Nuôi yến sào trong nhà

(VietNamNet) - Sau khi VietNamNet đưa thông tin về việc phát hiện chim yến làm tổ trong rạp chiếu phim ở Quảng Ngãi, chúng tôi được đơn vị chủ công trình nuôi yến là trung tâm Eka Vietnam đưa đi tham quan mô hình nuôi chim yến trong nhà do đơn vị này khởi xướng.

Nhiều nơi nuôi được yến sào trong nhà

Chim yến làm tổ trong nhà do Trung tâm Eka gọi vào. Ảnh: www.ekavietnam.com

Theo anh Lê Danh Hoàng, Giám đốc Trung tâm Eka, chim yến sào sinh sống ở hầu hết dọc biển duyên hải miền Trung và Nam bộ. Từ trước đến nay người ta vẫn quan niệm rằng yến sào chủ yếu sinh sống, làm tổ ở các đảo khơi, còn việc chim yến làm tổ trong nhà rất hiếm và ngẫu nhiên. Nhưng theo anh Hoàng không hẳn là như vậy, chim yến không nhất thiết phải bay đi kiếm ăn ở khơi xa, mà có thể làm tổ trong nhà, sống thành bầy đàn ngay trong đất liền. Vì vậy, việc nuôi chim yến trong nhà là khả thi.

Một bằng chứng là Trung tâm Eka có nhà nuôi yến ở khá nhiều nơi thuộc hầu hết các tỉnh từ Đà Nẵng trở vào. Eka Vietnam có địa chỉ tại 68F Ngô Tất Tố, phường 22 quận Bình Thạnh, Sài Gòn. Eka Vietnam là trung tâm kinh doanh trực thuộc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Chấn Hưng được ủy nhiệm độc quyền cung cấp các tài liệu, thiết bị chuyên ngành nuôi yến trong nhà mang thương hiệu Eka thuộc tập đoàn Eka Indonesia. Chủ đơn vị này là hai anh em Lê Danh Hiển - Lê Danh Hoàng. Eka Vietnam chính là đơn vị đã phát hiện ra chim yến vào sinh sống trong rạp Hòa Bình vào tháng 10/2005, và đã thuê căn nhà bên cạnh với giá 2,3 triệu đồng/tháng để dụ chim yến vào.

Căn nhà đầu tiên Eka gọi yến vào làm tổ ở Phan Rang tỉnh Ninh Thuận và đã thành công, được thực hiện cách đây 1 năm. Hiện nay ngoài những căn nhà tự đầu tư để nuôi, Trung tâm Eka đã hợp tác với cư dân là những nhà đã có chim yến vào làm tổ ngẫu nhiên hoặc những vùng có chim yến quần tụ, đầu tư gọi yến vào nhà. Đến nay ở hầu hết các tỉnh đều có nhà nuôi chim yến của Trung tâm Eka hoặc cùng hợp tác đầu tư, gồm: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đồng Nai, Sài Gòn, Gò Công. Ngay tại Sài Gòn, Trung tâm Eka cho biết có chim yến vào làm tổ trong nhà ở cảng Ba Son, Ngân hàng Nhà nước, sân vận động Tao Đàn. Eka đã đầu tư cho một ngôi nhà khu vực quận 3, hiện có hàng trăm con vào sinh sống, làm tổ.

Đến giờ này, tổng đầu tư của Eka cho các cơ sở nuôi yến khoảng 3 tỷ đồng. Khách hàng của Eka khoảng trên 30 người. Một số trong số này yến đã vào ở nhiều năm qua, đã có khai thác, nay Eka đầu tư trang thiết bị mở rộng thêm như gỗ làm giá để chim yến làm tổ, máy dụ chim yến vào nhà… Một số khác mặc dù chưa có chim yến vào làm tổ, nhưng bằng kinh nghiệm quan sát, Hoàng và Hiển dự báo khu vực làm tổ và đầu tư cho các chủ nhà trong khu vực để dụ chim vào.

Lê Danh Hoàng đang khai thác tổ yến nuôi trong nhà. Ảnh: www.ekavietnam.com

Nghề “độc”!

Năm học đại học thứ hai, Lê Danh Hoàng gặp ông E. Nugroho, tiến sĩ người Indonesia, sang tiếp thị các chương trình và vật tư cho việc nuôi yến trong nhà. Lê Danh Hoàng đã xin theo học kỹ thuật, kinh nghiệm. Hoàng được hai Tiến sĩ là Nugroho và When Drato dẫn dắt, và tham gia học hỏi ở nhiều nước khu vực Đông Nam Á. Sau khi tiếp thu được nhiều kỹ thuật và kinh nghiệm, Lê Danh Hoàng cùng anh là Lê Danh Hiển thành lập Trung tâm Eka Vietnam.

Ở Việt Nam, phải nói nghề nuôi chim yến là nghề độc nhất vô nhị. Lúc Trung tâm Eka thành lập, chưa ai biết nuôi chim Yến. Sau căn nhà đầu tiên nuôi yến ở thị xã Phan Rang tỉnh Ninh Thuận thành công, Trung tâm mới dám nhân rộng ra khắp các tỉnh. Bắt đầu từ việc bỏ tiền ra tự đầu tư, sau đó kêu gọi tham gia. Khi số người tham gia đã khá đông, Trung tâm Eka làm luôn các dịch vụ như cung cấp thông tin, tổ chức các khóa học kỹ thuật nuôi yến, kiêm tư vấn, thiết kế xây dựng nhà yến, cung cấp trứng yến, vật tư, thiết bị, tài liệu nuôi và chế biến yến sào.

Tại Gò Công , Eka mua một căn nhà 4 tầng đối diện chợ đặt chi nhánh. Chỉ có tầng trệt để ở và làm việc, còn lại 3 tầng trên nuôi chim. Đây không phải là nhà có chim vào làm tổ sắn, mà mới vừa xây dựng xong và anh em Hoàng - Hiển dụ vào. Gần kề là hai căn nhà khác của khách hàng, được Eka đầu tư hơn 2 tháng, đã có trên 80 con chim vào làm tổ. Chủ căn nhà này đặt 10 camera quan sát. Đối diện những  căn nhà này, ngay tại khu chợ cũng có một văn nhà với gần 100 chim yến đang làm tổ.

Cách chợ Gò Công 5km, tại ấp Khương Thượng, xã Long Bình, có một ngôi nhà yến vào làm tổ đã trên 20 năm qua. Hiện tại trong ngôi nhà này có trên 1.000 con, mỗi mùa làm khoảng 400 cái tổ. Bình quân mỗi tổ yến 10gr, tức mỗi mùa chủ nhà thu được 4kg. Thời giá hiện nay 24-25 triệu đồng/kg, vậy cứ mỗi mùa chủ nhà thu được ngót 100 triệu đồng. Theo kiến thức của Lê Danh Hoàng, yến ở đảo khơi do phải đi ăn xa, không đủ sức nên mỗi năm chỉ có một mùa làm tổ, và tổ mỏng. Còn yến nuôi trong nhà cho tổ dày, và mỗi năm có thể cho tới 4 đợt làm tổ.

Mong muốn phát triển làng nghề

Bản đồ chim yến Việt Nam của Trung tâm Eka. Ảnh: www.ekavietnam.com

Sau khi các khách hàng của Eka biết phương pháp dẫn dụ và nuôi yến, đã tự đầu tư theo hướng kinh doanh tương tự Eka, nhưng hầu hết không thành công. Mặc dù là lộc trời cho, nhưng không phải ai cũng có thể khai thác.

Vì vậy, hiện giờ chỉ có Eka là thành công nhất trong lĩnh vực nuôi chim yến sào trong nhà. Gần đây, Eka kết hợp với khách hàng ấp và nuôi chim với số lượng lớn tại Nha Trang. Ngoài ra trung tâm còn tư vấn xây dựng và cung cấp thiết bị cho hàng chục nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Mặc dù vậy, Hoàng và Hiển luôn mong muốn chuyển giao kỹ thuật để phát triển rộng rãi nghề nuôi yến ở Việt Nam. Quan điểm của Hoàng và Hiển phải phát triển hoạt động nuôi yến thành một ngành nghề. Từ đó, nghề nuôi yến ở Việt Nam mói có thể gia nhập vào phong trào trong khu vực và thế giới, và sẽ mang lại giá trị, lợi ích nhiều hơn cho người nuôi yến. Hiện tại trong khu vực đã có nhiều nước nuôi yến trong nhà là Indonesia với hơn 200.000 căn nhà. Tiếp theo là Malaysia và Thái Lan với hơn 5.000 căn nhà đã được xây dựng tại mỗi nước. Kế đến Ấn Độ, Srilanka…

Để hỗ trợ cho việc phát triển rộng rãi chương trình này, Hoàng và Hiển đã khảo sát các tỉnh dọc bờ biển từ Bắc vào Nam, lập ra bản đồ đánh dấu những vùng có thể nuôi yến trong nhà. Trung tâm Eka thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, tài liệu cho người nuôi yến và cả người muốn kinh doanh. Bên cạnh đó hai anh em lập ra website www.ekavietnam.com, giới thiệu các thông tin và kiến thức cho người nuôi yến.

Cũng với ý nghĩ phát triển chương trình này, Hiển và Hoàng đã mua một khu đất tại xã Long Bình huyện Gò Công, lập dự án xây dựng thành làng yến với 100 căn nhà. Phương pháp thực hiện dự án ngoài một phần vốn bỏ ra, Trung tâm sẽ mời gọi tham gia. Nếu trước đây nói đến yến sào, người ta chỉ biết có Khánh Hòa, sau đó là vài tỉnh khác của duyên hải miền Trung, thì nay theo nhận định của hai anh em Hiển - Hoàng, khu vực phía Nam mà tập trung là Tiền Giang mới là vùng đất có đông đảo chim yến. Đây là điều kiện thuận lợi để khoanh nuôi, bảo vệ và phát triển nghề nuôi yến trong nhà.

• Đặng Vỹ