Bài mới 
Thành viên 
Lịch 
Tìm kiếm 
Hỏi/Đáp
Ghi danh 
Đăng nhập |
Bài mới Thành viên Lịch Tìm kiếm Hỏi/Đáp |
| Ghi danh Đăng nhập |
| Thơ Văn | |
 Diễn Đàn Hội Thân Hữu Gò Công :Văn Học - Nghệ thuật :Thơ Văn |
 Chủ đề: THI NHAN và GIAI THOẠI VĂN CHƯƠNG |
  |
| Người gởi | Nội dung | |||
|
mykieu
Senior Member 
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
   Chủ đề: THI NHAN và GIAI THOẠI VĂN CHƯƠNGGởi ngày: 21/Mar/2012 lúc 8:14pm |
|||
|
GIÓ ĐƯA CÀNH TRÚC LA ĐÀ (GS. VŨ QUỐC THÚC) Gió đưa cành trúc la đà,
Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương ...
Ngay từ hồi còn học ở Trường Thành Chung Nam Định (1934 - 1937), tôi đã được đọc hai câu thơ này, nhưng không phải là tiếng chuông Thiên Mụ mà là tiếng chuông Trấn Vũ. Theo tôi nhớ thì đây là hai câu đầu của một bài thơ tứ tuyệt: Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương,
Mịt mù bãi cát màn sương,
Nhịp chày Yên Thái , bóng gương Tây Hồ..
Thiên Mụ là tên một ngôi chùa danh tiếng ở ngoại thành Huế, còn Trấn Vũ là tên một ngôi chùa cũng rất nổi danh ở phía tây thành Thăng Long cũ (tức Hà Nội). Vậy thì địa danh nào mới đáng coi là chính xác? Dĩ nhiên những ai sinh trưởng ở miền Trung, đặc biệt ở vùng Thừa Thiên, có xu hướng chọn địa danh Thiên Mụ. Trái lại những người gốc miền Bắc tin rằng địa danh Trấn Vũ mới đúng sự thật. Bản
thân kẻ viết bài này không bao giờ có đầu óc địa phương phi lý như vậy:
trái lại chúng tôi rất trân quý đồng bào miền Trung. Tuy nhiên khi bàn
về một đề tài liên can tới văn học sử, chúng ta cần phải khách quan và
tôn trọng tinh thần khoa học. Tôi tin rằng tiếng chuông trong câu thơ
trên là chuông chùa Trấn Vũ vì những lý do sau đây.
Trước
hết, địa danh Trấn Vũ không đưa ra một cách đơn lẻ mà đặt trong một
tổng thể gồm 4 địa danh: Trấn Vũ, Thọ Xương, Yên Thái, và Tây Hồ. Cả bốn
địa danh này đều thuộc một khu vực chung là vùng tây cố đô Thăng Long,
tức Hà Nội cũ. Chùa Trấn Vũ là một thắng cảnh nằm trên đường Cổ Ngư, một
đường đê ngăn cách Hồ Tây và Hồ Trúc Bạch. Thọ Xương là tên cũ của một
huyện sát thành Thăng Long, trên bờ Hồ Tây, trong đó có những làng danh
tiếng như làng Bưởi, làng Thụy Khê, làng Yên Thái, vân vân... Đặc biệt
là làng Yên Thái chuyên nghề làm giấy bản: trong làng suốt ngày vang
tiếng chày giã bột giấy của nhân dân. Như vậy toàn bài thơ tứ tuyệt liên
can tới một vùng nhất định là vùng ngoại thành phía Tây của cố đô Thăng
Long. Nếu cho là tiếng chuông của chùa Thiên Mụ thì làm sao giải thích
được sự hiện diện trong cùng câu thơ của huyện Thọ Xương, một nơi cách
xa Huế hàng nghìn dặm?
Đọc
bài thơ tứ tuyệt nói trên, ta có thể mường tượng là tác giả đã sáng tác
ở đâu và trong hoàn cảnh nào. Rõ ràng là lúc đó ông (hay bà?) ta đang
ngụ ở một nơi trông ra Hồ Tây cách chùa Trấn Vũ cũng như làng Yên Thái
không xa lắm, nên mới nghe được tiếng chuông chùa cũng như tiếng chày
giã bột giấy của dân làm giấy. Trước biến cố ngày 9 tháng 3 năm 1945 kẻ
viết bài này từng cư ngụ ở đường Pépinière, một con đường đi từ đường
Quan Thánh qua trường Bưởi (tức Lycée du Protectorat sau đổi tên là
trường Chu Văn An), tới Vườn Ươm Cây của Thành Phố Hà Nội (vì thế con
đường mới mang tên Pépinière) rồi tới các làng Thụy Khê, Yên Thái. Đứng
trên gác ngôi nhà tôi cư ngụ, nhìn qua cửa sổ có thể thấy Vườn Ươm Cây
và đàng xa là mặt nước Hồ Tây. Như vậy việc tác giả bài thơ thuật rằng
mình nhìn thấy mặt nước Hồ Tây sau bãi cát phủ sương mù ở bờ hồ, đồng
thời nghe thấy tiếng chuông chùa Trấn Vũ và tiếng chày giã bột giấy của
dân làng Yên Thái, là việc có thực, không phải bịa đặt để thi vị hóa.
Tác giả đã ngẫu hứng vào lúc nào? Theo tôi nghĩ lúc đó là bình minh vì
bốn chữ canh gà Thọ Xương. Hồi theo cấp tiểu học, tôi từng thuộc lòng
một bài thơ khác khởi đầu như sau:
Trống canh năm gà vừa gáy sáng,
Bừng mắt dậy trời đã rạng đông!
Ngắm phong cảnh đẹp vô cùng:
Hỏi ai thêu dệt? Ấy Ông Thợ Trời!
Tác
giả không nói tới tiếng trống cầm canh của đồn Thọ Xương mà lại nói
tiếng gà gáy. Tất nhiên gà gáy vào lúc bình minh chứ không gáy ban đêm:
có lẽ tiếng gà gáy đã vang lên cùng lúc với tiếng trống điểm canh năm
chăng? Vì thế tác giả mới nảy ra ý nghĩ ngộ nghĩnh là con gà gáy điểm
canh! Đây là một nghệ thuật chơi chữ táo bạo của các nhà thơ, nhà văn,
có dụng ý đánh động sự hiếu kỳ của độc giả hay thính giả. Từ xưa đến nay
đã ai thấy gà gáy điểm canh suốt đêm đâu! Chẳng trách có người đã hiểu
lầm và dịch canh gà Thọ Xương là chicken soup of Thọ Xương (bouillon de
poulet de Thọ Xương)!
Tiếng
chuông chùa cũng như tiếng chuông giáo đường thường có ảnh hưởng gây
xúc động trong tâm hồn những người nhạy cảm. Thời Nhà Đường, một thi sĩ
Trung Hoa, ngủ trên thuyền ở bến Cô Tô, giữa đêm bỗng nghe thấy hồi
chuông từ chùa Hàn San vọng lại. Ông ta ngẫu hứng đã sáng tác một bài
thơ trứ danh trong đó có hai câu:
Cô Tô thành ngoại Hàn San Tự Dạ bán chung thanh náo khách thuyền!
(Thuyền ai đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San)
Hồi
chuông mà tác giả của chúng ta đã nghe thấy không có tính cách bất
thường như hồi chuông giữa đêm khuya của chùa Hàn San: đó chỉ là hồi
chuông được gióng lên mỗi buổi sáng. Tuy nhiên đối với những người đang
có chuyện ưu tư hay phiền não, nó nhắc nhở cho họ rằng mọi sự trên cõi
đời trần tục này đều là vô thường!
Đánh tan tục niệm hồi chuông sớm!
Gõ vỡ trần tâm tiếng mõ trưa!
Tác
giả của chúng ta có ở trong trạng thái tâm thần đó không? Ta không thể
quyết đoán, chỉ biết chắc rằng ông (hay bà) ta đã chú tâm đến hồi chuông
này. Có thế thôi!
Dựa
trên các chi tiết trong bài thơ, tôi giả thiết như sau: Tác giả vừa
thức dậy, nhìn ra ngoài vườn thì thấy nhiều cành trúc trong bụi trúc
trước nhà la đà trước gió, rồi nghe thấy tiếng chuông ban mai của chùa
Trấn Vũ vang dội cùng lúc với tiếng gà gáy từ phía đồn canh của Huyện lỵ
Thọ Xương. Tác giả thầm nghĩ 'Thật chẳng khác chi con gà đã thay lính
cầm canh báo cho ai nấy biết rằng canh năm tới rồi!'. Tác giả nhìn về
phía bãi cát ở bờ Hồ Tây, thì thấy sương mù mờ mịt. Mặc dù còn tranh tối
tranh sáng như vậy, đã nghe thấy tiếng chày giã bột giấy của dân làng
Yên Thái. Rồi qua màn sương, tác giả thấy mặt nước Hồ Tây lóng lánh như
một tấm gương vĩ đại... Ngẫu hứng nhà thơ đã sáng tác bốn câu thơ thể
lục bát, còn được truyền tụng cho đến ngày nay.
Rõ ràng đó là một bài thơ tả cảnh, rất hiện thực. Tuyệt nhiên không phải là thơ tả tình vì không có một câu nào, một từ nào, nói lên tình cảm của chủ thể. Điều bất ngờ là do các biến chuyển của thời cuộc, bài thơ dần dần trở thành thơ tả tình, hơn thế nữa: đã được dùng như một thông điệp để biểu lộ một thái độ chính trị. a)
chuyển thứ nhất là việc nước Pháp chiếm Nam Kỳ làm thuộc địa (1863) rồi
đặt nền bảo hộ trên hai miền Bắc Kỳ và Trung Kỳ (1884). Lợi dụng tình
trạng khiếp nhược của Triều đình Huế, nhà cầm quyền Pháp đã dần dần biến
chế độ bảo hộ trên giấy tờ thành một chế độ trực trị trong thực tế.
Những thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định ở Bắc Kỳ hoàn toàn
do các cai trị viên Pháp quản lý. Bộ mặt của những thành phố này thay
đổi sâu xa. Trước cảnh tang thương ấy, nhiều sĩ phu cựu học cảm thấy nhớ
tiếc thời đất nước còn tự chủ: thời Hà Nội còn gọi là Thăng Long với
những hình ảnh, những âm thanh được ghi trong bài thơ tứ tuyệt 'Gió Đưa
Cành Trúc La Đà'... Các cụ đã ngâm nga bài này để nói lên tâm trạng hoài
cổ của mình và gián tiếp bầy tỏ nguyện vọng cần vương phục quốc. Nhưng
sau sự thất bại của các nhà kháng chiến như Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa
Thám, Nguyễn Thiện Thuật..., của các phong trào duy tân như Đông Du,
Đông Kinh Nghĩa Thục, sau khi thấy các vị vua có tinh thần đấu tranh như
Hàm Nghi, Duy Tân, Thành Thái bị lưu đày ra hải ngoại... nhiều cụ đã
chán nản, chua chát ghi nhận những sự thật ngang tai chướng mắt.
Thí dụ: Cụ Tú Trần Kế Xương trong mấy câu: Sự biến
Vợ lăm le ở vú!
Con tấp tểnh đi bồi!
Khách hỏi nhà Ông đến:
Nhà Ông đã bán rồi!
b)
Sự biến chuyển thứ hai xẩy ra trong những năm đầu của thập kỷ 1930. Sau
khi những âm mưu khởi nghĩa của Việt Nam Quốc Dân Đảng và của Đảng Cộng
Sản Đông Dương bị nhà cầm quyền thuộc địa thẳng tay đàn áp, Pháp áp
dụng chính sách 'lập lờ đánh lận con đen' với hy vọng ru ngủ nhân dân
hai miền Trung Kỳ và Bắc Kỳ. Vua Bảo Đại được Pháp đưa về hồi loan chấp
chính, Triều đình Huế được tân trang với sự bổ nhiệm một số nhân vật tân
học vào Viện Cơ Mật nhưng cơ cấu chính trị và hành chính vẫn giữ nguyên
vẹn với các định chế lỗi thời như định chế quân chủ thiên mệnh, định
chế quan lại, định chế xã thôn tự trị... Nguyện vọng của các tổ chức đấu
tranh và những người yêu nước là phải canh tân toàn diện chứ không phải
là cải cách nửa vời, giả dối! Bài thơ 'Gió Đưa Cành Trúc La Đà' bị coi
như tượng trưng xu hướng thủ cựu, một xu hướng chỉ có lợi cho nhà cầm
quyền thuộc địa. Sau khi vua Bảo Đại bổ nhiệm sáu vị thượng thư 'tân
học' để thay thế lục bộ cũ, tuần báo hài hước Phong Hóa đã đăng một bức
hí họa trong đó sáu cụ 'Thượng mới', quần trùng áo dài, đeo thẻ bài lủng
lẳng, chen chúc nhau trên một con thuyền nhỏ bé lênh đênh trên sông
Hương. Dưới bức họa ghi hai câu thơ lục bát:
Gió đưa cành trúc la đà
Một thuyền chật ních bài ngà thượng thư ...
Bài
thơ 'Gió Đưa Cành Trúc La Đà' trước kia được coi là biểu tượng của thái
độ chống thực dân Pháp thì nay đã biến thành biểu tượng của thái độ thủ
cựu, hợp tác với nhà cầm quyền thuộc địa Pháp!
c) Sự biến chuyển thứ ba xẩy ra sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 với sự di cư của hơn một triệu người Việt tị nạn ra ngoại quốc. Nhiều người tị nạn đã mượn bài thơ 'Gió Đưa Cành Trúc La Đà' để nói lên nỗi lòng tưởng nhớ quê hương của mình. Tất nhiên những người gốc miền Trung đã sửa lại tiếng chuông Trấn Vũ thành tiếng chuông Thiên Mụ. Ba
mươi năm đã trôi qua. Số người tị nạn ở hải ngoại, cộng với con cháu họ
và những người Việt không chịu hồi hương sau khi chế độ cộng sản Liên
Xô tan rã, đã lên gần ba triệu. Khỏi cần chứng minh là nhiều thanh thiếu
niên không biết gì về lịch sử cũng như văn chương Việt Nam. Nhiều người
nói tiếng Việt còn không sõi. Do đó, khi đọc bài thơ trứ danh 'Gió Đưa
Cành Trúc La Đà', họ đã không hiểu những từ ngữ dùng trong bốn câu thơ.
Nếu tra tự điển để tìm nghĩa từng chữ thì có thể sai lầm thảm hại, như
tác giả bài phiếm luận nói trên đăng trên internet đã chứng minh một
cách rí rỏm. Chẳng hạn người ta có thể nghĩ rằng 'la đa`' la` m ột đàn
la và lạc đà rồi suy luận rằng cành trúc là cây roi tre của kẻ chăn đàn
la và lạc đà này. Rồi Thiên Mụ thì được hiểu là Vợ của ông Trời, chuông
đồng của chùa giống như chuông điện chỉ cần bấm là kêu leng keng, còn
canh gà Thọ Xương có lẽ là canh xương gà trong các tiệm ăn Tầu! Tác giả
bài phiếm luận đã dựa trên những sự lầm lẫn đó để làm bài thơ trào phúng
sau đây:
Roi tre vun vút vung ra:
Lũ lạc đà với lũ la chạy cuồng...
Vợ Trời giáng một hồi chuông
Gọi về ăn bát canh xương gà Tầu!
Nếu
dụng ý của tác giả bài phiếm luận là chế giễu các thanh thiếu niên
không có đủ kiến thức về ngôn ngữ và văn chương Việt Nam, thì tôi nghĩ
rằng cũng tội nghiệp cho họ quá! Họ đâu có được học hỏi về ngôn ngữ và
văn chương Việt Nam như ông, cha của họ!
Kẻ
đáng trách chính là chúng ta, những người lớn tuổi thuộc thế hệ ông,
cha của các thanh thiếu niên ấy. Chúng ta đã không làm hay không làm đủ
bổn phận truyền đạt cho con cháu chúng ta những kiến thức về văn hóa dân
tộc mà chúng ta đã hấp thụ.
Thiên
phiếm luận đăng trên Internet về bài thơ “Gió đưa cành trúc la đà” đã
giúp chúng ta ý thức sâu sắc hiểm họa vong bản đang đe dọa con cháu
chúng ta. Chúng ta không nên trì hoãn nữa: cần phải làm một cố gắng
quyết liệt để chấn chỉnh tình trạng này./.
VŨ QUỐC THÚC (Paris) http://cothommagazine.com/index.php?option=com_content&task=view&id=677&Itemid=49 Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 17/Aug/2013 lúc 7:33pm |
||||
|
mk
|
||||
 IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 21/Mar/2012 lúc 8:17pm |
|||
Phải
công nhận rất, hiếm khi chúng ta đuợc đọc bài viết về văn học văn hoá
của một chuyên viên kinh tế. Cám ơn Giáo sư đã sử dụng kinh nghiệm bản
thân cụ thể để phân tích cặn kẽ 4 câu thơ: “Gió đưa cành trúc la đà.
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương. Mịt mù bãi cát màn sương. Nhịp
chày Yên Thái, bóng gương Tây Hồ.”Sau đây, chúng tôi xin mạo muội đóng góp một số ý kiến về bài viết của Giáo sư. Nếu có điều chi thất thố, xin Giáo sư vui lòng chỉ bảo. I.- Ý THỨ NHẤT: Tiếng chuông TRẤN VŨ . -Bốn câu thơ nêu trên với những địa danh Thăng Long( Hà Nội ), rõ ràng là được sáng tác ở Miền Bắc. Tiếng chuông ở đây là tiếng chuông Trấn Vũ, chứ không phải là tiếng chuông Thiên Mụ. Tuy nhiên, trong kho tàng Văn Học Dân Gian ( Bình Dân) của chúng ta còn có 4 câu thơ khác như sau: “Gió đưa cành trúc la đà Tiếng chuông THIÊN MỤ canh gà Thọ Xương. Thọ Xương có gái mỹ miều Trẫm thương, Trẫm nhớ, Trẫm liều Trẫm đi.” Câu ca dao nầy được xếp vào loại ‘ca dao có tình cách lịch sử’, ám chỉ việc vua Duy Tân rời bỏ kinh thành, mưu đồ khởi nghĩa chống Pháp: Theo kế hoạch, vào đêm 3 tháng 5 năm 1916, hai ông Trần Cao Vân và Thái Phiên đến cửa Hòa Bình đón vua xuất bôn. Không may âm mưu đã bị phát giác, vua tôi bỏ chạy, bị truy nã. Ðể đánh lạc hướng mật thám, vua đã gói ấn tín bỏ lại trên cầu Tràng Tiền mà theo Thái Phiên và Trần Cao Vân lẩn trốn. Nhưng cuối cùng vua tôi đều bị bắt tại chùa Thiên Mụ và huyện Phú Lộc (Huế ). Hai ông Trần Cao Vân và Thái Phiên bị xử chém, nhà Vua thì sau 10 ngày phải giam cầm ở đồn Mang Cá, bị đày sang đảo Réunion bên Phi Châu. Lúc bấy giờ Ngài mới 16 tuổi! Như thế, câu ca dao nầy được sáng tác ở miền Trung, sau ngày âm mưu khởi nghĩa. Và tiếng chuông ở đây là tiếng chuông THIÊN MỤ. Chứ không thể nói là sau biến cố 30 Tháng Tư, tị nạn ở hải ngoại nhớ quê hương mà những người gốc Miền Trung đã sửa lại tiếng chuông TRẤN VŨ thành tiếng chuông THIÊN MỤ! Có điều là tôi không biết câu nào được sáng tác trước câu nào. Nói về các câu ca dao có tính cách lịch sử, chúng ta có rất nhiều. Thí dụ như: “Phụ Hoàng Hoàng đế hà tội kiến thiên? Dực tông tôn lăng hà cô kiến quật?”(Sớ bí mật dâng lên vua Duy Tân kể tội việc đày vua Thành Thái và việc đào mả vua Tự Ðức.) “Tiếc thay cây quế giữa rừng Ðể cho thằng Mán, thằng Mường nó leo!” “Châu Ô, Châu Lý vuông ngàn dậm Một gái Huyền Trân của mấy mươi!” liên quan đến việc vua Nhà Trần gả Công Chúa Huyền Trân cho Chiêm vương Cế Mân, đổi lấy 2 Châu Ô và Châu LÝ. “Nghĩ ra nông nỗi thêm rầu. Ở giữa Ðồng Khánh, hai đầu Hàm Nghi!”liên quan đến việc vua Ðồng Khánh được Pháp đưa lên ngôi ở Huế, trong khi ở hai miền Bắc và Nam, dân chúng vẫn trung thành với vua Hàm Nghi. “Tháng sáu có chiếu Vua ra Cấm quần không đáy, người ta ngặt ngùng Không đi thì chợ chẳng đông Ði thì bóc lột quần chồng mà mang”liên quan đến việc vua Minh Mạng cấm người phụ nữ miền Bắc mặc váy… “Nực cười châu chấu đá xe Tưởng rằng chấu ngả, ai dè xe nghiêng!”: đề cập đến việc vua Nhà LÝ năm 1076 sai Lý Thường Kiệt đem quân đánh TỐNG để đòi lại Khâm Châu, Liêm Châu và Ung Châu . “Giặc Tây đánh đến Cần Giờ Ðừng thương, đừng nhớ, đừng chờ, uổng công!” :lời người chiến sĩ Nghĩa Binh tòng quân đánh giặc Pháp (1859) “Nhất giang lưỡng quốc nan phân thuyết Tứ nguyệt tam vương triệâu bất tường”:Bên nầy sông Hương là triều đình Huế, bên kia sông là toà Khâm Sứ Pháp, từ tháng 6/1883 ( vua Tự Ðức mất ) đến tháng 10/1883, có 3 vị vua được/bị phế lập là vua Dục Ðức, Hiệp Hoà và Kiến Phúc; đó là điềm chẳng lành! Và gần đây, có rất nhiều câu ca dao tân thời, liên quan đến các vấn đề thời sự, chính trị, xã hội, chẳng hạng như về vấn đề ‘Ở TÙ CẢI TẠO’: “Bao giờ Trảng Lớn hết tranh Núi Bà hết đá thì anh mới về!” “Con đường Cải Tạo chơi vơi Tù mà không án biết đời nào ra!” “Ngày đi tóc hãy còn xanh Ngày về mái tóc của anh bạc rồi!” hoặc “tếu” hơn nữa: “Ngày đi con hãy u, ơ Ngày về cháu nội/ngoại đang chờ đón Ông!” Về được là may. Chứ như giáo sư Tổng Trưởng Giáo Dục Nguyễn Duy Xuân thay Dược Sĩ Ngô Khắc Tỉnh có 2 tuần lễ ( trong nội các của Thủ Tướng Nguyễn Bá Cẩn), đã không chịu bỏ nước ra đi nên bị đưa đi tù cải tạo ở miền Bắc 13 năm và chết trong trại Hà Nam Ninh năm 1987! II.- Ý THỨ HAI: Việc dịch nhóm chữ “ CANH GÀ THỌ XƯƠNG” Về việc dịch nhóm chữø “Canh Gà Thọ Xương” ra tiếng Anh “ Thọ Xuong Chicken Soup”, hay tiếng Pháp “Bouillon de Poulet de Thọ Xuong”, chúng ta đã từng nghe nói đến từ trước năm 1975 nhưng theo thiển ý, và có lẽ nhiều người cũng cho đây là một ‘lối dịch đùa cho vui’(joking translation, theme comique ): vừa dịch vừa cười, chứ có mấy ai cho đó là nghiêm túc đâu! Riêng về “bài thơ trào phúng trên Internet” mà giáo sư đã trích dẫn, rất tiếc chúng tôi không được xem, nhưng nghĩ chung chung thì đây cũng chỉ là một trò vui(joke) vậy thôi, chứ có mấy ai dốt nát đến nỗi cho rằng “La đà” là Con La và Con Lạc đà! Thời tiếng Pháp còn thịnh hành ở Việt Nam, cũng đã có người dịch đùa cợt nhóm chữø “Năm khi mười hoạ” ra là “xanh căng đít cọt bô” ( cinq quand dix corbeaux ), hoặc dịch ra tiếng Pháp như sau: “Xòa xòa ca nạ ki xòa. Rớ gạt tôm mé, nốp xòa cớ man!” ( Soir soir canards crient soir- Regarde tombe mère neuf soirs coeur mal!) câu ca dao:“Chiều chiều chim vịt kêu chiều. Trông vời mả me, chín chiều ruột đau!” cười thôi chứ có ai nói ai dốt đâu! Cũng như có người nói đùa ( xin lỗi quí vị phụ nữ ) Miền Bắc Cali có một nơi “ phụ nữ giá rẻ lắm”: một trăm quan mà tới sáu nàng! Ðó là người ta cắc cớ bảo San Francisco đọc na ná như “cent francs six cô”: “Trăm quan có được sáu nàng. Ðem về mua gạch Bát Tràng mà xây. Xây dọc rồi lại xây ngang.Xây hồ bán nguyệt cho ( các ) nàng rửa chân! ( nhại lại câu ca dao xưa). Ðùa có quá lố, nhưng vẫn chỉ cho vui. Vậy, cũng không nên quá bi quan về sự ‘dốt nát’ của tha nhân. Chúng tôi vốn thuộc “tiếu lâm cái bang”, cũng thích những chuyện khôi hài, tiếu lâm nhẹ nhàng, tự biết mình không hơn ai nên không dám chê ai dốt nát cả, mình hơn mình đã khó, còn đòi hơn ai ? Thỉnh thoảng cũng “I can du”, “Du cho ai xin” lia chia. III.- Ý THỨ BA: Canh gà và tiếng chuông chùa HÀN SAN: 1/.Qủa có tiếng “Canh gà” Xin kể câu chuyện vui sau đây: Có một nhà Nho, sáng mùng một TẾT khai bút: “Ðầu năm khai bút, bút khai hoa”..Ðịnh chấm mực tàu ghi thơ trên giấy hồng đào, nhưng bỗng thấy nghiên mực đã mài sẵn mà sao lại đầy cứt gà? ..Ồ, thì ra là con gà trống chứ ai vô đây. Ông kêu lên: Nghiêng mực mà sao lắm cứt gà! Ðúng là “hắn”, hễ cứ mỗi lần bọn gà mái kêu ổ cót cót, là hắn nhảy xổ lên bàn ông cào cào, tục tục, tìm ổ cho lũ gà mái. Càng nghĩ càng giận. Ông quát: Thì cứ đem ra mà cắt tiết.Bà Ðồ từ nhà sau chạy vội ra: “Ai can du! Du cho ai xin “ ( dịch đùa đấy nhé ): Lấy gì đánh thức lúc CANH BA!”. Vì thỉnh thoảng: “Ðang đêm gà gáy canh ba. Ông bà nổi hứng bắt gà đá chơi! ”. Ðủ rồi. Không dám kể tiếp sợ bị…mắng! Kinh nghiệm bản thân. Thưở nhỏ, vì trường học ở xã không có lớp Nhì, nên chúng tôi phải đi bộ xuống trường Tỉnh để tiếp tục học. Cứ sáng sáng canh ba, GÀ “gáy hiệp nhứt’, MỢ tôi ( tức vợ của Cậu tôi, chú không phải Mẹ tôi ) thức dậy nhóm lửa, nấu cơm cho chúng tôi ăn và còn gói thêm đem theo cơm trưa, GÀ “ gáy hiệp ba” ( tức Canh Năm) là bắt đầu đi bộ 2 cây số, từ xã Phước Thành đến bến đò Trạm (qua sông Ðồng Nai ), chúng tôi qua đò miễn phí vì là học sinh. Rồi bạn hàng thì có xe ngựa chực sẵn chở người và hàng hoá xuống chợ, còn chúng tôi tiếp tục đi bộ, hoặc thường là chạy theo xe ngựa thêm 4,5 cây số nữa mới đến Trường. Vì sợ chúng tôi đeo theo xe, trì đít xe xuống mà càng xe lại ngỏng lên, ngựa không kéo được, nên thỉnh thoảng bác tài quất roi ngược ra phía sau nghe vun vút. Có lần vì sợ cặp mắt kiếng can rớt bể trong khi chạy theo xe, anh tôi gửi kiếng trong thúng hàng hóa của một bạn hàng rồi quên luôn, tưởng mất; vậy mà mấy hôm sau, có người tìm đến trả kiếng lại. Cám ơn hết sức. Chiều tan học, chúng tôi lại lội bộ về đến nhà thì đã “đỏ đèn”. 2/- Qủa tiếng chuông chùa HÀN SAN là bất thường. Thường thì chùa chỉ nện chuông ‘công phu’ vào buổi chiều tối hay sáng sớm. Tiếng chuông chùa HÀN SAN trong đêm khuya quả là bất thường. Tương truyền, nhà thơ Trương Kế đang đêm neo thuyền ở bến Phong Kiều( Phong Kiều Dạ Bạc ), ngoại ô thành Cô Tô, trước cảnh u tịch, vắng vẻ, trăng tà, quạÏkêu, sương xuống, muốn sáng tác một bài thơ, nhưng chỉ làm được hai câu đầu, rồi “hết ý”: “Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên. Giang phong ngư hỏa đối sầu miên” Cùng đêm đó, một sự trùng hợp lạ lùng: vị sư trụ trì chùa Hàn San, trong một đêm đầu tháng, trăng non tỏa ánh sáng lung linh trên hoa lá, cũng muốn sáng tác một bài thơ vịnh trăng, nhưng cũng chỉ làm được hai câu đầu, rồi “ cụt hứng”: Sơ tam sơ tứ nguyệt mông lung. Bán tu câu liêm bán tự cung” Cho mãi đến khuya, tứ thơ vẫn chưa đến, Ngài cứ lập đi lập lại hai câu thơ đã làm mong gợi hứng.Chú tiểu đồng theo hầuThầy, cũng vừa đọc vừa suy nghĩ rồi đánhbạo đê đầu xin phép Thầy cho đọc tiếp hai câu cuối của bài thơ tứ tuyệt mà sư phụ nghĩ mãi không ra: “Nhất phiến ngọc hồ phân lưỡng đoạn.Bán trầm thủy để bán phù không!” Sư phụ cả mừng khen rối rít, ngâm nga nhiều lần toàn bài thơ, giục trò nấu nước pha trà dâng Phật, và gióng một hồi chuông tạ ơn chư Phật đã ban cho hai thầy trò trí huệ minh mẫn, hoàn tất được bài thơ. Ðúng lúc ấy, người được hưởng “lây” huệ sáng suốt nói trên là nhà thơ Trương Kế:ông đang lơ tơ mơ, có lẽ đã ngủ gà ngủ gật, chợt nghe tiếng chuông giật mình “đánh thót một cái”, như trái táo rụng trên đầu nhà bác học Newton, ý thơ bỗng dâng lên, giúp nhà thơ kết thúc tác phẩm “bất hủ”của mình, hiện được khắc trên đá để du khách bốn phương lũ lượt đến thưởng ngoạn:“Cô Tô thành ngoại Hàn San Tự.Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền!” Hay thì biết là hay vậy, chứ làm chi mà phải tốn bạc ngàn sang tận bên Tàu để xem thơ! Một sự “tôn sùng”, “vọng ngoại” quá đáng”! Cũng như Vạn Lý Trường Thành, không đi xem, có chết đâu! Thế mà có người bảo: “Bất đáo Trường Thành phi hảo hớn!” IV.- Ý THỨ TƯ: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY VĂN HÓA Ở HẢI NGOẠI Cám ơn Giáo sư đã nhắc nhở. Xin được tường trình Giáo sư: Vấn đề nầy, riêng ở Miền Nam CALI , đã được chúng tôi và quí phụ huynh học sinh hợp tác với nhau thực hiện từ hơn ba mươi năm nay rồi: Phải hành động chứ không thể hô hào suông được. Riêng cá nhân chúng tôi, thì chị mới bắt tay vào việc 20 năm thôi, kể từ năm 1990 tị nạn sang Mỹ theo diên H.O.( Chương trình Tị nạn Nhân đạo) , sau mấy năm tù cải tạo vàsau khi được thả từ nhà tù vượt biên. Bọn cai tù điều tra biết tôi là tù cải tạo vượt biên nên điểm mặt tôi:”Người thường vượt biên còn có thể tha, chứ đã cải tạo rồi mà vẫn u tối ( tôi lầm bầm vừa đủ nghe “còn lâu”), vẫn còn muốn chạy theo bọn đế quốc để ăn bơ thừa sữa cặn, cho ở tù rụt xương luôn”. Nói vậy chứ không phải vậy: Bà Xã tôi lo tiền là nó thả. Ðược thả rồi, tôi vượt biên nữa, lại mất tiền mất bạc; và cuối cùng thì trắng tay, chờ đi theo diện H.O. Xin trở lại việc‘ Dạy tiếng Việt, Lịch sử, Ðịa lý và Văn hoá Việt Nam’ cho các thế hệ trẻ tai Miền Nam California từ hơn 30 năm nay: Phụ huynh học sinh thì khuyến khích con em nói tiếng Việt, học tiếng Việt, tạo điều kiện và khuyến khích con em đến lớp học tiếng Việt vào mỗi cuối tuần, giúp đỡ Thầy Cô, trường lớp về vật chất cũng như tinh thần. Phương châm của quí vị là “Ðừng sợ con mình không nói giỏi tiếng Mỹ, mà chỉ lo con em mình không nói rành tiếng Việt!” Về phía chúng tôi thì hai tổ chức đã liên tục nỗ lực: Ðó là Ban Ðại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ NAM CALI và Gỉai Khuyến Học Việt OLYMPIAD: 1.-Ban Ðại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ NAM CALI : là cả một phong trào thi đua. Các Trung tâm Việt Ngữ mọc lên như nấm, thi đua mở các lớp dạy Tiếng Việt, Lịch Sử, Ðịa Lý, và Văn Hoá Việt Nam vào mỗõi cuối tuần, với phương châm: “Tiếng Việt còn, Ðất nước ta còn”. Thầy Cô hy sinh đến dạy miễn thù lao, trường lớp thì xin chùa, nhà thờ cho mượn , cung cấp miễn phí bàn ghế, phấn bảng.. Hiện nay ở Nam Cali có hàng trăm trung tâm tiếng Việt như vậy. Thậm chí còn có Thầy Cô lấy phòng ốc của nhà mình để làm lớp học! Ðể phối hợp hoạt động, cácTrung tâm bầu lên một Ban Ðại Diện điều hợp, một chương trình chung, soạn và in sách giáo khoa, liên lạc với chánh quyền, với các hội đoàn bạn, thi đua Văn nghệ “VUI HỌC, VUI HÁT”, tổng kết mỗi niên học, báo cáo thành quả, họp mặt cuối năm, khen thưởng học sinh và tri ân Thầy Cô xuất sắc, kiên trì phục vụ không mệt mỏi, trong mười năm, mười lăm năm, hai mươi năm qua! Ðặc biệt tuyên dương những Thầy Cô liên tục dạy trên mười, mười lăm năm, hai mươi năm: Họ quả là duy trì sự kiên nhẫn, sự hy sinh vượt mức! Họ đã liên tục hoạt động “CHÙA” nhưng rất hăng hái và phấn khởûi và đã tạo được những thành quả cụ thể lớn lao trong hơn ba mươi năm qua. Ðịa chỉ liên lạc: Ban Ðại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California, 14560 Magnolia St, Ste 105 , Westminster- CA 92683:Website: ttvn.org - E-mail: tavietlcs at yahoo.com. 2.- Gỉai Khuyến Học Việt OLYMPIAD đã tổ chức đến kỳ thứ 22, phối hợp nhịp nhàng vơí Ban ÐẠI DIÊN CÁC TTVN nói trên: một bên thì lo dạy, một bên lo kiểm tra để phát thưởng, khuyến khích:các em vui học với phương châm:“Ðược không kiêu, thua không nản”! Thật ra trước đây hai tổ chức nầy là một, về sau vì nhu cầu phát triển nên tách ra làm hai để dễ bố trí và điều động nhân sự. Hằng năm, cứ đến kỳ thi khuyến học Việt OLYMPHIAD, khoảng tháng 6, cả một bầu không khí rộn ràng, hào hứng. Phần các Trung tâm Việt Ngữ và Ban Ðại Diện lo ôn tập, lập danh sách thí sinh gởi về ban tổ chức, chuẩn bị tiền bạc để lo ăn uống , xe đưa đón các thí sinh trong mấy ngày thi, và lo chuẩn bị các phần thưởng của riêng từng trung tâm cho các học viên của mình. Ban tổ chức thì lo: - Soạn đề thi, ra đề thi, chấm bài cho các cấp Tiểu học, Trung học, Ðại học, kể cả thi viết và Ðố Vui để Học, xem xét, định mức sức học và thành tích hoạt động cộng đồng của các Sinh viên và Học sinh ưu tú, xếp hạng các sáng tác đã nộp cho Ban Tổ chức, v.v… với sư giúp đỡ tích cực và kiên trì của các Thầy Cô trong HỘI CỰU GIÁO CHỨC VIỆT NAM HẢI NGOẠI và GIA ÐÌNH SƯ PHẠM HẢI NGOẠI -Tổ chức các phòng thi và phát giải thưởng ( mấy năm sau nầy do GSTS Phạm Thị Huê giúp mượn được phòng thi và hội trường để phát các giải thưởng tại Trường ÐHCÐ Orange Coast College) -Thực hiện các giải thưởng gồm các giải viết văn, học sinh và sinh viên ưu tú, luận văn, đố vui về lịch sử- địa lý-văn học, viết chính tả…Kinh phí thì có các mạnh thường quân quyên góp, tổ chức trình diễn văn nghệ cây nhà lá vườn, tổ chức tiệc gay quỹ, tổ chức rửa xe, thả thơ trong các Hội Chợ TẾT v.v… - Phổ biến các Thông báo, tường thuật các Kỳ thi, lễ Phát các Giải thường, tri ân Thầy Cô giáo, quý vị Mạnh Thường quân, quý vị Ký giả, Phóng viên, Báo chí, các Ðài Phát thanh, các Ðài Truyền hình, v.v… Kết quả là gì? Xin mời Quí vị đến phòng dạy học, phòng thi, dự khán Lễ Phát thưởng để xem chúng tôi làm việc. Vui lắm. Mệt nhưng mà vui. Chúng tôi hỏi một em bậc tiểu học về tên các con vật trong tác phẩm LỤC SÚC TRANH CÔNG và phần việc của mỗi con vật. Em kể đúng 6 con: TRÂU, NGỰA, CHÓ HEO, DÊ và GÀ nhưng đến phần công việc của DÊ và GÀ, em lúng túng “Dạ…dạ, con GÀ ÐẺ TRỨNG, con DÊ VẮT SỮA”.Thật đáng mừng: Em đã có một ít khái niệm căn bản về Văn học rồi đó! Quí vị cũng sẽ gặp những thanh niên sanh tại Mỹ, học Trường Mỹ, làm việc hãng Mỹ nhưng nhờ trước có theo học các lớp tiếng Việt, nay cuối tuần trở về trung tâm dạy phụ, tiếp tay với Thầy Cô của mình. Quý vị sẽ bắt gặp những gương mặt rạng rỡ khi các em nhận được các phần thưởng từ tay các Thầy Cô, Phụ Huynh và các nhà mạnh thường quân. Quí vị sẽ ngạc nhiên thích thú khi nhìn thấy tận mắt những bài hát tiếngViệt, những màn vũ dân tộc do các em luyện tập và trình diễn góp vui! Quí vị sẽ thấy lòng rộn rã khi nghe tập thể học sinh vui hát các bản nhạc Tình Ca của Phạm Duy“Tôi yêu tiếng nướùc tôi…” hoặc bài Vang Vang Tình Việt Nam của Trầm Tử Thiêng“Cây có cội, nước có nguồn…” Lẽ dĩ nhiên đây cũng chỉ là những kết quả khích lệ, chứ hoài bão của chúng ta “to lớn gấp trăm, gấp ngàn lần” và chúng ta còn phải nỗ lực gấp trăm , gấp ngàn lần như thế! Ðịa chỉ của Ban Qủan Trị Giải Khuyến Học Việt OLYMPIAD: Box 802 Garden Grove, CA 92843 Ð.t. (714) 531-8540 - (562) 225-4059 Xin được nhại lời hát của cố ca nhạc sĩ DUY KHÁNH :Hãy đến với chúng tôi, hãy dến với chúng tôi, đừng yêu TRẺ bằng lời!” Xin cám ơn giáo sư. Xin cám ơn quý độc giả. Dương Tử (Dec . 2009). http://chutluulai.net/forums/showthread.php?t=6358 |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 21/Mar/2012 lúc 8:28pm |
|||
Một Câu Thơ Gây Nhiều Tranh Cãi (Phương-Vũ Võ Tam-Anh) Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Thiên Mụ canh gà Thọ Xương. Trong bao nhiêu năm nay, nhiều người Việt Nam ở nhiều lãnh vực khác nhau đã đua nhau tranh cãi về xuất xứ của hai câu thơ này. Trên Tập san Y Sĩ ở Montréal Canada số 135 tháng 5 năm 1997, Lê Dư Khương cho rằng hai câu thơ đó không hề có ở xứ Huế, viện dẫn rằng ở Huế có chùa Thiên Mụ mà không ai nghe nói tới địa danh Thọ xương. Vậy thì câu thơ phải phát xuất từ miền Bắc là "Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Trấn Võ canh gà Thọ Xương". Thoạt nghe thấy có lý vì phía tây thành Thăng Long (Hà Nội cũ) có cả chùa Trấn Võ trên đường Cổ Ngư và có cả huyện Thọ Xương nằm trên bờ Hồ Tây. Liền sau đó, tháng bảy 1997, Hồ Văn Châm đăng bài phản biện cũng trên tập san này, chứng minh rằng ở Huế cũng có vừa chùa Thiên Mụ vừa có làng Thọ Xương để xác định là câu thơ phát xuất từ vùng Huế bằng những lập luận dựa trên nhiều sự kiện lịch sử: Theo Văn Đàn Bảo Giám do Văn Học Tùng Thư ấn hành và theo Phan Phong Linh trong cuồn Việt Nam Phong Cảnh Qua Thi Ca thì bài thơ sau đây là của Dương Khuê: Phất phơ ngọn trúc trăng tà, Tiếng chuông Trấn Võ, canh gà Thọ Xương, Mịt mù khói tỏa ngàn sương, Nhịp chày An Thái, mặt gương Tây Hồ. Theo Thái Văn Kiểm trong bài " Hồi chuông Thiên Mụ" đăng trong Làng Văn Magazine (tháng Tư 1986) ước đoán rằng thơ Dương Khuê sơ khởi chỉ có hai câu đầu, về sau một nhà thơ nào đó thời cận kim thêm vào hai câu sau cho đầy đủ cảnh trí.. Điều đáng chú ý là tất cả mọi trích dẫn trên đều thống nhất ở một điểm là "Tiếng chuông Trấn Võ, canh gà Thọ Xương" đi theo sau câu "Phất phơ ngọn trúc trăng tà". Trong khi đó sách báo tại Hà Nội vào cuối thập niên 80 và đầu thập niên 90 đều nhất loạt đổi "Phất phơ ngọn trúc trăng tà, Tiếng chuông Trấn võ, canh gà Thọ Xương" thành " Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Trấn Võ, canh gà Thọ Xương". Nhà văn Vũ Ngọc Phan thận trọng hơn, khi phải viết "Gió đưa cành trúc là đà, Tiếng chuông Trấn Võ..." thì phải a dua theo thời để được yên thân, nhưng cũng không quên chú thích rằng có bản chép là " Phất phơ ngọn trúc trăng tà" để cho lương tâm khỏi bị căn rứt. Gần đây, giáo sư Vũ Quốc Thúc, một vị giáo sư khả kính đã dạy tôi về môn kinh tế khi tôi còn theo học trường Luật ở Sài gòn, cũng đã lên tiếng trên Internet để góp ý về cuộc tranh luận văn học này. Giáo sư kể rằng khi còn học ở trường Thành Chung Nam Định vào năm 1934-1937, giáo sư đã từng được nghe bài thơ đó. Vì là người Hà Nội chính cống nên giáo sư rất rành rẽ ngọn ngành về những địa danh và những sinh hoạt trong bài thơ. Giáo sư đã từng đứng trên gác nơi cư ngụ ở gần đường Quan Thánh mà nhìn qua Vườn Ươn Cây của thành phố để thấy mặt nước Hồ Tây và xa xa là huyện Thọ Xương và làng An Thái. Từ đó giáo sư hình dung được cái cảm hứng của tác giã khi làm bài thơ và xác nhận rằng đó là môt cảnh vật có thật, điều này không ai chối cãi. Giáo sư còn suy diễn thêm những cảm nhận rất phong phú về đời sống, về chính trị qua các giai đoạn lịch sử bắt nguồn từ bài thơ bất hủ này. Giáo sư cũng lý luận rằng Thọ Xương và chùa Thiên Mụ cách nhau cả ngàn dặm thì làm sao một người có thể vừa nghe tiếng gà gáy ở Thọ Xương vừa nghe được thiếng chuông Thiên Mụ. Giáo sư cũng viện dẫn một bức hí họa đăng trên tuần báo Phong Hóa với hai câu thơ: Gió đưa cành trúc la đà, Một thuyền chật ních bài ngà thượng thư. Kẻ viết bàn này cũng được có dịp đọc và xem bức hí họa trên, trong đó cành trúc là những cần hút làm bằng trúc của mấy điếu thuốc lào, một tượng trưng của các quan chức ở Huế, và các Cụ Thượng trong quốc phục khăn đen áo dài với thẻ bài ngà trên ngực, chen chúc trong một chiếc thuyền trên sông Hương. Bức hí họa nhằm ám chỉ Cụ Phạm Quỳnh, được nhận ra với cặp kính cận thị gọng đen đậm, đã từ bỏ Bắc Hà trong lãnh vực cao quý là làm báo viết văn để đi vào con đường hoạn lộ, vào Huế nhận chức Lại Bộ Thương Thư, tương đương với Thủ Tướng chính phủ. Câu thơ châm biếm trên cũng đã vô hình dung nói lên là đã xuất xứ từ Huế, vì ờ Huế mới có bài ngà Thượng Thư. Nhưng vấn đề đặt ra ở đây là tiếng chuông Trấn Võ hay tiếng chuông Thiên Mụ ? Trước hết, Thọ Xương là một địa danh có thật nằm đối diện với chùa Thiên Mụ ở bên kia bờ sông Hương, ngày nay là làng Nguyệt Biều có gò Long Thọ nơi có nhà máy vôi Long Thọ và có Phường Đúc, nơi tập trung các tiểu công nghệ làm đồ đồng, ngày nay vẫn còn. Dưới thời các chúa Nguyễn, nơi đây được gọi là Thọ Khương, nơi có cung điện mùa hè của các chúa Nguyễn. Đến đầu đời vua Gia Long đổi thành Thọ Xương, đến năm Minh Mạng thứ năm (1824) lại đổi thành Long Thọ Cương. Thọ Xương ngày nay ít người biết tới cũng như ít ai biết tới Hà Nội đã từng được gọi là Đông Đô, Thăng Long, Đại La, Bắc Thành, Đông Quan, Tống Bình, ... Có người cho rằng vì thấy mấy câu thơ hay của Dương Khuê nên người Huế mới ôm về cho mình mà đổi thành ra "Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương." Điều này không thể có được vì chùa Thiên Mụ xây năm 1601, chuông Thiên Mụ đúc năm 1710 (có thể là tại Phường Đúc ngay bên kia sông), tên làng Thọ Xương có từ đời Gia Long đến đời Minh Mạng (1802-1824), trong khi Dương Khuê vào làm quan dưới triều vua Tự Đức vào nửa sau thế kỹ 17. Tóm lại, câu ca dao ở Huế vẫn là của Huế, bài thơ Dương Khuê, cho dù người đời sau có thay đổi "Phất phơ ngọn trúc trăng tà" thành "Gió đưa cành trúc la đà" vẫn là của Dương Khuê, không ai lấy của ai hết. Câu ca dao trên đã in sâu vào lòng người dân Huế. Để thưởng thức trọn vẹn cái cảm khoái tỉnh niệm đó, người Huế tìm ra được cái thú là ngủ đò trên sông Hương. Vào những đêm mùa hè nóng bức, với những ngọn gió Lào khô cháy, một số gia đình, trong đó có gia đình tôi, thường mướn những chiếc đò cho trôi lững lờ trên sông Hương, để hưởng những giây phút thư giãn trong khung cảnh trăng thanh gió mát trên mặt nước bềnh bồng. Chung quanh đâu đó, thỉnh thoảng lại vọng lên những tiếng ca Nam Ai, Nam Bình, tiếng hò Mái Nhì Mái Đẩy nghe rất ngọt ngào. Vào thời đó, ở Huế có nhiều "ban nhạc bỏ túi," thường gồm có một tay đờn nguyệt, một tay đờn cò và một hoặc hai cô ca, được mướn đi ca hát trong những dịp vui mừng, lễ lạc, đám tiệc, hoặc trên sông Hương vào những đêm mùa hè sáng trăng. Trong dịp này các Cụ thường uống rượu, ngâm thơ, làm thơ để đưa cho mấy cô ca ngâm nga, đó là một cái thú chơi rất tao nhả, thanh lịch, không phải chỉ dành riêng của bực vương tôn công tử mà thôi. Cũng từ đó, nhiều văn nhân đã cảm hứng thành những bài thơ sau nay được truyền tụng trong dân gian mà cứ tưởng là ca dao: Chiều chiều trước bến Vân Lâu, Ai ngồi ai câu, ai sầu ai thảm, Ai thương ai cảm ai nhớ ai trông, Thuyền ai thấp thoáng bên sông, Nghe câu mái đẩy, chạnh lòng nước non. Những đêm đẹp trời, nhiều khi đò chèo ngược giòng sông, qua khỏi cầu Bạch Hổ hướng về phía lăng Minh Mạng để được hòa mình trong cái vẽ đẹp tuyệt vời khi giòng sông Hương uốn khúc. Xa xa là dãy núi Trường Sơn mờ mờ mây phũ, một bên là chùa Thiên Mụ, điện Hòn Chén, một bên là làng Nguyệt Biều, Long Thọ, Phường Đúc, ẩn hiện trong sương mù sau những rặng tre xanh mướt phất phơ theo gió hai bên bờ sông. Càng về khuya cảnh vật càng thêm phần huyền ảo mông lung, tiếng hát càng thêm thấm thía, và cũng từ đó có khi tôi được nghe và được thấy luôn cả câu thơ Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương. Lời thơ hình như đã thấm vào da thịt tôi, ngây ngất trong huyết quản tôi. Lúc đó tôi được khoảng mười tuổi. Thế rồi chiến tranh bùng nổ, sông Hương mất đi cái duyên dáng đài các của nó. Ngủ đò trên sông Hương đã trở thành một thứ kỹ nghệ xưa nhất của loài người, để rồi sau chiến tranh, Huế xác xơ với mấy vần thơ: Núi Ngự không cây, chim ngủ đất, Sông Hương vắng khách, đĩ kêu trời. Ngày nay du khách có thể tìm thấy trên sông Hương nhan nhản những chiếc " thuyền rồng" chạm trổ một cách cẩu thả, xấu xí, quê mùa, rồng không ra rồng, rắn không ra rắn, làm hổ thẹn cho cái quá khứ thi vị của đất Thần Kinh. Phê bình văn học không những là một đóng góp mà còn là một bổn phận để trao đổi, để phổ biến và học hỏi, để thu nhận những ý kiến, những kinh nghiệm của người khác. Điều quan trọng là phải chấp nhận và tôn trọng những ý kiến khác vì cùng một sự kiện mà mỗi người có một cảm nhận và một góc nhìn khác nhau. Đó là cái hương thơm của văn minh, của dân chủ. Áp đặt ý kiến mình cho kẽ khác bằng cách này hay cách khác là một hành động lỗi thời trắng trợn không chấp nhận đuợc. Thế mà chính quyền cộng sản Hà Nội đã chỉ đạo sinh hoạt văn hóa theo một chiều hướng nhất định và kễ từ cuối thập niên 80 bắt buộc sách báo khi viết hai câu thơ trên thì phải là Gió đưa cành trúc la đà, Tiếng chuông Trấn Võ, canh gà Thọ Xương. Tại sao? Theo Hà Nội, đỉnh cao trí tuệ phải nằm ở miền Bắc, cái gì hay cũng phải được phát xuất từ miền Bắc kễ cả bộ xương của một người cổ được cho là thủy tổ của dân Việt cũng đào được ở dãy núi Hoàng Liên Sơn (?) Không hiểu vì mặc cảm hay vì muốn sơn phết cho cái gọi là Xã Hội Chủ Nghĩa, nên sau khi chiếm được miền Nam tất cả những tài sản vật chất cũng như văn hóa đều phải dời ra Bắc như là những chiến lợi phẩm khi đi chiếm thuộc địa. Trong số đó, ưu tiên phải dành cho 16 tấn vàng trong kho của Ngân Hàng Quốc Gia Việt Nam, được chở ngay ra Bắc để rồi biến thành mây khói mà không còn lại một mảy may vết tích. Chỉ có một kho tàng mà họ không cưóp nổi, đó là chất xám của miền Nam. Cộng sản không những tom góp cái gì quý để đem ra Bắc mà còn trấn áp miền Nam bằng những cái gì mà dân Bắc đã phải chịu đựng dưới ách cai trị của họ. Họ đang phát động phong trào dùng tiếng Bắc làm tiếng tiêu chuẩn ( ! ), báo hại đồng nghiệp Nguyễn Hy Vọng , một nhà nghiên cứu ngôn ngữ tiếng Việt, đã phải lớn tiếng trên diển đàn Nội San này rằng tiếng Bắc còn có nhiều sai sót từ phát âm cho tới cách viết. Đó là chưa kể tiếng Bắc của " Hà Nội mới " với giọng lên rất khó nghe, khác hẳn với giọng Hà Nội khoan thai quý phái của Hà Nội trước năm 1954. Nguy hại hơn nữa, họ còn áp đặt cái gọi là Văn Hóa Xã Hội Chủ Nghĩa, mà tượng trưng là một tình thương và một niềm vui: "Thương cha thương mẹ thương chồng, Thương mình thương một, thương Ông (Staline) thương mười" "Vui biết mấy khi nghe con học nói, Tiếng đầu lòng con gọi Staline." Thôi thôi, xin cám ơn, thứ văn hóa đó xin các ông hãy giữ lấy!! Trong các trường học, học sinh đươc học chủ nghĩa Mac-xít Lê-ni-nít như là những giáo điều chân lý tuyệt đối, trong khi chủ nghĩa này đã bị sụp đổ ngay tại cái nôi sinh ra nó. Bóp méo lịch sử là sở trường của cộng sản. Những thế hệ trẻ Việt Nam được học rằng Đệ Nhị Thế Chiến chấm dứt vì người Nhật đã đầu hàng Nga chứ không phải là Mamoru Shigemitsu đã đại diện Nhật Hoàng để ký văn bản đầu hàng với Tướng Douglas Mac Arthur ngày 2/9/1945 trên chiến hạm Missouri. Họ cũng không hề được biết rằng người Mỹ đã lên tới mặt trăng, giả thử có người lên tới mặt trăng thì người ấy phải là người Nga v...v...Trong chuyến về thăm Việt Nam năm 2004, tôi được một cô hướng dẩn viên của Hanoi Tours tổ chức đi thăm Hoa Lư. Khi đi ngang trại tù Nam Hà, tôi bảo rằng trước kia tôi đã ở đây, cô ta tròn xoe đôi mắt ngạc nhiên, vì không hề được biết một chút gì về việc mấy trăm ngàn người tù miền Nam đã bị lưu đày trên khắp đất Bắc. Cô ta sinh vào năm 1980 nên đã học lịch sử theo bài bản của chính quyền cộng sản viết ra. Để kết luận, tuy tôi không đồng ý với giáo sư Vũ Quốc Thúc về xuất xứ của câu thơ "Tiếng Chuông Thiên Mụ", nhưng tôi rất hoan nghênh ý kiến của giáo sư trong đoạn kết. Giáo sư thấy rằng có một số người Việt hải ngoại đã hí lộng trên sự kém cỏi tiếng Việt của giới trẻ Việt Nam, đó là một điều đáng buồn, vì những thanh thiến niên đó đâu có được học hỏi về ngôn ngữ và văn chương Việt Nam như những thế hệ đi trước. Giáo sư nói: " Kẽ đáng trách là chúng ta, những người lớn tuổi thuộc thế hệ ông cha của các thanh thiếu niên ấy. Chúng ta đã không làm hay không làm đủ bổn phận truyền đạt cho con cháu chúng ta những kiến thức về văn hóa dân tộc mà ta đã hấp thụ. Thiên phiếm luận đăng trên Internet về bài thơ " Gió đưa cành trúc là đà" đã giúp chúng ta ý thức sâu sắc hiễm họa vong bản đang đe dọa con cháu chúng ta. Chúng ta không nên trì hoản nữa: cấn phải làm một cố gắng quyết liệt để chấn chỉnh tình trạng này." Vậy thì chúng ta phải thiết thực và cần có sự góp sức của nhiều người để có những hành động chung Chúng ta nên thực hiện chương trình qua nhiều giai đoạn, ví dụ như mở lớp dạy tiếng Việt cho con em ở nhiều trính độ khác nhau, phổ biến sách báo, thành lập một thư viện, tổ chức những buổi nói chuyện, thuyết trình về những đề tài văn học, lịch sử v...v..., nhưng quan trọng hơn hết vẫn là thường xuyên nói tiếng Việt với con cháu trong nhà. Đó là những ý kiến sơ khởi mới thoáng qua, còn cần phải nhiều công phu và nhiều thiện chí. Câu thơ sau đây của Alfred de Vigny trong bài La Mort Du Loup đáng cho ta suy gẩm: "Gémir, pleurer, prier est également lâche, Fais énergiquement ta longue et lourde tâche." PHƯƠNG VŨ VÕ TAM ANH Paris, tháng Mười năm 2009 http://giaocam.saigonline.com/HTML-P/VSPhuongVuVoTamAnh/PhuongVuVoTamAnhNDMotCauThoGayNhieuTranhCai.htm |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 21/Mar/2012 lúc 8:44pm |
|||
Chùa Thiên Mụ (Linh Mụ)BY: HOÀNG THẠCH
1- THIÊN MỤ, MỘT BIỂU TƯỢNG CỦA CỐ ĐÔ HUẾ
1.1- Phải chăng hai câu thơ trên phát xuất từ miền Bắc?
Ngày
xưa, để coi giờ ban ngày, người ta dựa vào bóng mặt trời; còn ban đêm
thì dựa vào tiếng gà gáy gọi là Canh. Canh một là lúc gà gáy lần 1:
khoảng 1 giờ sáng; Canh hai: khoảng 2 giờ sáng; Canh ba: khoảng 3 giờ
sáng; Canh tư: khoảng 4 giờ sáng…. Gió đưa cành trúc la đà, 2- LỊCH SỬ CHÙA THIÊN MỤ
2.2- Về Kiến trúc
http://danchua.eu/index.php?id=2303&...he=1&tx_ttnews[tt_news]=5069&type=98 |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 21/Mar/2012 lúc 8:50pm |
|||
|
Câu chuyện về Thọ Xương chicken soup!
NGUỒN : http://lichsuvn.info/forum/showthread.php?t=16021&page=2 Chuyện tiếu lâm kể rằng có anh hướng dẫn viên du lịch giới thiệu với ông khách người Mỹ câu ca dao: Gió đưa cành trúc la đà Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương và giảng giải "canh gà" tức là ... súp gà (chicken soup), Thọ Xương là mắc xương, Thiên Mụ là mụ trời! Ông Mỹ về nước viết lại một quyển hồi ký dịch nguyên câu này ra tiếng Anh. Một dịch giả Việt Nam khác đọc được cuốn sách Mỹ, bèn "mắc dịch" như vầy: Mụ Trời đánh mấy hồi chuông Cháo gà húp vội, mắc xương mấy lần (!!!) Dị bản 1: Giang hồ đồn rằng dị bản này là tác phẩm của Dâu Tây, hồi còn Y!360, nhưng có nguồn khác lại viết rằng câu chuyện này đã có từ thời còn chiến tranh, thế này: Trích:
Lao xuống tà vẹt đường Vợ trời đánh một tiếng chuông Canh gà húp vội, hóc xương mấy lần Dị bản 2: hải ngoại lưu truyền câu chuyện nói là của ông Vũ Quốc Thúc như sau: Trích:
Lũ lạc đà với lũ la chạy cuồng... Vợ Trời giáng một hồi chuông Gọi về ăn bát canh xương gà Tầu! GS Vũ Quốc Thúc Và có người đã phản biện ông Vũ Quốc Thúc: http://chutluulai.net/forums/showthread.php?t=6358 Dị bản 3: Thế hệ người Việt thứ hai ở hải ngọai làm sao có thể cảm nhận được cái gì là ‘’ canh rau muống’’, cái gì là”cà dầm tương” mỗi khi nhớ quê, nhớ về cội nguồn. Làm sao có thể nhận ra được “ngọn gió mát sau lưng” để lòng dạ bồi hồi “ bổng nhớ người dưng” thế nào? Gió sao gió mát sau lưng Dạ sao dạ nhớ người dưng thế nầy. Và câu ca : Gió đưa cành trúc la đà Tiếng chuông Thiên mụ, canh gà thọ xương dịch ra tiếng Anh, rồi nhờ một người nào đó có chút am hiểu về lục bát của Việt Nam, gắn ghép vần nhịp và cố dịch ra tiếng Việt theo văn cảnh sẽ trở thành: Bão đưa tre trúc tới nhà Lũ La cùng với Lạc đà chạy chung Vợ trời đánh một hồi chuông Gọi về ăn bát canh xương gà hầm Cũng có nhiều cố gắng đó chứ? – Gió mạnh đến đổi tre trúc ngả nghiên thì là bão thôi. La đà hình như là từ ghép đẳng lập, như vậy cho nó chạy chung thì không còn cách nào hay hơn ?? Thiên mụ là vợ trời (wife god) … canh gà thọ xương thì là soup chicken old. Gà sống lâu năm là gà già, cứng lắm chỉ có nước hầm bằng nồi áp suất mới tận dụng được. Về câu "Thọ Xương chicken soup" có lẽ là do ông "giaó sư" Nguyễn Ngọc Bích khi còn là doctor-to-be, "dịch" "canh gà Thọ Xương" thành "Thọ Xương chicken soup" và hai chữ "bể dâu" thành "mulberry sea"; sau đó, ông ta nổi tiếng là chưởng môn nhân của "trường phái dâu bể". Một ông "dịch giả" khác cũng không chịu kém tài của ông Bích, bèn dịch "dâu bể" thành "broken pride". Có một ông bèn làm thơ con cóc mà rằng: Mulberry sea dịch bể dâu Dịch mà được vậy chẳng dễ dầu Dịch mà như vậy thì cũng giống: "No star where" dịch "không sao đâu"! Sau này đến lượt Google translate dịch giống như mấy ông trên. NGUỒN : http://lichsuvn.info/forum/showthread.php?t=16021&page=2 Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 21/Mar/2012 lúc 8:52pm |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 04/Aug/2013 lúc 11:33pm |
|||
|
Tưởng nhớ nhà thơ Hoàng Cầm - Hỏi chuyện chủ quán “Lá Diêu Bông”
Nghe nói ở làng Hạnh Hoa có một cô chủ quán rượu xinh đẹp lấy tên bài thơ Lá Diêu Bông cuả Hoàng Cầm đặt tên quán của mình, tôi bèn mang máy ghi âm bỏ túi đến… uống rượu. Quán nhỏ, lợp tranh đơn sơ, nhưng lịch sự. Các tửu khách trông có vẻ trang nhã, không giống như quán rượu ở quê. Cô chủ quán đẹp như tiên, đi lại nhẹ nhàng như mây gió. Nghe nói ngày xưa chị trót yêu một chàng trai kém mình tám tuổi, gia đình cấm đoán, nên quyết định không lấy chồng. Từ hồi “đổi mới” chị mở quán rượu sinh sống, và luôn mơ được gặp tác giả Lá Diêu Bông.
Thấy tôi là khách lạ, chị ưu tiên tiếp rượu, và cuộc trò chuyện đã diễn ra như vầy: - Chắc chị mê thơ lắm mới đặt tên quán bằng tên một bài thơ? - Tôi mê tiểu thuyết Vũ Trọng Phụng. Nhưng khi đọc được bài thơ Lá Diêu Bông của Hoàng Cầm là tôi quên Vũ Trọng Phụng luôn. Từ đó tôi cũng hình dung Hoàng Cầm là cái cậu con trai cứ lẽo đẽo theo tôi đi tìm lá thuốc cho mẹ từ hồi mới lớn. Nhưng người phụ nữ trong bài thơ Hoàng Cầm thì đi lấy chồng, có con, còn tôi thì không. - Chắc chị thuộc nhiều bài thơ Hoàng Cầm? - Từ khi đọc bài thơ Lá Diêu Bông, là tôi đi tìm đọc Hoàng Cầm. Nghe nói trong “đổi mới” thơ ông bị “lưu ban” một thời gian dài. May mà từ khi tôi thích thơ Hoàng Cầm, thơ ông lại được in ra liên tiếp. Tôi có đủ các tập Về Kinh Bắc, Men đá vàng, 99 tình khúc, Mưa Thuận Thành, Bên kia sông Đuống, và cả cuốn kịch thơ Kiều Loan ông viết từ hồi bốn lăm (1945). Tôi đọc đến đâu là thuộc đến đấy, vì thơ ông rất Việt Nam, rất thích hợp với tư duy của tôi. Như là ông viết riêng cho tôi. - Chắc chị từng học đại học văn? - Mấy đứa cháu tôi nó mới học đại học văn. Nhưng chúng nó chẳng hiểu gì về thơ. Chúng nó thạo kinh tế hơn. Bây giờ đứa nào cũng nhà lầu xe hơi trên phố. - Thế chị học gì? - Tôi học thơ Hoàng Cầm. “Sông Đuống trôi đi – Một dòng lấp lánh – Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ”. Đọc câu thơ này, nhiều đêm tôi nằm nghiêng và thấy mình cũng như đang trôi đi. - Chị lãng mạn thật. - Con người, ai mà chả lãng mạn. Nhưng lãng mạn bằng thơ thì nó đẹp gấp trăm nghìn ngoài đời. Thơ làm cho người ta sống đẹp hơn. - Nhưng phải là thơ Hoàng Cầm? - Tất nhiên là với tôi. Nhưng có một ông khách trên phố về đây uống rượu, ông ta cũng mê thơ Hoàng Cầm lắm. Ông ấy bảo chỉ có thơ Hoàng Cầm và thơ Hàn Mặc Tử là nhất. Suýt nữa tôi với ông ấy đã thành đôi… - Sao lại không thành? - Vì tôi chỉ thích thơ Hoàng Cầm. - Rắc rối nhỉ? - Này anh, nghe nói ông Hoàng Cầm lại sắp lấy vợ phải không? - Năm nào tôi cũng nghe nói như vậy. Nhưng rốt cuộc thì mười mấy năm nay chả có đám cuới nào cả. - Thế cũng tốt. - Sao lại tốt? - Mỗi lần thi sĩ yêu lại có thêm bài thơ hay cho đời. - Chị không ghen với các giai nhân thật sao? - Việc gì mà tôi phải ghen với họ. - Ở Sài Gòn cũng có một cái quán Lá Diêu Bông như quán chị… - Tôi biết. Những cái quán ấy ra đời sau quán tôi. Đọc báo tôi biết mà. Hai “anh- chị” còn làm thơ tặng nhau nữa. Thi sĩ Hoàng Cầm phủ dụ chị ta bằng những câu thơ thật sang trọng: “Kinh Bắc lên men đằm hương vương phi – Hỡi mưa Phương Nam bao giờ mưa đi?”. Thế mà chị ta không chịu đi thì thật là “trời không có mắt”. - Nếu ông Hoàng Cầm mà làm thơ tặng chị, hay nói như chị là “phủ dụ” chị thì chị tính sao? - Với tôi thật không có hạnh phúc nào bằng. Tôi phóng to bài thơ lên dán trên vách quán để khách rượu cùng thưởng thức. - Nhỡ có người lại chê thì sao? - Chê là quyền của người ta. Tôi cũng đọc một bài người ta phê bình thơ Hoàng Cầm là “thơ tình dục khiêu dâm”. Và tôi thấy chính cái tay phê bình ấy mới thực sự có một cái đầu “dâm”. Cứ theo cái đầu của anh ta thì Hồ Xuân Hương hay Nguyễn Du khi viết về tình dục sẽ bị anh ta xử trảm. - Có lẽ chị nói đúng. - Tôi nói đúng là cái chắc. Ví dụ những câu thơ đẹp như thế này: “Ấm êm em trong trắng thịt da đêm – Ngọn gió nào cũng ấp một hơi thèm” mà anh ta lại phán là “thơ khiêu dâm” thì tôi không hiểu là anh ta đọc thơ theo cách nào. - Thơ cần có tri âm. Cũng như Bá Nha gẩy đàn phải có Tử Kỳ nghe. Chị là Tử Kỳ của riêng Của Hoàng Cầm rồi đấy! Có thêm khách đến. Tôi chia tay chị chủ quán Lá Diêu Bông. Biết tôi quen Hoàng Cầm, chị mừng lắm, gửi tặng ông chai rượu Hạnh Hoa, và nhờ tôi mời thi sĩ ghé thăm quán. Hoàng Cầm cũng mừng lắm. Tôi và ông chuẩn bị “hành quân” thì ông bị đau phải vào bệnh viện. Vậy mà cái cậu con trai lẽo đẽo theo Chị đi tìm lá Diêu Bông đã gần chín mươi xuân. Giờ thì “Con người Hoàng Cầm” – con người đẹp trai da trắng môi đỏ, hào hoa và tài hoa ấy đã không còn lại trên cõi đời này nữa, ngợi ca hay chê trách ông cũng là chuyện đã rồi. Nhưng ông đã sống, đã yêu, đã đắng, đã ngọt và đã thơ. Thật kiêu hãnh đọc câu thơ ông viết: “Chim vàng phải tên dưới bụng/ Giận mình bay quá cao”, “Đợi sau khi Em qua đời/ Sẻ đồng thành phượng núi”. Hàng ngàn trang viết của ông còn đó, nói hộ chúng ta rất nhiều điều về một con người nghệ sĩ đến tận cùng chân tóc. Dân tộc và Ái tình chính là hồn ông gửi lại. Đó là những tác phẩm trầm đầy tinh thần Việt mà trong đó sử Việt, văn hóa Việt hay văn hóa Kinh Bắc đều ánh xạ qua trái tim mạnh mẽ và yếu mềm của ông. Vì thế tôi tin ông không mất. Ông còn rất gần ta và đang “Cúi lạy Mẹ con trở về Kinh Bắc”. Vâng, người ta còn đọc ông, và ông còn tồn tại, cũng có thể là “tam bách dư niên hậu”…/. Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 04/Aug/2013 lúc 11:49pm |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
|
mykieu
Senior Member
Tham gia ngày: 10/Jun/2009 Thành viên: OffLine Số bài: 3471 |
Gởi ngày: 17/Aug/2013 lúc 7:37pm |
|||
|
Ngày đăng : 20:55 17/08/2013 (GMT+7)
Người tình duy nhất của Xuân Diệu- NSND Bạch Diệp qua đời(Kienthuc.net.vn) - NSND Bạch Diệp, người phụ nữ duy nhất của "ông
hoàng thơ tình" Xuân Diệu và cũng là nữ đạo diễn đầu tiên của Điện ảnh
Việt Nam vừa qua đời.
Sau một thời gian dài chống chọi với
căn bệnh ung thư quái ác, đạo diễn "Hoa ban đỏ" - NSND Bạch Diệp đã trút
hơi thở cuối cùng vào 10h sáng nay (17/8), hưởng thọ 85 tuổi.
Đạo diễn Bạch Diệp tên thật là Nguyễn
Thị Thanh Tâm, sinh năm 1929 tại Hà Nội. Bà sinh trưởng trong một gia
đình có truyền thống nhiếp ảnh, có lẽ vì thế mà niềm đam mê nghệ thuật
đã ngấm vào bà ngay từ nhỏ. Nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi bà
chọn nghề đạo diễn - nghề nghiệp được xem là “khó nhằn”, vô cùng vất vả
đối với nữ giới.
Trong sự nghiệp đạo diễn, tên tuổi Bạch Diệp từng gắn liền với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Tác phẩm đầu tay của bà là bộ phim Trần Quốc Toản ra quân, chuyển thể từ chèo, sau được trao giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ hai. Những bộ phim tiếp theo như: Người về đồng cói (1973), Ngày lễ thánh (1976), Câu chuyện làng Dừa (1977), Người chưa biết nói (1979), Ai giận ai thương (1982), Mảnh trời riêng (1983), Trừng phạt (1984), Y Hơ Nua (1985), Cuộc chia tay không hẹn trước (1986), Huyền thoại về người mẹ (1987), Ngõ hẹp (1988), Hoa ban đỏ (1994)... Nổi bật trong số các tác phẩm của NSND
Bạch Diệp là hai bộ phim Ngày lễ thánh (dựa theo cuốn tiểu thuyết Bão
biển của Chu Văn) và Huyền thoại mẹ, do nghệ sĩ nhân dân Trà Giang đóng vai chính, đều giành được giải thưởng Bông sen bạc.
Với những đóng góp trong sự nghiệp đạo
diễn, năm 1997, Bạch Diệp được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.
Năm 2007, bà được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho
các tác phẩm Ngày lễ thánh, Huyền thoại mẹ. Bên cạnh đó, NSND Bạch Diệp
còn là một trong số các nghệ sĩ Việt Nam có tên trong Bách khoa toàn thư
điện ảnh Liên Xô. Năm 2008, bà là một trong 11 nghệ sĩ đương đại được
tôn vinh trong ngày kỉ niệm 55 năm thành lập ngành Điện ảnh cách mạng
Việt Nam.
Sự nghiệp của NSND Bạch Diệp thành
công bao nhiêu thì chuyện tình cảm của bà trắc trở bấy nhiêu. Bạch Diệp
kết hôn ở tuổi 27 với nhà thơ Xuân Diệu khi ông ngấp nghé tuổi 40. Quen
biết nhau qua mai mối của bạn bè rồi kết hôn chưa đầy nửa năm thì họ
chia tay. Mãi đến năm 40 tuổi, Bạch Diệp mới đi bước nữa, với ông Nguyễn
Đức Tường, người thực sự thắp ngọn lửa yêu thương trong cuộc đời bà.
Còn với Xuân Diệu, Bạch Diệp mãi là người phụ nữ duy nhất trong cuộc đời
"ông hoàng thơ tình".
Nguyệt Cát http://kienthuc.net.vn/showbiz/nguoi-tinh-duy-nhat-cua-xuan-dieu-nsnd-bach-diep-qua-doi-254762.html Chỉnh sửa lại bởi mykieu - 17/Aug/2013 lúc 7:38pm |
||||
|
mk
|
||||
|
IP Logged |
||||
| |
||
Chuyển nhanh đến |
Bạn không được quyền gởi bài mới Bạn không được quyền gởi bài trả lời Bạn không được quyền xoá bài gởi Bạn không được quyền sửa lại bài Bạn không được quyền tạo điểm đề tài Bạn không được quyền cho điểm đề tài |
|
