Nữ quyền trên thiệp cưới

http://aa.rd.yahoo.com/spirit/vn/jake/article/*http://vn.news.yahoo.com/sgtt/20110307/tbs-khuyen-mai-8-3-don-gian-van-hut-khac-c6efdc9.html -

Theo truyền thống, sau khi kết hôn người phụ nữ về “làm dâu” và trở thành một thành viên trong gia đình nhà chồng, do đó được gọi theo họ, tên, thứ bậc, chức tước, học vị của chồng: chị Mùi (khi chồng tên là Mùi), chị Cả (nếu chồng là con cả), bà Huyện (khi chồng làm tri huyện), bà Đốc (khi chồng làm bác sĩ)… Điều đó có nghĩa cuộc hôn nhân đã gắn kết người đàn ông với người đàn bà thành một gia đình theo họ tên người chồng, và con cái sinh ra đều lấy họ của bố. Tên khai sinh của người nữ trở thành “nhũ danh” và chỉ được dùng khi cần thiết. Chẳng hạn, khi một goá phụ qua đời, bản cáo phó sẽ viết: “Bà quả phụ Lê Văn Bính, nhũ danh Phạm Thị Tý, đã từ trần lúc…”

Ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt, mọi người Việt Nam đều mặc nhiên chấp nhận dạng thức này, bởi vì theo truyền thống, người chồng là gia trưởng có bổn phận gánh vác đảm bảo đời sống kinh tế của gia đình, còn người vợ lo việc nội trợ, nuôi con và “nâng khăn sửa túi” cho chồng. Nhiều nữ trí thức có tiếng tăm trong xã hội vẫn theo dạng thức truyền thống để xưng danh: bà Huyện Thanh Quan, bà Nguyễn An Ninh, bà Ngô Bá Thành… Dạng thức này không phải của riêng người Việt, mà là chung của các dân tộc Đông Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên…), và cũng tương tự dạng thức của các nước Âu – Mỹ. Tại Hoa Kỳ, khi Hillary Diane Rodham thành đệ nhất phu nhân, thành thượng nghị sĩ hay ứng viên tổng thống rồi ngoại trưởng Hoa Kỳ, người phụ nữ đầy quyền lực này vẫn được gọi là bà Hillary Clinton!

Nay: rạch ròi quá có nên không?

Phụ nữ ngày nay có thể học hành để trở thành tú tài, cử nhân, thạc sĩ hay tiến sĩ không khác gì nam giới, cũng đảm nhiệm công tác xã hội trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá, giáo dục… như đàn ông. Từ đó, vai trò của người vợ và người chồng trong gia đình cũng thay đổi theo. Những danh xưng “bà chủ tịch”, “bà bộ trưởng” “bà giám đốc”, “bà hiệu trưởng”, “bà bác sĩ”, “bà luật sư”, “bà giáo”… không còn là sự chia sẻ địa vị của chồng, mà là chức vụ hay chức danh của chính các bà! Khi báo chí viết về sự nghiệp của bà luật sư Ngô Bá Thành (nguyên chủ nhiệm uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, đã từ trần năm 2004), trên mạng Wikipedia dấy lên một cuộc tranh luận về tên của bà. Một số người phê phán: viết tên bà như trên là sai, phải viết là “bà luật sư Phạm Thị Thanh Vân” (theo tên khai sinh của bà) mới đúng. Có người bênh vực tên Ngô Bá Thành của bà với lý do coi đó là một “bút danh”. Người thì bảo: vì đã sống lâu ở nước ngoài nên bà đã gọi tên mình bằng tên chồng “theo kiểu Tây”. Cuộc tranh luận chỉ tạm kết thúc khi một bạn đọc viết rằng: “Bà Ngô Bá Thành chả phải tên Tây đâu, mà là kiểu “đặc sệt Việt Nam” thì có. Trong họ hàng nhà tôi, và cả hàng xóm nữa, đa số các bà cỡ 70 – 80 trở lên đều chỉ được mọi người gọi bằng tên chồng”.

Ngày nay, đa số các thiệp cưới viết rằng: “Ông bà Nguyễn Văn Đinh – Trịnh Thị Sửu, Ông bà Quách Văn Mậu – Phạm Thị Dần trân trọng báo tin…”. Thậm chí, để rạch ròi hơn, nhiều tấm thiệp viết: “Ông Lê Văn Kỷ – Bà Bùi Thị Mão, Ông Phan Quang Canh – Bà Tôn Nữ Thị Thìn trân trọng báo tin…”. Ngày nay một quả phụ qua đời thường được cáo phó hay chia buồn bằng chính tên thật mà không dùng tên chồng kèm theo nhũ danh như trước, chẳng hạn: “Bà quả phụ Trần Thị Minh Tỵ, phu nhân của ông Nguyễn Văn Tân quá cố, thân mẫu của anh Nguyễn Văn Nhâm, đã từ trần lúc…”

Cách gọi tên các gia đình và các quý bà như vậy mặc nhiên gạt bỏ dạng thức gia đình đồng nhất trong họ tên của người chồng theo truyền thống, để khẳng định dạng thức văn hoá mới về gia đình bình đẳng giữa hai vợ chồng. Dạng thức mới này thể hiện thành quả to lớn của trào lưu bình đẳng giới ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Tuy nhiên, nếu xem xét theo giá trị bền vững của gia đình, thì dạng thức mới này dường như không có ý nghĩa tích cực, nên ở nước ngoài có rất ít người theo và không được xã hội chấp nhận.

Ở Việt Nam, dạng thức văn hoá mới hình thành đã được chấp nhận và ngày càng phổ biến, nhưng người ta vẫn phải tự hỏi: dạng thức này có tác động tích cực đối với giá trị bền vững của gia đình hay không?

Tiến sĩ giáo dục Lê Vinh Quốc

Quang cảnh nhiều khu vực ở phía bắc Nhật Bản trông giống như hậu quả thời Thế chiến II. Không một quốc gia công nghiệp phát triển nào kể từ đó lại chứng kiến số người chết vì thiên tai cao như vậy.

Theo dõi tin tức tại Nhật Bản thật khủng khiếp với 3 thảm họa liên tiếp - trận động đất mạnh kỷ lục, sóng thần và một nhà máy điện hạt nhân đang gặp sự cố. Nhưng có những thông tin tốt lành mà cả thế giới phải học tập.

Tại những nơi hàng hóa từ các tổ chức cứu trợ được đưa tới, mọi người xếp hàng đúng trật tự, lịch sự, bình tĩnh và không có thông tin về các cuộc ẩu đả, xô đẩy hay tranh giành. Các siêu thị Nhật đã giảm giá mạnh và các chủ sở hữu máy bán hàng tự động đã mở các máy bán hàng, phân phát nước uống miễn phí cho các nhân viên cứu trợ, nhân viên khẩn cấp và những người tình nguyện tham gia trợ giúp trong thảm họa.

Và đặc biệt nhất là bất chấp sự tàn phá và sự khan hiếm hàng hóa, không xảy ra cảnh cướp bóc. Sự vắng bóng của nạn cướp bóc tại Nhật Bản đã khiến nhiều người quan sát phương Tây bất ngờ. Đối lập với các thảm họa thiên nhiên gần đây trên khắp thế giới, người Nhật có vẻ như rất đoàn kết và cư xử có trật tự, thay vì tận dụng cuộc khủng hoảng để tư lợi cá nhân.

“Tinh thần đoàn kết đặc biệt cao tại Nhật Bản. Sức mạnh xã hội có thể còn ấn tượng hơn sức mạnh công nghệ của Nhật Bản”, nhà báo Ed West viết trên tờ Telegraph của Anh.

Nhìn trên khắp thế giới, cảnh cướp bóc không phải là hiếm sau các trận thiên tai gần đây. Sau siêu bão Katrina, người New Orlean đã chứng kiến nạn cướp bóc trên quy mô mà nhiều người Mỹ cũng phải bất ngờ. Sau trận động đất tại Chile hồi năm ngoái, nạn cướp bóc diễn ra nghiêm trọng tới nỗi quân đội phải can thiệp.

Nạn cướp bóc tràn lan đã xảy ra tại Haiti sau trận động đất hồi năm ngoái và trong trận lũ lụt tại Anh năm 2007. Tại New Zealand, nạn cướp bóc và hôi của cũng xảy ra sau trận động đất hồi tháng 3 năm ngoái.

“Tại sao một số nền văn hóa đối phó với thảm họa bằng cách biến của cải của người khác thành của chính mình nhưng các nền văn hóa khác, đặc biệt là người Nhật, lại chứng tỏ lòng vị tha thậm chí trong thảm họa?”, Ed West viết.

Hơn 100 tuyến tàu điện tại khu vực Tokyo hôm thứ Hai đã bị gián đoạn do cắt điện, khiến việc đi lại của hành khách bị ảnh hưởng khi mọi người trở lại làm việc sau ngày nghỉ cuối tuần.

Công ty điện Tokyo đã bắt đầu cắt điện luân phiên tại Tokyo và các thành phố lân cận để tiết kiệm điện giữa lúc xảy ra cuộc khủng hoảng tại các nhà máy điện hạt nhân ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi động đất.

Kênh truyền hình NHK đã chiếu hình ảnh quay được từ trên cao về tỉnh Ibaraki, phía bắc Tokyo, nơi quang cảnh là một màu đen kịt ngoại trừ vài đốm sáng từ những chiếc ô tô.

Tuy nhiên, bất chấp những khó khăn, cách cư xử của người Nhật dường như ngày càng tốt hơn.

Một nhân chứng tại Miyagi, gần tâm chấn của động đất, cho hay: “Khí đốt và nước đã bị cắt tại Miyagi và thành phố Sendai. Ngoại trừ các trường hợp đặc biệt, điện cũng bị cắt. Nhưng không có sự hoảng sợ trên đường phố cũng như trong các cửa hàng”.

Những đức tính của người Nhật như lịch sự, trung thực, hành động có trật tự... vốn được nhiều người ngưỡng mộ.

Một người Brazil hoạt động trong lĩnh vực trang sức do mệt mỏi sau một chuyến bay dài đã để quên một hành lý không khóa chứa hàng nghìn USD tiền mặt và nhiều đá quý trên một tuyến tàu điện ở Tokyo. Chủ nhà trọ đã trò chuyện với anh này và dẫn anh tới nhà ga quản lý tàu điện. Tại đây, hành lý và toàn bộ tài sản bên trong đã đợi chủ nhân tại quầy đồ đạc thất lạc.

Những câu chuyện như vậy có thể tin được tại Nhật Bản nhưng lại khó tin ở New York, Paris hay London. Vì sao vậy?

Gregory Pflugfelder, giám đốc trung tâm Văn hóa Nhật Donald Keene tại Đại học Colombia (Mỹ), giải thích: “Người Nhật có ý thức rằng trước hết phải có trách nhiệm với cộng đồng”.

An Bình

Vua Bhutan cưới vợ thường dân

Trong bài phát biểu, vị vua trẻ đã không ngần ngại thổ lộ: "Với tôi thì cô ấy là duy nhất"..

Một dự án casino bất thường