Alice. Bà lão còn bao nhiêu thời gian để nói câu:-”I love you too! Joshua!”, còn bao nhiêu thời gian nữa để ngập chìm trong yêu thương ấy???

   Joshua? Thời gian của con két xanh với những riềm vàng, đỏ, cam rực rỡ, là bao xa??? Nhưng có lẽ chắc chắn lúc này, cả bà lão và con Joshua đều chỉ biết đến cái hạnh phúc trân quý tìm lại được nhau! Có nhau! Cho dù thời gian đang trôi qua và ngày mai, ngày hôm sau nữa! Và những ngày kế tiếp, có còn đến nữa hay không!!!

   Nàng ngồi giữa cảnh trời bao la trong vắt trên cao kia trong những suy tưởng miên man. Thời gian qua bao lâu rồi? Hương nhìn đồng hồ: “2:30 chiều!” Nàng đã ở chỗ này lâu đến thế kia à? Đã đến lúc phải đưa Joshua trở về! Joshua phải trở về căn phòng của Duy, và trở lại làm tù nhân trong một nơi chốn với đầy đủ thức ăn, nước uống! Chỉ thiếu bàn tay của bà Alice!!!

 

   Khi Hương trở lại căn phòng số 210, cảnh tượng âu yếm lúc trước không còn nữa! Joshua đang đậu trên thành giường! Còn bà Alice nằm trên giường với bao nhiêu dây nhợ gắn vào người! Nào là dây truyền thuốc, dây truyền thức ăn! Trông bà ta có vẻ mệt mỏi!!! Cô y tá da mầu có nụ cười xinh tươi, nhìn Hương rồi hỏi:

- “Cô quen thế nào với bà Alice?”

   Hương chỉ con Joshua:

- “Qua con két này!”

- “Thật à?”

   Câu hỏi tuy ngắn, gọn nhưng bao hàm nhiều câu hỏi khác nữa. Hương phải giải thích sơ sơ:

- “Bà ta là chủ trước của nó. Tôi đưa nó đến thăm chủ cũ. Vậy thôi!”

- “Cô tử tế quá!”

   Lần đầu tiên, từ lúc gặp gỡ, Hương thấy bà Alice nhìn nàng lâu hơn. Ánh mắt dịu xuống.

   Hương đến gần Joshua và gọi, nàng làm như nó hiểu:

- “Joshua! Đến lúc phải đi về..”

   Hình như nó biết nên cứ chần chờ. Mấy cái móng bấu chặt xuống thành giường, trừ ngón khuyết tật. Hương đến gần, nó càng nhích đi xa! Mấy cái móng vẫn quặp chặt như một câu trả lời rõ ràng. Hương không biết phải làm sao! Joshua không huýt sáo như mỗi lần Hương gọi nó nữa! Như đọc được tất cả những ý nghĩ trong đầu của cả Hương và con Joshua, bà Alice gọi nó:

- “Joshua!”

- “Mama!”

   Cô y tá thích thú kêu lên:

- “Ồ nó nói được!”

- “Go home, Joshua! Go home!”

   Nó lập lại lời bà Alice:

-“Go home! Go home!”

   Nhưng vẫn không nhúc nhích, Joshua lại kêu lên:

- “Love ya, Mama! Go home!”

   Bà lão nhấc khẽ cánh tay đầy dây nhợ và xòe lòng bàn tay trắng bệch. Joshua bay lại, đậu trong lòng bàn tay bà lão. Nó dụi cái mỏ vào lòng bàn tay bà. Hương thấy bà lão nhắm mắt lại, không phải để đón nhận tình yêu như trước đây, nhưng như một sự cam chịu hay một sự chống trả rất âm thầm nào đó. Bà lão lại nói với Joshua bằng một giọng thật nhỏ, như chỉ để cho mình nó nghe và hiểu:

- “Go home, baby! You cannot stay here. I have no home now! Go, baby! ... Go...”

   Hương chợt thấy mi mắt nàng nặng trĩu. Quay sang người y tá, Hương hỏi một câu hỏi mà trong thâm tâm nàng cho rằng đây chỉ là một câu hỏi cầu may:

- “Nó ở lại với bà cụ được không cô?”

   Cô y tá lắc đầu:

– “Ở đây toàn là người bệnh, luật không cho phép người bệnh nuôi thú vật trong này.”

   Hương lặng im!!!

   Và Joshua. Hình như hiểu được tất cả những gì bà Alice nói gọn trong vài chữ đó, hay chỉ là những cảm nhận thiêng liêng giữa Joshua và bà Alice! Chỉ giữa con két xanh và bà lão!!! Nó bay lên và đậu vào vai Hương, nhưng vẫn kêu lên:

– “Love ya Mama!”

- “I love you too, Joshua!”

   Mở mắt ra, nhìn Hương, bà lão ngập ngừng nói:

- “Cám ơn cô... đã mang Joshua đến đây! Thỉnh thoảng nếu được gặp nó thì… vui lắm!!!”

   Hương đến gần, nắm lấy bàn tay gầy guộc của bà Alice, và nhẹ nhàng nói:

- “Mỗi tuần tôi sẽ mang Joshua vào thăm bà!”

   Bà Alice chợt nhắm mắt lại. Bà ta ngập ngừng:

- “Cám ơn cô! Cám ơn cô nhiều lắm!!!” .

   Nàng đi ra, và không nỡ quay lại nhìn căn phòng nhỏ có bà lão gầy gò với bao dây nhợ quanh người đang nằm đếm thời gian!!!

   Có tiếng thổn thức mơ hồ không biết là của ai? Của bà lão? Của Joshua? Hay của chính Hương ???

 

Mặc Bích

Xâu Chuỗi Da Voi 

 

1.

Sáng nay là tới ngày hẹn, tuần trước Tuấn hứa sáng sẽ ghé nhà thăm ba má tôi và ra mắt ông ngoại. Tôi thẹn thùng lí nhí báo tin với má, bà cười hiền không nói gì nhưng từ hai ba bữa trước đã đi chợ hơi sang, thoáng lắm. Tôi biết tánh má, đã sỡi lỡi mà lại cứ sợ người ta chê cười mình bỏn xẻn, không biết cách tiếp khách. Tuấn nói úp úp, mở mở là sẽ có món quà cho tôi và cả gia đình. Tôi không trông quà, tôi biết ý nghĩa của thành ngữ há miệng mắc quai nên từ trước tới giờ từ chối tất tần tật mọi biếu xén nầy, quà nọ của bất kỳ anh chàng nào. Tôi trông chờ từng phút vì ngại Tuấn mất điểm với các trưởng thượng trong nhà. Thành kiến ban đầu dễ để lại ấn tượng, tôi muốn ai tới nhà nầy cũng đều được ấn tượng tốt trước tiên. Đó là lẽ công bình.

Thế mà! Anh cứ hẹn nhưng anh đừng đến nhé, để lòng buồn em dạo khắp quanh sân. (Hồ Dzếnh).

Hẹn sáng mà quá trưa anh chàng vẫn chưa ló mặt. Cũng chẳng điện thoại để báo là mình đến trễ. Cha cằn nhằn là cái thằng coi bộ không biết điều chút nào. Hẹn với hò như thể cá trê chui ống. Tôi không đủ thời giờ để hiểu coi có sự tương quan nào giữa lời thề cá trê chui ống với hẹn đến nhưng mà đến trễ. Chỉ đi ra đi vô cố tình tỏ ra vẻ thiệt bình thường, cốt để ba và ông ngoại không coi đây là chuyện quan trọng. Má thì cứ binh anh ta chầm chập. Nào là: ‘Nó có chuyện gì đó quan trọng nên mới vậy’. Nào là: ‘Nó ngại điện thoại thì con lo nầy lo kia bâng quơ nên mới làm thinh’. Nào là: ‘Chắc có lý do gì đó…’. Bào chữa như là chàng rể quý đã được chấm điểm xong xuôi không bằng!

Tôi thiệt tình không thích hẹn hứa kiểu nầy, nhứt là có dính dáng tới người trên kẻ trước. Phong cách kẻ cả, coi người khác không ra gì khiến anh chàng chẳng bận tâm giữ lời hứa về giờ giấc với cả người con gái mới quen! Tưởng cái mã hoàng thân đỏ và cái gọi là ‘đẳng cấp’ đại thiếu gia đè bẹp được lòng tự trọng của tôi chắc.

Tôi ra vườn ngó lên cây ổi sai trái đương đong đưa những chùm bự xộn trắng xanh bóng lưởng thấy thèm nhiễu nước miếng. Thời gian qua mau, con người trong nháy mắt đã phải sống theo cái tuổi xã hội của mình, không còn được tùy theo bản tánh nữa. Mới bốn năm trước tôi còn xắn ống quần nhảy qua mương nước hay lận lưng quần để nhảy lò cò, mấy anh chàng lối xóm đứng xa xa trơ mắt ếch mà tôi chẳng lý gì, cứ việc nhảy, nhảy… Mới hai năm trước thôi tôi còn trèo lên cháng ba ngồi vắt vẻo trên đó cắn ăn ngon lành những trái ổi vừa chín tới. Bây giờ thì chỉ mới ngước mặt ngó lên cây đã bị má la chằng chằng, đành nuốt nước miếng, làm yểu điệu thục nữ lấy lồng mà hái như kiểu tiên nữ hái trăng! Má không biết rằng thưởng thức trái cây bình thường từ chợ mua về hay ai đó hái sẵn rửa sạch, chưng bày trên dĩa coi vậy không thú vị bằng thú được leo trèo, lựa chọn, bấm trái nầy, nghía trái kia, thỉnh thoảng với tay ra thiệt xa ngắt một trái ngon lành nhứt, chùi đại đùa sơ sài vô tay áo rồi cắn một miếng thiệt lớn, nhai nhồm nhoàm…

Tôi cười một mình khi nghĩ tới ý nầy. Nhớ tới nhỏ Thu ưa xù xì với tôi về chuyện lựa bỏ phũ phàng mấy khách tình si của nó: ‘Tao thích lựa chọn, giống như bắt lên bỏ xuống mấy con gà, con vịt khi đi chợ, lúc đó mình thiệt thọ là chủ nhơn, là nữ hoàng. Ông gì thì ông, mình nói nô là họ tiu nghỉu cụp đuôi như con Cún bị rầy, rồi từ từ biến. Giàu cách mấy, đi xế hộp xịn cách mấy thấy không hợp là cho de không thương tiếc quá khứ…’. Nó thường tâm sự với tôi trong tiếng thở dài: ‘Tao sợ tụi mình rồi ra sẽ ế, dầu bây giờ lúc nào cũng có cả tá đón đưa. Mầy biết tại sao không? Đàn ông ở đây ngày nay sao mà mạt hạng, không rượu chè bóc hốt gà móng đỏ dài ngày tháng cũng đàng điếm lê lết ở các nhà nghỉ sang hèn với bò lạc đường, nai bơ vơ. Không hung dữ ác độc với người cô thế dưới quyền thì cũng ù lì, nhắm mắt sống chết mặc ai, chỉ biết vinh thân cho mình và cái gia đình nhỏ…’. Thấy tôi làm thinh suy nghĩ, thường nó chấm dứt bằng một câu nghe quá nhiều tới nhàm tai: ‘Mấy cha nội sống kiểu đó cần gắn thêm cái đuôi với cặp sừng là đủ bộ’.

Tôi nghe mà ừ hử cho qua buổi. Nó khắt khe quá chăng? Thời buổi nầy cũng nên nương nhẹ chút, tiêu chuẩn quá thì ‘quy mã’ may ra mới gặp người vừa ý!

Rồi Tuấn cũng tới, quá giờ cơm chút chút. Tóc tai bảnh bao, người thơm phức, áo quần và hơi thở hôi mùi thuốc lá. Tôi làm mặt tỉnh để coi anh chàng nói gì.

Không có một lời xin lỗi. Chỉ đưa lý do là phải tranh đấu với hai ba khách xộp khác để thủ đắc được mấy món quà đặc biệt cho tôi. Và phải ghé chỗ thường chịu ơn nhờ vả để lấy hàng cho ông ngoại với ba má được chuồn từ Cam Bốt sang theo đường cửa khẩu Mộc Bài…

Tôi chẳng cần hỏi quà gì cho tôi, chỉ nháy nhó nhắc anh ta xin lỗi ba bậc trưởng thượng trong nhà, họ đương ngó coi tình hình để đánh giá thí sinh.

Má coi bộ cưng ứng viên nầy nên săn sái dọn cơm và rầy tôi nói lỗi phải gì cho thêm phần hình thức, lo cơm nước cho cậu ấy, trưa quá rồi, khách đói bụng…

2.

Tuấn bước ra chỗ xe đậu, oang oang ra lịnh:

- Mầy lấy mấy gói hàng mới nhận được ở cửa khẩu khi sáng đem ra đây tao. Sao mà rùa vậy không biết. Rùa như mầy thì cạp đất ăn là phải.

Anh tài xế lật đật mở cốp sau lục lựa trong đám hàng lỉnh kỉnh những thứ chủ mình cần.

- Mầy sao ngu tuyệt trần đời, đã nói là thứ mới được trao tay khi sáng chính mắt mầy thấy sao lại phải đi tìm. Hậu đậu thế! Mầy có tắt nhạc đi không? Làm việc mà mầy để nhạc thì chú tâm sao được!.

Lục lọi, chất chồng rồi thì anh tài xế cũng khệ nệ mang vô lỉnh kỉnh những hộp nầy, hộp nọ gói trong những tờ giấy màu sang trọng đẹp mắt. Tuấn đủng đỉnh xách hai chai rượu đi theo sau. Con Cún thấy lùm xùm sủa vang, ba của Thảo phải nạt nó lui ra sau.

Đứng dưới máy hiên, Thảo chứng kiến hết mọi chuyện. Cô day mặt như là không thấy gì khi Tuấn bước vô nhà, nháy mắt cho Tuấn đưa quà kính biếu ông ngoại trước tiên. Vậy mà anh chàng cũng lỡ bộ tới sát thiếu điều đụng cô rồi mới quay lại. Ba má mỗi người được hai gói. Thằng Cảnh em trai Thảo được hai chai rượu ngoại. Thảo không mở quà, Tuấn lí nhí nói:

- Mua cho em chai nước hoa hảo hạng, thứ quý nhứt không đụng hàng và vài ba chai kem dưỡng da mà các siêu sao Nam Hàn thích sử dụng. Hàng chỉ nhập số rất ít theo yêu cầu vì giá hơi khủng…

Cha mẹ ơi! Nghe mà bắt mệt. Tôi đâu ham hố gì những thứ đó. Tôi cần tấm tình chơn thật và cần con người có giá trị. Nếu hàng tặng quý giá thay thế được con người thì cuộc đời nầy đảo lộn hết giá trị, và đâu còn những mối tình trong sáng đáng ca ngợi nữa…

Ông ngoại được hai xâu chuỗi da voi với một cái sừng tê giác. Cha Thảo được một chai lớn bự xộn rượu thuốc hảo hạng ngâm rắn mãng xà… Má Thảo có mấy hộp yến huyết, vài hộp vi cá Bắc Kinh và ba bốn hộp sữa ong chúa. Cả ba người nhận quà, mở quà theo phép lịch sự nhưng khi thấy vật được tặng thì không có bất kỳ ánh mắt thích thú ở một ai dầu là cái cười gượng gạo và lời cám ơn ngoại giao cần có. Thằng Cảnh vui nhứt. Nó rủ rê ‘ông thí sinh anh rể’ ra ngồi riêng để chén chú chén anh khai trương chai rượu mà nó nói là thứ hàng độc của đại gia không phải ai cũng có cơ hội thưởng thức.

Được một chập, chừng hơi sừng sừng, Tuấn bưng ly rượu tới trước ông ngoại cúi chào lễ phép:

‘Thưa ông, cháu kính chúc ông sức khỏe và trường thọ’.

Ông lão đưa tay bưng ly, cố gượng đứng dậy, ngước cao mặt lên trời:

- Được vậy thì quý hóa. Mấy năm học tập trong rừng, sức khỏe tôi hao mòn gần tới cuối dốc. Bây giờ được như vầy cũng nhờ ơn Trời. Cám ơn cậu nhiều.

Người đối diện hơi tiu nghỉu nhưng chuyển đề tài thiệt lẹ:

- Cháu biết vậy nên chọn thứ cần cho ông. Sừng tê giác mài uống khi cảm thấy mệt sẽ điều hòa tim. Chuỗi hột da voi ngoài giá trị trang sức còn trừ được nhiều bịnh tật như cao máu, bổ thận, cường dương, ngăn ngừa ung thư…

Ông ngoại chêm vô không cho đương sự nói hết ý:

- Da voi thì cũng như da trâu, da bò thôi, chỉ có điều là voi lớn con nên da nó dầy hơn, làm sao mà trừ được nhiều bịnh nan y như vậy? Còn sừng tê giác nữa, bất quá như sừng trâu sừng bò thôi, cũng là sừng thú, cấu tạo cùng một chất… Tụi con buôn bày đặt bày điều lừa gạt người nhẹ dạ mà làm giàu thôi.

Để chữa quê độ, Tuấn uống cạn ly của mình, xua tay phân bua, cười mơn:

- Thiệt đó ông, nhiều người đã dùng rồi lên tiếng xác nhận hiệu nghiệm vô cùng đó ông. Bởi vậy chuỗi da voi bên Miến Điện bán đắt hàng lắm, cả trăm đô một chuỗi. Đem về đây tốn thêm tiền di chuyển, chung chi, bôi trơn và giao tiếp nầy nọ nên giá thành 8 tới 10 triệu. Dân chạy hàng đem về bao nhiêu cũng hết. Kỳ nào cũng cháy hàng. Toàn là ‘đại gia’ dùng thôi. Cháu có máu mặt nên giành mua được chỉ có mỗi bốn chuỗi cho gia đình Thảo, chẳng có vòng nào cho bố của cháu.

Ông lão, ngồi xuống, hơi thở mạnh, trả lời nhẹ nhàng nhưng quyết liệt:

- Thôi tôi không đeo thứ vòng tiên đó đâu. Giá trên trời! Tôi mà mua vòng đó thì không mang bị chín quai cũng bị chúng níu.

Tuấn ngó sang Thảo cầu cứu vì anh thiệt sự không hiểu ông cụ nói gì. Thảo cứu bồ:

- Ông nói vòng nầy mắc tiền quá, ông mua thì nghèo mạt rệp, nếu không đi ăn xin thì cũng mang nợ.

Tuấn cười ruồi:

- Dạ đâu có ông, cháu mua tặng ông, hai bác và Thảo… Ông biết không, muốn có da voi để làm vòng nầy, bọn săn voi sẽ đi từng nhóm năm, sáu tên với đầy đủ thức ăn, lặn lội trong rừng già cả tháng. Họ lần mò đến nơi thường có đàn voi đi qua, đứng xa xa rồi dùng súng bắn kim bơm thuốc độc nhắm vô chừng một, hai con là đủ cho chuyến. Thuốc thấm, con voi cũng đi được theo đàn nhưng dần dần chậm lại vì sự đau đớn càng lúc càng tăng, cả đàn thỉnh thoảng đứng lại chờ. Chừng ba bốn ngày thì nó mệt lã, rú lên những tiếng rú vang dội khắp cả khu rừng nghe thảm thiết lắm, cuối cùng ngã xuống chết. Đàn voi thương tiếc bạn, lẩn quẩn kế bên lấy vòi khều khều bạn chừng nửa ngày rồi cũng bỏ đi.

Những người trong nhà mở tròn mắt, vảnh ngược tai. Người kể vẫn còn hào hứng:

- Họ đợi đàn voi tới con chót đi khỏi mới tới bên con voi xấu số, lạn lấy lớp da sần sùi dầy cộm của voi, lạn được càng nhiều càng tốt, vì đem về là tiền nhưng da thì nặng mà đường rừng thì nhiêu khê. Có khi lại gặp cướp… Đem về họ rửa sạch, cắt ra từng sợi bằng ngón tay cái, sau đó cắt thành hình khối vuông như cục xí ngầu, rồi cho qua một quá trình tác dụng hóa học ít người biết, xong cắt đẽo thành những viên đạn lớn nhỏ tùy theo nhu cầu. Giai đoạn sau cùng là đánh bóng để thành ra những viên có màu huyết dụ, rồi kết thành các chuỗi hạt để người mua đeo vô cườm tay, trị bịnh…

Thấy cả nhà trầm ngâm sau câu chuyện kể hào hứng của mình, Tuấn tiếp, chửa lữa:

- Để có được những thứ thuốc tiên kia, một số con vật bị chết oan. Nhưng mà ông bà mình đã nói vật dưỡng nhơn, trời đất sanh ra thú vật là để nuôi sống con người.

Cả nhà im lặng thêm chừng năm mười phút nữa. Thảo biết rằng họ không muốn phát pháo mở đầu một cuộc tranh luận sẽ không có điểm kết thúc nên ngậm miệng làm thinh.

Cảnh ngồi hơi xa, hỏi vọng tới để phá tan bầu không khí nặng nề:

- Giết voi để lấy da, họ có lấy ngà không?

- Sao lại không? Bịnh sao bỏ! Họ dùng cưa máy, cưa cặp ngà, họ tranh nhau vặt lông đuôi bỏ vô túi.

Cô gái độc nhứt trong nhà bụm miệng hỏi qua kẽ tay:

- Để làm gì vậy?

- Lông đuôi voi kết thành nhẫn đeo tay trừ tà ma và đem lại điều hên cho người đeo! Bỏ theo trong bóp cũng có tác dụng tốt tương tợ. - Tuấn vừa nói vừa đưa tay ra túi sau như lấy bóp trình làng.

Ba của Thảo bây giờ mới lên tiếng đồng thời với cái xua tay:

- Thôi khỏi cần chứng minh! Bày đặt! Bày đặt lòi đuôi! Tụi con buôn đặt điều xạo rồi tuyên truyền cho người nhẹ dạ tưởng thiệt. Cuối cùng không chỉ là voi mà cả hùm beo, tê giác, heo rừng, gấu, yến, dơi, rắn rùa, ba ba, cá voi, cá mập… đều bị chết do lòng tham lam và ham sống của con người.

Thữ nghĩ nếu mấy con thú đó có khả năng đem tới cái hên cho người, thân thể nó đem lại sức khỏe cho con người thì chúng đã là thần, chúng sống dai, có đâu bị loài người giết hại tới gần tuyệt chủng…’

Anh chàng Tuấn chống chế trong tuyệt vọng:

- Thiệt mà bác, cả bao nhiêu nước ở Á châu nầy đều tin chuyện đó. Người Trung thì càng tin nhiều hơn. Bao nhiêu chuỗi, bao nhiêu sừng tê giác, cả tấn yến huyết, vi cá… đem về đều hết…

Má của Thảo nói với con gái:

- Má không đeo vòng da voi đâu! Chịu! Nghe kể mà thương bầy voi, thương mấy con nầy con kia quá. Mình muốn tốt, muốn sống sung sướng mà giết hại chúng nó thì là quá tàn nhẫn…

Ngừng một chút, như để lấy lòng người tặng quà, bà tiếp:

- Có lẽ má dùng yến huyết, nghe nói đó là thứ bổ hảo hạng. Với lại đó là nước miếng của chim yến, lấy tổ của nó người ta chẳng cần phải sát sinh như các trường hợp khác.

Người chồng lên tiếng bác ý kiến vợ:

- Bà nói vậy mà nghe được! Bà biết không, tổ yến làm bằng nước miếng của yến với lông của nó. Lấy tổ nó thì nó phải khạc nước miếng ra, nhổ lông mình để làm tổ khác. Khạc hoài thì nó chảy máu cổ, rồi có thể rũ ra chết… Nghĩa là ăn tổ yến cũng là giết yến. Một cách sát sinh…. Mà nói cho bà nghe nha: Yến huyết chẳng có nhiều đâu, bọn con buôn bỏ phẩm màu làm như máu yến đó. Yến nhỏ hí, có bao nhiêu máu mà họ bán đầy trời yến huyết từ nước nầy qua nước khác.

Thấy bạn bị đì quá, Thảo kêu em cứu bồ, kéo bạn mình trở lại bàn nhậu hai người bỏ dở nãy giờ. Những tiếng vô … vô điếc tai thỉnh thoảng lại vang lên. Mỗi lần nghe Thảo đều nhăn mặt. Tuy không chú ý nghe đề tài họ trao đổi, thỉnh thoảng cả nhà đều nghe Tuấn và Cảnh nói nầy nọ, nào là xả lũ đúng quy trình, nào là ngập lụt xứ nào chẳng có, nào là ở Phi châu, ở Trung Quốc họ còn tham nhũng gấp mười, ở Mexico chánh quyền giết cả mấy ngàn người để bịt miệng….

Những ánh mắt thất vọng được trao đổi nhanh, thầm lén…

3.

Sau khi Tuấn ra về chừng cả tiếng đồng hồ, gia đình nhỏ chúng tôi năm người mới trở lại bình thường. Ba lên tiếng trước tiên:

- Cái thằng ma lồi nầy tao coi bộ không được. - Ngó thẳng vô mặt tôi ba tiếp - Bây giao thiệp với nó thì coi chừng. Thứ đội trên đạp dưới. Thứ ăn tươi nuốt sống con nầy, vật kia để bổ máu, cường dương thì sau nầy bây bị nó nhai xương cái rột khỏi cần chặt khúc nấu nhừ.

Tôi xụ mặt bỏ xuống nhà dưới nhưng đã quyết định rút lui từ cả giờ trước. Lấy anh ta thì tôi phải làm thêm nhiệm vụ giúp anh chống lại lòng ích kỷ của anh. Con người mà! Chống lại lòng ích kỷ của mình đã khó, làm sao tôi có thể cưu mang thêm một nhiệm vụ nữa? Lấy anh ta là tự nhiên tôi đeo cái vòng kim cô trách nhiệm hòa hợp giữa con người chỉ biết mình của anh với lòng nhân từ đạo đức bình thường của gia đình tôi. Trời Phật ơi, mới nghĩ tới tôi đã thấy ngộp.

Ông ngoại chậm rãi hơn:

- Tao không khuyên đừng, cũng không khuyến khích. Tao chỉ nhận xét là thằng nầy mê muội lắm. Ỷ có tiền, nó xài vung tay. Nghe ai thuốc nước món nào quí, món nào bổ là nhào vô. Mà mấy món sừng tê giác, chuỗi da voi, yến huyết thì nói thiệt mà nghe, cũng như đông trùng hạ thảo, cũng như sữa ong chúa hay tế bào gốc chỉ là đồ xạo. Tin họ thì hết tiền, thì tật mang, thì bị dán cái bảng NGU to tổ chảng trên trán… Mà nghe nó kể chuyện giết voi, săn tê giác với phương châm vật dưỡng nhơn sao tao thấy tiếc điểm với nó quá! - Ông cười lớn, vui tới bắt ho, nói trong từng tiếng ho đứt khoảng - Tao.. tao…tao cho …dưới … dưới …điểm loại…

Cả nhà cười ồ. Cảnh đứng dậy cái rột, tới trước mặt ông ngoại, đỏ mặt giơ lên chai rượu còn nguyên và cái nón bảo hiểm của dân đi mô tô ở Mỹ:

- Ông ngoại ghét anh ta thì nói vậy, chớ riêng con thì con chấm đậu. Anh Tuấn cho con rượu đã đành. Anh ta còn hào sảng tặng con cái nón nầy. Mua bên nầy làm sao có? Thấy đẹp con khen là anh ta phóng tay cho ngay mà còn kể về thành tích tại sao có cái nón đó.

Má vừa dọn dẹp vừa nói:

- Đâu con kể thành tích nó coi được không!

- Anh Tuấn khôn lanh lắm.

- Đã biểu kể mà ở đó kà kê dê ngỗng hoài. Anh Tuấn, anh Tuấn hoài, thấy bắt mệt. Kể lẹ đi để má còn dọn dẹp nhà cửa.

Cảnh lấy cái nón bảo hiểm, giơ lên cao lần nữa:

- Nón nầy do hãng Davidson Motor bên Đức sản xuất cho người đi mô tô. Vậy cho nên rất chắc, té mạnh mấy cũng không bể. Một bữa kia ảnh thấy ông Việt kiều nọ chạy xe máy, đội nón nầy. Anh rà theo, tới chừng ông ta đi gửi xe, gửi luôn cái nón thì anh vô thương lượng với tên giữ xe kêu nó bán cái nón với giá bốn triệu, dặn nó sau đó nói với ông Việt Kiều rằng chỗ gửi xe không chịu trách nhiệm nón áo… cho nên mất rồi. Việt kiều lớ ngớ bực bội lầu bầu một lúc rồi thì cũng bỏ đi chớ làm gì ai. Cả nhà coi anh ta khôn lanh quyền biến không?

Má nói sau cái chép miệng:

- Khôn lanh kiểu đó sao tao ớn tới cần cổ. Chỉ có mình mầy thích vì ‘còn nó còn những món quà cho mầy, hết nó thì mầy bơ mỏ’. Cho nên mầy xắn tay áo bảo vệ bất kể trật trúng.

4.

Tôi bỏ ra vườn. Trên nhánh ổi cao hai con chim chìa vôi nhảy qua lại thiệt là thanh bình trong khi lòng tôi lăn tăn gợn sóng. Hình như từ đây tôi sẽ không được như chúng một thời gian dài. Cuộc chia tay nào chẳng có lý do hữu lý. Nhưng chắc chắn đoạn cuối cuộc tình nào cũng phảng phất một chút u buồn dầu mình là người quyết định chấm dứt. Không thể nói nô dễ dàng như nhỏ Thu nhưng tôi sẽ nói. Anh chàng Tuấn nầy mánh mung và máu lạnh. Tai tiếng như âm thanh xì xào của bụi tre làng làm sao chặn được? Như phấn hoa gió thổi bay tràn lan trong không khí, tay nào chụp bắt cho hết? Rồi cả nhà sẽ gánh nhuốc lây… Ngày mai tôi sẽ đổi số điện thoại. Và sẽ chẳng bao giờ mở gói quà vừa nhận khi nãy.

Ngoài kia dòng sông Cổ Chiên chạy qua chợ Bãi Vàng vẫn lặng lẽ trôi. Những con đò xuôi ngược đầy người trên đường ra chợ hay trên đường từ chợ về, thỉnh thoảng con đò máy Bãi Vàng - Hòa Minh ghé bến trước nhà đổ xuống từng đoàn người cười cười, nói nói. Có ai biết được tâm tình của tôi!

Buồn ơi chào mi! Ta thả mi xuống dòng nước, hãy trôi ra cửa biển tới tận ngoài Cồn Ngao nha, xa hơn nữa càng tốt, như những ngày thơ ấu ta thả thuyền giấy xuống con sông tuổi thơ nầy và van vái nó trôi ra thật xa, biền biệt….

Victorville, CA, Oct., 2017 (Tháng 10 nhớ lại tháng 10 sống ở Trà Vinh 1978 lo chuyện đi xa.)

Nguyễn Văn Sâm

“Chiều năm xưa. đi trên đường quê hương

thấy lòng mình bát ngát

thương yêu người

thương yêu đời

và muốn làm thi sĩ

chia sẻ bát cơm cho trẻ mồ côi

chuyện trò cùng người tuyệt vọng

đắp bài thơ trên những phận người”

Vâng. Người thi sĩ viết những câu thơ trên khi hãy còn rất trẻ, lòng còn trong trắng, hồn nhiên. Nghĩa là đầy lý tưởng. Bây giờ, tuổi thanh xuân đã qua lâu rồi, mắt vương bụi đời, liệu người thi sĩ ấy còn giữ được tấm lòng thương yêu người thương yêu đời như ngày xưa. Mà tình yêu nhân loại không thể chỉ là một ý nghĩ trừu tượng. Yêu nhân loại phải là yêu từng con người cụ thể. Làm sao ta có thể ôm vào lòng một em bé lạc mẹ đứng khóc trên đường phố. Hay nắm lấy bàn tay an ủi một người vừa mất đi mái nhà và những người thân yêu trong cơn bão. Hoặc mang những phần ăn đến cho người homeless trong đêm mùa đông tuyết rơi. Và như người lính Thủy Quân Lục Chiến trẻ tuổi sau đây trong một đêm ở bệnh viện đèn mờ…

                                                                         NS

“Ðây, con trai của ông đây!” Người nữ điều dưỡng nói với ông già đang nằm trên giường bệnh. Cô phải lặp đi lặp lại câu nói nhiều lần ông già mới mở mắt. Thật ra, sau một cơn suy tim nặng hồi đêm qua, giờ đây ông chỉ thấy mờ mờ hình dáng người thanh niên trong bộ quân phục Thủy Quân Lục Chiến đang đứng cạnh giường ông.

Và rồi ông đưa bàn tay khô héo ra cho chàng thanh niên nắm lấy. Những ngón tay thô cứng vụng về của anh siết nhè nhẹ cổ tay khẳng khiu của ông già. Cô nữ điều dưỡng đem một cái ghế tới đặt cạnh giường và người lính trẻ ngồi xuống đó.

Suốt đêm, người lính Thủy Quân Lục Chiến vẫn ngồi thức trong khu bệnh viện đèn mờ, tay anh nắm lấy tay người bệnh và anh nói những lời an ủi bên tai ông. Ông già vẫn nằm im không nói gì, bàn tay chỉ bóp nhẹ tay người thanh niên. Trong khi đó, người lính trẻ hầu như không để ý gì tới âm thanh của bình dưỡng khí bên cạnh, cả tiếng rên của những người bệnh khác và tiếng bước chân lạt sạt của nhân viên bệnh viện vào ra, anh ngồi yên canh thức bên cạnh giường người bệnh.

Nhiều lần người nữ điều dưỡng đi thăm bệnh nhân ghé qua vẫn thấy người thanh niên ngồi đó, nói những lời thật dịu dàng với người bệnh đang mê man. Có lúc cô đến gần nhắc anh ta hãy tạm đi nghỉ một lúc nhưng anh ta vẫn không rời ghế.

  Thắm Nguyễn

Trời vừa hừng sáng thì bệnh nhân lìa đời. Người lính Thủy Quân Lục Chiến nhẹ nhàng đặt cánh tay giá lạnh của ông già xuống giường rồi đứng lên đi tìm người nữ điều dưỡng. Và trong lúc cô bận đưa ông già đi và thực hiện vài thủ tục cần thiết, anh kiên nhẫn chờ. Rồi cô trở lại và ngỏ lời chia buồn với anh. Ngạc nhiên, anh ngắt lời cô:

– “Thưa cô, cô nói gì vậy? Tôi đâu phải là người để cô chia buồn.”

Cô nữ điều dưỡng giật mình:

– Ông ấy là cha của anh mà!

– Không, không phải, người lính trẻ nói. Tôi chưa bao giờ gặp ông ấy trong đời.

– Thế sao anh không nói gì cả khi tôi đưa anh vào gặp ông ấy?

– Tôi đã biết là có một sự nhầm lẫn nào đó khi người ta khẩn cấp cho tôi nghỉ phép về nhà. Sự thật là tôi và con trai ruột ông ấy trùng tên, lại ở cùng thành phố và có số quân tương tự như nhau. Chẳng qua vì một sự nhầm lẫn mà họ cho tôi về. Người lính trẻ giải thích. Và anh nói thêm: Nhưng tôi biết chắc một điều ông ấy rất cần người con trai mà anh ấy thì lại không có mặt bên cạnh ông lúc lâm chung. Tôi cũng biết lúc ấy ông đã quá yếu không còn nhận ra tôi có đúng là con trai ông không. Và khi tôi hiểu rằng ông cần một ai đó bên giường bệnh trước lúc ra đi, tôi liền quyết định ở lại với ông.

                                                                                                                                           NS

MANG THEO QUÊ HƯƠNG

Nó còn gợi lại trong tôi niềm tự hào về quê hương đất tổ, nơi mình đã sinh ra và lớn lên; cho đến khi phải ra đi, chọn một nơi xa tít bên kia nửa vòng trái đất làm quê hương thứ hai! Điều đáng mừng là một số lớn người Việt khi rời quê hương đất nước, dẫu đau lòng bỏ lại nhà cửa, mồ mả tổ tiên.., ra đi vẫn mang theo quê hương, mang theo “văn hóa lũy tre làng” với lối sống quần tụ bên nhau, đến miền đất mới định cư... 

Quê hương mà tôi muốn nói ở đây không phải “quê hương là chùm khế ngọt” mà một nhạc sĩ trong nước đã ca tụng. Cũng  không phải “Yêu Quê hương Tổ quốc là yêu XHCN”; và cũng không phải là lối sống bạc nghĩa bạc tình, chỉ biết tiền tài vật chất… của lớp người mới trong xã hội  Việt Nam hiện nay... Quê hương mà chúng tôi ra đi mang theo như một hành trang đáng quý trên đường tỵ nạn, chính là Văn Hoá, một thứ văn hóa thuần túy dân tộc, đã có trước ngày quê hương bị nhuộm đỏ bởi một chủ nghĩa ngoại lai!

Đã nhiều lần tôi muốn trao đổi với những người Mỹ bản xứ về quan điểm văn hóa dân tộc của họ. Thật ra, nguyên thủy họ cũng là những người di dân như chúng tôi, vì đa số đều là những con chim di thê, đã rời tổ ấm quê hương ở châu Âu, bay sang làm tổ nơi miền đất hứa Mỹ châu... Tôi muốn tìm hiểu trong mỗi gia đình của họ ngày nay, còn lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống mà họ mang theo khi sang lập nghiệp ở quê hương thứ hai này không?... May thay, điều thắc mắc của tôi đã được giải tỏa phần nào, bởi một dịp tình cờ... 

Hôm ấy tôi đang chăm sóc những luống hoa nhiều màu sắc mới trồng ở mảnh vườn trước nhà. Bỗng tôi nghe sau lưng có tiếng giày khua nhẹ trên lề đường và một giọng nói  trong trẻo:

-  Hello!

Tôi quay lại, tự động chào trước khi nhận ra đó là một cô gái Mỹ dong dỏng cao,  da trắng tóc vàng. Cô đang đẩy chiếc xe trẻ em, mái che kín mít, và đi bên cạnh là chú chó mập tròn, lông nâu óng mượt. Cô gái quan sát vườn hoa với vẻ thích thú:

-   Ồ!  hoa đẹp lắm! Ông tự trồng lấy hay thuê thợ trồng cho ông?    

-   Tôi và các con gái tôi trồng, thưa cô…Tôi trả lời với chút hãnh diện.

  Cô gái bước tới chìa tay làm quen với tôi:

-   Tôi tên Christa! Rất vui được gặp ông. Tên ông là gì?

Tháo chiếc bao tay làm vườn, tôi chìa tay nắm nhẹ bàn tay mềm mại của cô gái:

-   Hân hạnh được gặp Christa! Xin gọi tôi là Đinh.

Cô gái lập lại tên Việt nam của tôi, nhưng bằng giọng Mỹ: 

-  Dean? Có giống tên của Dean Martin không? Ông biết Dean Martin, ca sĩ nổi tiếng vào thời của ông chứ? 

Tôi tiếp lời cô gái cho vui câu chuyện, và tự thấy không cần phải đính chính về việc cô đọc sai tên của mình...

- Vâng, tôi còn biết ông ta đóng phim hài hước với Jerry Lewis vào thập niên 60’, Cô Christa à!   

Thấy tôi lùi lại trước con chó cưng to lớn của cô, cô gái kéo mạnh sợi dây da buộc cổ nó, nhẹ nhàng mắng:

• Baby! Đứng im, chào ông đi nào!

Chú chó nhìn tôi, ánh mắt có vẻ thân thiện. Tôi rụt rè đưa tay vuốt đầu con thú cưng của cô chủ xinh đẹp:

           - Tên nó là Baby à? Tên dễ thương nhỉ ? Thế còn baby của cô nằm trong xe đẩy tên là gì, Christa ? 

Cô gái ngước mắt  nhìn tôi, tỏ vẻ ngạc nhiên. Chợt cô hiểu ra,  chỉ vào xe và phá lên cười :

- Ồ ! Không phải đứa con (child) của tôi nằm trong đó đâu ! Ông xem này ...

           Cô gái cúi xuống chiếc xe đẩy, cẩn thận kéo mui và bế ra một chú mèo, lông đen trắng... Nàng vuốt ve chú mèo và âu yếm hôn lên đầu nó như một người mẹ đang nựng nịu đứa con cưng !                                           

Cô chủ tóc vàng đặt con  mèo cưng  của cô trở lại chiếc xe đẩy, giải thích thêm :   

- Tôi chưa có con vì còn ngại lập gia đình lắm... Đủ mọi thứ chi tiêu, kể cả tiền thuê người săn sóc em bé ; để tôi còn rảnh tay đi làm nữa chứ !...

Tôi im lặng, không dám có ý kiến. Việc lập gia đình, sinh con đẻ cái, vừa đi làm vừa nuôi con… là vấn đề được bàn cãi trong giới phụ nữ trẻ ngày nay. Điều tôi được biết   là người Tây phương thích nuôi thú cưng vì nó trung thành với chủ...

Con cái của họ, đến mười tám tuổi sẽ phải “thoát ly gia đình” để có  một cuộc sống  tự lập, mặc cho bố mẹ già sống cô quạnh với nhau, hay sống âm thầm trong nhà dưỡng lão ! Nếu đứa con nào chí hiếu lắm, thỉnh thoảng đến thăm ; hoặc tới  ngày sinh nhật gởi quà đến, kèm theo thiệp “ Happy Birthday” với câu giải thích lý do : bận công việc quá không thể đến thăm bố mẹ được...

 Những con thú cưng như chó, mèo..., trái lại,  sống với chủ suốt đời. Chúng không bao giờ nặng lời, hỗn láo, hoặc cãi vả với người đã nuôi dạy chúng. Chúng tỏ ra rất trung thành, thương yêu chủ và người chủ cũng yêu thương chúng hết lòng. Tôi đã từng đi qua một nghĩa địa chó mèo ở Huntington Beach, miền Nam California.. Và tôi đã thấy người đàn bà lớn tuổi, u buồn, lặng lẽ cắm những cành hoa trên những nấm mộ nhỏ xíu của một chú thú cưng nào đó đã lìa đời. Trong buổi hoàng hôn, buồn ảm đạm, ảm đạm như nỗi cô đơn và cô độc của người đàn bà đã đến tuổi bóng  xế của cuộc đời...

                                                               o0o                                            

Tôi đang miên man suy nghĩ, bỗng có tiếng khóc trẻ thơ từ cửa sổ trên lầu nhà tôi vọng xuống .   

Cô gái ngước nhìn lên, đôi mắt xanh lam mở to, long lanh trong ánh chiều tà:

• Baby của ông khóc phải không ? 

Tôi  mỉm cười đáp : 

-  Vâng, đúng là baby khóc, nhưng không phải là con (child)... mà là cháu ngoại (grandchild) của tôi, vừa được hai tháng tuổi ...

Christa tò mò nhìn tôi hỏi :

-   Thế ông có bao nhiêu con và cháu, ông Dean ?

-   Tôi có bốn con, hai rể, một dâu và năm cháu ngoại. Cuối năm nay tôi sẽ có thêm một cháu nội nữa đấy !   

           Cô gái nhìn tôi thắc mắc :

           -   Thế tất cả con cháu của ông đều ở trong căn nhà hai tầng này sao ? Có mấy phòng ngủ tất cả,  ông Dean?  

Tôi suy nghĩa một chút rồi đáp :

- Nhà có 4 phòng ngủ ... Thật ra chỉ có 2 con và một dâu, cùng một cháu của chúng tôi ở chung trong nhà này thôi. Còn hai con gái hiện sống với chồng có nhà riêng nơi khác... 

Cô gái Mỹ nhìn tôi với đôi mắt chăm chú, tò mò lẫn ngạc nhiên. Tôi không hiểu cô gái Tây phương này có cảm thông được lối sống quần tụ của một đại gia đình đông con cháu theo kiểu “văn hóa lũy tre làng” của quê hương Việt Nam trước đây của tôi không ? 

  Tôi hỏi cô gái :

• Nhà cô ở dãy nào trong khu này, Christa ? Chắc nhà cô cũng giống như nhà của tôi thôi!

 Cô gái quay lại chỉ khu chung cư (Apartment) bên kia bức tường :

-   Không, tôi không ở khu này! Tôi sống với bà ngoại tôi trong khu nhà thuê bên kia, ông Dean à! Mỗi chiều đi làm về, tôi rủ bà tôi cùng đi bộ trên những con đường yên tĩnh và đẹp đẽ bên này. Bà tôi yếu quá không đi được, nên tôi đi một mình với con Baby.

Tôi  tò mò  hỏi :

- Xin lỗi Christa, tôi muốn hỏi về bố mẹ và anh chị em của cô. Họ không cùng sống với cô và bà ngoại của cô sao ?

- Bố mẹ tôi và các anh chị tôi đều thuê nhà ở riêng. Tôi ở với bà ngoại ; chúng tôi thích khu nhà bên này lắm, nhưng không có tiền để mua ...

Tôi ngạc nhiên và  ái ngại nhìn cô gái. Một cô gái Mỹ xinh đẹp, sinh ra và lớn lên ở xứ sở này, lại có công ăn việc làm, có gia đình đông đủ... Thế mà niềm mơ ước được mua căn nhà như căn nhà của một người tỵ nạn mới sang Mỹ gần mười lăm năm ...vẫn chỉ là niềm ước mơ thôi sao ? Tôi thắc mắc trong lòng : vì sao có điều nghịch lý như vậy ?

Cô gái nhìn tôi giây lát như đắn đo điều gì, rồi nhẹ nhàng hỏi :

• Ông đến đất Mỹ bao lâu rồi, ông Dean ?

• Mười lăm năm, thưa cô Christa.

• Chắc ông sang đây làm ăn phải không ?

             -   Không đâu, Christa ! Chúng tôi là những người  tỵ nạn chính trị , không phải là những doanh nhân VN giàu có, mang tiền đến Mỹ để làm ăn đâu !

Cô gái thắc mắc hỏi thêm :  

-  Thế thì bằng cách nào ông và gia đình đến xứ Mỹ nếu không có thân nhân bảo lãnh, ông Dean ?

          Tôi đắn đo một lúc, nhìn cô gái tóc vàng, do dự trước khi trả lời…Cô còn quá trẻ so với cuộc chiến đã xảy ra tại một xứ sở xa xôi như ở Việt Nam. Cuộc chiến ấy cũng đã chấm dứt từ lâu rồi ! Liệu cô có tin những điều tôi sẽ nói, đã xảy ra ở đất nước tôi trước đây, sau khi những người lính Mỹ, thế hệ cha anh của cô, đã rút về nước ? Họ đã để lại một Miền Nam Việt Nam nghèo đói ; để lại những chiến binh đồng minh da vàng bị tù đày, hành hạ ; đã để lại người dân dân bị đàn áp, bị tước đoạt tự do không ?

Nhưng tôi không thể im lặng trước ánh mắt tò mò, thắc mắc của cô gái Mỹ. Cô đang cố tìm hiểu về đời sống của một gia đình tỵ nạn chính trị  như  chúng tôi.

Tôi cố giải thích:

-Như cô đã đọc sách báo, sau khi Saigon thất thủ, phe Miền Nam chúng tôi thua cuộc. Những người Cộng Sản thắng trận đã bắt các sỹ quan chúng tôi nhốt vào các trại tù nơi rừng thiêng nước độc ! Họ muốn tiêu diệt chúng tôi một cách nhẹ nhàng và ít tốn kém bằng cách cho ăn thật ít và bắt làm việc thật nhiều ! Đã có rất nhiều người đã bỏ mạng nơi những trại tù đó ! May mắn thay, chúng tôi được cứu giúp bởi chính phủ và người dân Mỹ  quảng đại. Họ đã mở một chương trình đón nhận những người còn sống sót từ những trại tù CS, cùng với vợ con sang định cư nơi xứ sở Tự do này. Từ đó chúng tôi cố gắng làm việc, con cái học hành ngày đêm để xây dựng lại cuộc sống mới trên quê hương thứ hai này…  

Trời đã về chiều. Ánh nắng nhạt dần trên những hàng cây trỗ hoa Magnolia trước nhà. Tôi im lặng vì không muốn gợi lại quá khứ đau thương của mình  cho cô gái trẻ tóc vàng này ! Cô  mỉm cười chào tạm biệt, ánh mắt như còn vương chút luyến tiếc :

- Bye-bye, ông Dean ! Hy vọng chiều mai gặp ông nơi này, nếu ông thích vừa làm vườn vừa nói chuyện về quá khứ của ông...

                                                                o0o

Gần mười năm trước, tôi làm việc ở Văn phòng một Tổ chức Bất Vụ Lợi (Non-Profit Organizations), trong đó có những dịch vụ như : giúp đỡ người Việt tỵ nạn mới sang định cư tại đất Mỹ, dạy tiếng Việt cho trẻ em gốc Việt sinh ra và lớn lên tại đất Mỹ... Điều thích thú nhất đối với tôi là mỗi buổi chiều, nhìn thấy những em học sinh nhỏ bước vào lớp học, khoanh tay cúi đầu chào cô giáo, cố gắng nói những câu tiếng Việt trọ trẹ, nhưng không pha lẫn tiếng Anh - ngôn ngữ quen thuộc của các em...Các em thật ngoan ngoãn, chăm chỉ học hành.

Một hôm bà Giám đốc đi họp về, kể lại cuộc đối thoại với một bà người Mỹ, khi họ  cùng tham dự một cuộc họp đông đảo các sắc dân thiểu số...Trong lúc nghỉ giải lao, bà người Mỹ hỏi bà Giám đốc gốc Việt nam:

- Thưa bà, tôi ngạc nhiên và thán phục về những người Việt đang sống trong thành phố chúng ta.  Họ  định cư nơi đây chưa lâu lắm, nhưng con cái họ phần nhiều học hành thành đạt, mua sắm nhà cửa, xe cộ đời mới...Họ có bí quyết gì trong cuộc sống vậy ?

Bà Giám Đốc người Việt mỉm cười đáp :

- Chẳng có bí quyết gì đặc biệt cả, thưa bà. Những người Việt tỵ nạn chúng tôi đã đem văn hóa của quê hương mình đến nước Mỹ và đã  đưa nó vào nếp sống tại xứ sở đa văn hóa này. Đó là văn hóa cổ truyền và thuần túy Việt nam. Theo đó mọi người sống quần tụ với nhau. Người trẻ đi làm nuôi người già, người già lo việc nhà, săn sóc con cái của đám trẻ... Họ cùng sống chung dưới một mái nhà, ăn chung một mâm, trên đó có một nồi cơm chung, những dĩa thức ăn chung, và cùng giải trí bằng một TV chung trong phòng khách...Khi con họ có baby, chúng không phải tốn tiền thuê  baby- sitter . Cha mẹ già không phải sống âm thầm trong Nursing Home,  nhưng ở với con cái để bồng bế, trông nom cháu...! Cuối tuần, cả gia đình đưa  nhau đi  dạo phố  Bolsa, gặp đồng hương trong khu Phước Lộc Thọ, khoản đãi nhau tô phở, bát mì... 

Người đàn bà Mỹ bản xứ thắc mắc : 

- Nhưng vì sao họ sống tìết kiệm khắc khổ như vậy ? Họ không có lấy ngày nghỉ, không đi du lịch xa với gia đình hay sao ? 

Bà Giám Đốc người Việt giải thích :

- Chắc bà cũng biết : những người tỵ nạn chúng tôi đã trải qua muôn ngàn khó khăn, khổ đau...trước khi đến đất nước này. Cái quá khứ đắng cay, kinh hãi ấy vẫn luôn ám ảnh chúng tôi. Chúng tôi thường khuyên nhủ con cái  phải cố gắng học hành, cố gắng làm việc, cố gắng tiết kiệm để vượt thoát cái quá khứ đáng sợ ấy !  Và kết quả của những cố gắng hy sinh đã đem lại sự vẻ vang cho cộng đồng tỵ nạn chúng tôi, như bà thấy đó !

            oOo

Tôi muốn đem câu chuyện này kể lại cho cô gái tóc vàng da trắng Christa. Tôi chờ có dịp, khi cô dẫn con chó cưng Baby đi bách bộ qua nhà tôi vào chiều mai, như cô đã hứa. Nhưng liệu cô  có thể  và có muốn  đưa văn hóa  của người Việt  - lối sống đoàn kết, nương tựa nhau... vào đại gia đình Mỹ của cô chăng ? 

Tôi nhớ câu nói bất hủ của nhà bác học Albert Einstein : “Đánh vỡ một nguyên tử thì dễ, nhưng đánh đổ một thành kiến thật khó !”  Cô gái Christa này, đã sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa Tây phương.Cô đã quen với lối sống  cá nhân  thích độc lập, tự chủ, không muốn lệ thuộc bất cứ ai, kể cả cha mẹ, con cái.... Liệu cô có dễ dàng cảm thông và chấp nhận nếp sống như chúng tôi được không ?

Ngày hôm sau, vào buổi chiều, tôi vừa làm vườn, vừa chờ cô bạn Mỹ mới quen  để “nói chuyện quá khứ” như đã hứa...nhưng cô gái đã không đến ! 

Hàng ngày, sáng sớm hoặc chiều tối, có những người đi bộ trên con đường nhỏ trước nhà tôi. Họ là những “vận động viên thể dục tài tử” gồm nhiều màu da, màu tóc khác nhau. Họ đi bộ hoặc chạy bộ hàng ngày một cách cần mẫn và nghiêm túc. Thỉnh thoảng họ trông thấy tôi,  mỉm cười, hoặc đưa tay chào với một câu xã giao ngắn gọn “Hi ”. Rồi họ lại hối hả tiếp tục những thao tác thể dục của mình… 

Nhưng đã lâu, thật lâu, tôi không thấy cô gái tóc vàng,  mắt xanh đi qua nhà tôi và dừng lại trao đổi vài câu chuyện phiếm nữa…Tôi nghĩ, có lẽ cô gái đã dọn nhà đi nơi khác, hoặc cô không còn thích “con đường yên tĩnh và đẹp đẽ ” nơi khu tôi đang ở, nên cô thay đổi lộ trình đi bách bộ cùng với hai con thú cưng của cô chăng ? 

        o0o

 Thời gian trôi qua rất nhanh, nhất là tại xứ sở thanh bình này. Đã hai năm rồi, tôi vẫn chưa có dịp gặp lại cô gái Mỹ tóc vàng để kể lại những mẩu chuyện về văn hóa Việt nam mà chúng tôi đã mang đến quê hương thứ hai này. 

Một hôm, có người bạn cũ từ tiểu bang Virginia sang thăm bà con ở đây, nhân tiện ghé thăm tôi và cùng tôi đi ăn trưa. Chúng tôi đến một tiệm ăn do người Việt làm chủ, ở vùng Little Sàigòn. Chủ tiệm là người Bắc di cư vào Sài gòn năm 1954 và lại di cư lần nữa sang vùng Nam Cali đúng 21 năm sau. 

Đặc điểm của quán là cách trang trí cũng như món ăn có nhiều tính chất đặc thù Việt nam. Trên tường, một bức tranh sơn mài in hình cô gái mặc áo tứ thân, chít khăn mỏ quạ, đang ngồi ru con trên chiếc võng dây gai . Một bức tranh khác in hình chùa Một Cột đứng cô đơn trên mặt nước Hồ Tây phẳng lặng…Cạnh đó, những nhạc cụ cổ truyền Việt nam như đàn tranh, đàn bầu…được treo  trên tường một cách rất mỹ thuật. 

Một đặc điểm nữa là thực khách đến đây phần nhiều là cả một gia đình đông đảo ; hoặc một nhóm bạn học ở Việt Nam  năm xưa…Nơi đây, cái không khí “văn hóa lũy tre làng” được những người Việt mang từ miền Bắc vào Nam, rồi mang sang đây. Nó vẫn còn bàng bạc trong ngôn ngữ, trong lối nói chuyện, trong cách gọi những món ăn  đặc biệt địa phương Miền Bắc.

Trong lúc bạn tôi chọn món ăn trên bảng thực đơn, tôi đưa mắt nhìn khắp một lượt trong quán. Bỗng tôi nhận thấy, nổi bật trong đám thực khách của nhà hàng với những mái tóc đen, nâu , muối tiêu, bạc trắng…là một mái tóc vàng. Chủ của nó, một cô gái da trắng đang chuyện với một người đàn ông Á châu trẻ tuổi ngồi đối diện. Cô gái quay mặt về phía tôi đang ngồi . Đột nhiên tôi thoáng thấy một nét quen thuộc trong đôi mắt xanh lam của nàng. Cô gái cũng nhận ra tôi nên đưa tay chào và nở một nụ cười vui mừng lẫn ngạc nhiên.

Tôi kéo ghế đứng dậy nói với bạn :

- Ông ngồi chờ tôi tí nhé. Tôi đến gặp người quen, trao đổi vài câu chuyện rồi sẽ trở lại ngay…

Tôi bước đến cạnh bàn cô gái, dè dặt hỏi :

• Xin lỗi, trông cô quen quá ! Có phải cô là …Christa ?   

Cô gái tóc vàng mỉm cười trước vẻ ngập ngừng của tôi :

• Vâng, tôi là Christa…Rất vui được gặp lại ông, ông Dean !

Cô gái quay sang chỉ với người thanh niên Á châu ngồi cùng bàn, giới thiệu :

• Đây là Son, chồng tôi. 

Rồi cô gái nói tiếp với chồng :

- Cưng ạ ! Ông Dean đây là bạn láng giềng của em hai năm trước. Ông ta có một ngôi nhà mới và một gia đình đông đảo hạnh phúc lắm .

Người thanh niên Á châu cao lớn, mập mạp như một người Đại hàn. Anh ta  chào tôi bằng tiếng Việt:

- Dạ !Chào bác Dean ! Cháu có nghe vợ cháu nói về bác. Chúng cháu lấy nhau cách đây hai năm.  Sau đó cô ấy về ở với gia đình cháu. Vợ cháu đã để lại cả chó lẫn mèo cho bà nội - hình như ở gần nhà bác đó, phải không thưa bác ?

Tôi bắt tay người chồng, rồi quay sang hỏi cô vợ tóc vàng :

• Sống xa con chó Baby chắc cô nhớ lắm, phải không Christa ?

Cô gái bỗng im lặng cúi đầu, gương mặt buồn thiu. Cô ngẩng lên nhìn tôi với  đôi mắt xanh đẫm lệ, giọng thật buồn :

• Con Baby đáng thương của tôi chết rồi ông ạ !  

Tôi bỗng thầm nghĩ, với ý nghĩ thật thông thường của một người Việt. Chuyện  ‘‘ chó chết ” có gì quan trọng lắm đâu mà cô bé lại xúc động  đến rơi lệ như thế ?  

Tuy nhiên tôi vẫn hỏi nàng với giọng nghiêm trang:

-  Xin thành thật chia buồn với cô, Christa !  Nhưng vì sao con Baby đáng thương đã  qua đời  như thế ?

Giọng cô gái tóc vàng vẫn còn đẫm nước mắt :

-  Xin cám ơn ông Dean ! Nó chết vì quá già ông ạ ! Tội nghiệp nó quá ! 

Tôi quay sang nhìn chiếc xe đẩy trẻ con, che mui kín, hỏi cô gái :

• Thế con mèo bé nhỏ dễ thương của cô nằm trong này vẫn khoẻ đấy chứ ?

 Khuôn mặt u buồn của nàng bỗng nhiên vui tươi trở lại.  Đôi mắt xanh của cô mở to, miệng cười  thật tươi, đáp lời tôi : 

- Ồ ! con mèo đó tôi đã để lại cho Bà tôi nuôi trước khi tôi lấy chồng. Nhưng baby của tôi còn đẹp hơn con mèo nữa đấy!  

Vừa nói, cô vừa cúi xuống chiếc xe đẩy. Cô  kéo chiếc mui che, để lộ khuôn mặt một cậu bé lai trắng trẻo, tóc đen nhạt màu, trông thật bụ bẫm. Chú bé say sưa ngủ, đôi môi hồng đang ngậm chiếc vú giả bé tí.  Đôi mắt chú bé nhắm nghiền, nên tôi không thể biết có cùng màu xanh lam như mắt mẹ cháu không ?

Tôi sực nhớ tên người chồng Việt của cô, nói đùa bằng tiếng Anh bằng cách “chơi chữ”:

- Chúc mừng cô, Christa. Thế là Cô có hai con trai đấy !

Giống như trường hợp nói đùa của tôi hai năm trước về con chó Baby của nàng, cô gái Mỹ ngạc nhiên nhìn tôi tỏ ý không hiểu. Người chồng Việt mỉm cười, nói với tôi bằng tiếng Việt :

- Tên cháu là Sơn, mà cô ấy cứ gọi là Son! Cháu cứ tưởng cô ấy đùa, xem cháu như con trai cô ấy !

Người nhà hàng mang đến bàn họ một mâm thức ăn nghi ngút khói, thơm  phức mùi cá nướng, mùi mỡ hành... Đó là Món Chả Cá Thăng Long, đặc sản của Nhà hàng tôi vốn rất thích ! Tôi nhìn thấy trên bàn đã bày sẵn đồ gia phụ : rau sống, bún, đậu phộng rang, bánh tráng mè đã nướng chín, hai dĩa  nhỏ đựng mắm tôm và một dĩa chanh ớt…

Tôi  chào từ giã đôi vợ chồng hạnh phúc này, thầm cảm phục người chồng Việt đã chinh phục cô vợ Mỹ bằng món ăn  thuần túy Việt nam .

Khi tôi trở lại bàn cũ,  người bạn nhìn tôi ánh mắt tò mò :

• Ông quen cô Mỹ nào xinh đẹp thế ?  

Tôi trả lời lơ lửng :  

- À ! Đó là người chủ nợ cũ của tôi hai năm về trước. Cho đến nay tôi vẫn chưa trả xong món nợ ấy nữa… 

Người bạn nối khố từ hồi còn đi học ở Sài gòn, nhìn tôi nói đùa:

-  Ông mà cũng mắc nợ kia à ? Nợ gì thế, nợ tiền hay nợ tình? 

Tôi bóng bẩy giải thích :

-   Đó là món nợ văn hóa dân tộc. Hai năm trước đây, tôi  định  trình bày với cô ta về “văn hóa lũy tre làng” của người Việt nam... Nhưng tôi chưa có dịp gặp lại, cô ấy đã đi lấy chồng. Bây giờ người chồng Việt  đã trả nợ thay cho tôi!

oOo 

Tôi nhìn sang bàn của đôi vợ chồng Việt Mỹ đang vui vẻ ăn uống. Cạnh đó, đứa con trai của họ đang ngủ li bì trong nôi , mặc cho tiếng cười nói lao xao của những thực khách chung quanh. Tôi muốn gửi đến cô vợ lời Chúc mừng Hạnh phúc! Bởi cô gái Mỹ này đã tìm được niềm sung sướng trong cuộc sống mới, thích ứng với một nền văn hóa xa lạ nhưng hấp dẫn đời cô. Cô đã thực hiện niềm mơ ước giản đơn của mình : có một căn nhà, một gia đình và một đứa con kháu khỉnh. Niềm sung sướng của cô khiến tôi nhớ lại những lời ca ngọt ngào trong bài Ngày Hạnh Phúc của nhạc sĩ Lam Phương :

Từ khi sánh vai nên đôi bạn hiền 

Đêm về nghe con khóc vui triền miên 

Lời ru trong đêm vắng với tình thương chứa chan 

Còn mong ước gì vì ta vẫn bên nhau  

Tam Bách Đinh Bá Tâm