“Đất khách muôn trùng sao nhỏ hẹp

Quê nhà một góc nhớ mênh mông!”

Hai câu thơ của nhà thơ Trịnh Bữu Hoài thể hiện chân thật nhất niềm nhớ, niềm thương và tấm lòng của những người con xa xứ.

“Bắp chuối này cho nồi mì Quảng tối nay” 

Ngay giữa những ngày đông giá rét nhất thì nhà nhà người Việt trên khắp đất Mỹ đã âm thầm chuẩn bị cho những vụ mùa ngày hè của vườn mình.

Những hội nhóm trồng cây, đã miệt mài giữ hạt giống từ mùa hè trước, phơi khô, dành dụm, phân loại để chuẩn bị sẵn sàng cho mùa vụ năm sau.

Ngay những ngày cuối đông, trời rét mướt, có ngày gió lớn, có ngày mưa phùn thì các chị em hội trồng cây Houston đã hẹn nhau một ngày phát hạt giống miễn phí cho các cô bác trong hội. Có cầm những hạt giống trên tay được phân loại trong những bao nhỏ xinh xắn có nhãn viết tay loại cây mới thương công các anh chị dành dụm, phân loại… với mong ước mang đến cho bà con một chút xanh của quê nhà.

Những tuần hẹn phát hạt giống, nhánh cây chiết, cành giâm, khi đến và chứng kiến các anh chị tất bật chuẩn bị mọi thứ chỉn chu, chi li mới thấy xúc động làm sao tấm lòng đồng hương.

Bà con đến với những ngày hội hạt giống, có thể nhận hạt giống bắp nếp, bầu, bí, khổ qua rừng, đậu rồng … hay những giống xà lách, cải bẹ xanh, rau muống, rau đay, dền đỏ… đến những giống hoa thường rực rỡ hiên nhà như cúc, mười giờ, điên điển.

Có cụ già 90 tuổi, ngày ngày cùng con cháu tham gia đập trái đậu rồng để lấy hạt xếp cho bà con. Bao nhiêu công sức, bao nhiêu tấm lòng bà con dành cho nhau trước khi mùa hạ đến từ rất lâu. Đó chính là ánh nắng, khiến những ngày mùa đông ấm áp, khiến bà con ai cũng chuẩn bị gieo hạt và chờ đến ngày hạ thu hoạch của vườn nhà.

Nhờ những tình thương và tấm lòng đó mà vườn nhà tôi có 10 cây bắp nếp cao nhòng, ngọt lịm. Tôi cũng có được giàn bầu, giàn bí, giàn mướp với trái to tròn treo lủng lẳng thấy cưng. Có năm tôi còn có được thêm cây thù lù, cây vả, bụi mía, bụi sả, bụi lá dứa góc vườn. Lá gai, lá lốt, sương sâm, tía tô hay rau sống thì mênh mông góc này góc kia.

Khi vào một tiệm bún mắm mùa hè, bạn sẽ sửng sốt sung sướng khi có được dĩa rau ăm ắp rau đắng, điên điển, ngó súng, so đũa. Đó là món quà quê chính hiệu mà cô bác trồng được sau nhà mang đến tặng bà chủ hội vườn cây của thành phố như một lời cảm ơn ấm nồng, như một lòng san sẻ cho bà con đồng hương cùng thưởng thức. Quê nhà bằng cách đó thấy như gần trong tầm tay với.

“Sao nó không mọc từng nải như ngoài chợ cho dễ bê ta?”

Các đài phát thanh người Việt cũng có những bản tin chia sẻ cách trồng cây, gieo hạt. Trước khi mùa hè vào, ở thành phố chúng tôi – Houston – có chương trình “Vườn ta – trời tây” tên nghe mộc mạc dễ thương mà người dẫn chương trình và bác chủ vườn tham gia góp ý cũng chân chất như nông dân thứ thiệt. Ở đó, bà con lên hỏi bác ơi, bác à, giờ con xuống cây ổi được chưa, cây táo phải nằm cách xa nhà bao xa hay để than thở cây hồng con trồng hổng có bông thì phải làm sao hay bà con chia sẻ cách diệt sâu, chăm lá.

Cứ vậy, mùa hè…là mùa mua đất, chỗ nào, khu nào có đất tốt đất rẻ là nghe bà con Việt Kiều Mỹ í ới rủ nhau, chở nhau đi mua. Đất này là đất tính bằng bao, mua một lần chục bao, chở bằng xe hơi… chứ hổng phải là đại gia mua đất mênh mang như ở quê nhà đâu.

Có dịp đến thăm nhà bà con ở các tiểu bang khác, tôi cũng thấy những góc xanh của từng nhà. Nếu vùng lạnh như tiểu bang Philadelphia có cô cháu thu hoạch trái lê làm mứt, thì em Út tôi ở Michigan lại có vườn tỏi nhiều tới mức chia hoài cho hàng xóm. Người em họ ở Oakland, California thì chăm chút vườn sen đá với nhiều chủng loại từ Mỹ hay nhập từ Hàn Quốc. Miền Nam California thì trù phú với nho xanh, táo tàu, thanh long, bơ. Vùng nắng ấm như Florida thì nổi tiếng với các khu vườn nhãn, xoài, mãng cầu.

Mùa hè, khi cây trái đầy cành, đó là lúc nhà này mang đến tặng nhà kia nhộn nhịp những tấm lòng cây nhà lá vườn. Có nhiều tuần lễ, chúng tôi chỉ nấu nướng từ rau quả trong vườn nhà mình, nhà bạn.

Khi bạn đến thăm nhà bà con người Việt mùa hè, chắc chắn bạn sẽ được dắt ra ngắm vườn cây trái, rau xanh, bông hoa. Chủ nhà Việt sẽ hỏi bạn thích trái này hông, ăn rau kia nhé, để cho bạn tự tay hái một trái to mà họ nâng niu suốt tuần qua. Chủ nhà sẽ dúi vào tay bạn một túi rau mới cắt trong vườn, thơm phức, đủ cho nhà bạn một nồi canh tú hụ sáng mai.

Nếu bạn mời một cô bác người Việt đến chơi vườn mùa hè, bạn sẽ thấy cô bác đó say sưa ngắm cây này cây kia, gọi anh ơi coi nè như họ vừa đi đâu xa nhà về tới quê nhà hay một người đi xa giữa phố xá gặp lại bạn hiền, gặp lại một góc phố, một món ngon quê nhà.

Khi chùa có tiệc bì cuốn, bánh xèo cần rau, bạn sẽ thấy mấy anh chị đóng 1 thùng rau phân loại chỉn chu ú hụ vác tới chùa ngay trước mùa đại lễ.

Còn các bạn trẻ thì miệt mài ươm những gốc mai, gốc đào con. Có bạn nhỏ ăn mít ngon quá cũng giữ lại hạt rồi ươm hạt chia nhau hàng mít con.

Vườn người Việt tại Mỹ gốc cây nào cũng được yêu thương chăm sóc bằng biết bao bàn tay tấm lòng. Chúng tôi luôn chia sẻ nhau những hương vị quê nhà, những góc xanh, những cây trái quê nhà từ rất lâu ngay giữa những ngày đông.

Huỳnh Thanh Tú