Ly Hôn Đầu Bạc 

Bill và Melinda Gate không phải là cặp vợ chồng bình thường. Họ là cặp vợ chồng tỷ phú, từng có thời được xếp là giàu nhất thế giới. Thế nên, từng mỗi cử chỉ, lời nói của họ đều được chú ý. Đầu tháng 5 vừa qua cả hai cùng tuyên bố là họ chia tay, chấm dứt cuộc hôn nhân kéo dài hơn một phần tư thế kỷ. Đương nhiên lời tuyên bố trên đã trở thành đề tài bàn tán xôn xao, và bên cạnh đó, nó cũng làm nổi bật lên một hiện tượng bao quát hơn trong mối quan hệ của các cặp vợ chồng Mỹ.

Ly hôn khi đã ngoài tuổi 50, người Mỹ thường gọi đó là “ly hôn đầu bạc” (gray divorce). Cụm từ này bắt đầu được dùng nhiều tại Hoa Kỳ vào năm 2004, nhưng hiện tượng ly hôn của các cặp vợ chồng khi tuổi về chiều đã bắt đầu tăng từ mấy thập niên trước và nay càng ngày càng nhiều, đi ngược lại với xu hướng suy giảm nói chung về tình trạng ly hôn ở các cặp vợ chồng trẻ hơn. Lý do đưa đến ly hôn ở các cặp vợ chồng lớn tuổi này đương nhiên có khác so với các cặp vợ chồng trẻ: Theo các chuyên gia về cố vấn hôn nhân, lý do không nhất thiết là vì xung khắc trong cuộc sống mà đúng hơn là cả hai đều muốn bắt đầu một chương mới trong cuộc đời của họ – con cái lớn ra ở riêng, hoặc tuổi nghỉ hưu ngày càng đến gần – khiến họ muốn đánh giá lại đời sống hôn nhân của chính họ. Và một điều nữa là càng ngày người ta càng sống khoẻ mạnh hơn ở tuổi già, có nghĩa là họ sẽ còn nhiều thời gian hơn để bắt đầu lại giai đoạn tiếp theo trong cuộc đời.

Trong suốt năm vừa qua, nhiều cặp vợ chồng đã phải rời lại việc ly hôn do khủng hoảng đại dịch, nhưng các luật sư cho biết họ dự kiến con số trường hợp ly hôn trong tất cả mọi lứa tuổi sẽ tăng khi trận đại dịch giảm cường độ. Đặc biệt đối với các cặp vợ chồng trên 50 tuổi, các chuyên gia cố vấn hôn nhân cho biết, trận đại dịch đã cho họ có thời gian và cơ hội để nhìn lại chính họ cũng như tìm hiểu xem họ thật sự muốn gì đối với cuộc đời còn lại của họ.

Trước đại dịch, các cặp vợ chồng có con cái đã trưởng thành hoặc những người mới nghỉ hưu có nhiều sinh hoạt khác ở bên ngoài và điều này giúp họ quên đi những mối bận tâm ở nhà cũng như mối quan hệ vợ chồng không mấy tốt đẹp, hay nói cách khác là không được vừa ý. Trận đại dịch đã khiến họ suy nghĩ khác về phần đời còn lại cũng như mục đích trong cuộc sống, những gì họ sẵn sàng chấp nhận và không chấp nhận. Và ngày càng có ít người chịu chấp nhận ở lại trong một cuộc hôn nhân nhàm chán, trống rỗng, mặc dù là một cuộc hôn nhân không có xung khắc, nhưng cũng không vui vẻ, hạnh phúc.

Lúc này con cái đã trưởng thành và đã dọn ra ở riêng nên họ thấy lý do ráng sống chung, cố gắng chịu đựng nhau “vì các con” không còn là động lực để giữ chân họ nữa.

Hơn nữa thời buổi này những người ly hôn được xã hội chấp nhận hơn. Trước đây, người ly hôn bị xã hội đánh giá nghiêm khắc hoặc bị người khác tìm cách xa lánh; nhưng nay ly hôn đã trở thành chuyện bình thường trong xã hội và người ly hôn cũng nhận được sự ủng hộ tinh thần nhiều hơn sau khi quyết định trở lại cuộc sống của người độc thân.

Và, khi một người vượt quá tuổi trung niên rồi thì thường người ta không còn lo sợ bị người khác đánh giá nữa. Nói cách khác, đàn ông và đàn bà ở tuổi này tự tin hơn trong những quyết định của họ. Có thể người ngoài nhìn vào thì không hiểu, nhưng chính người trong cuộc, tức là họ, hiểu là đủ rồi.

Sống khoẻ mạnh hơn và tuổi thọ dài hơn cũng đóng một vai trò trong các cuộc chia tay trong thời gian gần đây. Hệ thống chăm sóc y tế ngày càng đầy đủ và tốt hơn, phẩm chất cuộc sống về mặt sức khoẻ nói chung cũng ngày càng cải thiện. Và thêm điều này nữa là ý thức về bổn phận đối với hôn nhân được coi trọng ở các thế hệ trước thì ngày nay người ta lại coi nhẹ hơn. Cũng có người cho rằng đó chính là hậu quả của lối sống ích kỷ, thiên về cá nhân chủ nghĩa. Tuy nhiên, mỗi thời mỗi khác, và mỗi thời người ta có sự lựa chọn riêng của thời đó. Khó có thể nói thời này tốt hơn thời kia nếu chỉ dựa trên quan điểm cá nhân của riêng mình.

Tuyên bố của cặp vợ chồng Bill và Melinda Gates theo sau cuộc chia tay cũng gây xôn xao dư luận một thời của một cặp vợ chồng nổi tiếng và giàu có khác là Jeff Bezos, nhà sáng lập công ty Amazon, và MacKenzie Scott, ly hôn năm 2019 sau 25 chung sống.

Trong mấy thập niên gần đây, tỷ lệ ly hôn ở Hoa Kỳ nói chung đã giảm, nhưng đối với các cặp vợ chồng 50 tuổi hoặc hơn thì tình trạng ly hôn lại tăng hơn gấp đôi. Theo kết quả phân tích của nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Bowling Green State dựa trên số liệu của chính phủ liên bang, năm 2019, cứ mỗi 1,000 người đang kết hôn thì có 15 người ly dị, so với năm 1990, con số đó là 19. Cùng khoảng thời gian trên, cứ mỗi 1,000 người tuổi từ 55 đến 64 hiện đang kết hôn thì có 11.4 người ly dị trong năm 2019, so với năm 1990 là 5 người.

Cũng theo các nhà nghiên cứu của Đại học Bowling Green State, trận đại dịch đã đẩy tỷ lệ ly hôn xuống thấp hơn trong năm ngoái. Theo các thống kê đã hoàn tất tại năm tiểu bang – Arizona, Florida, Missouri, New Hampshire và Oregon – tỷ lệ ly hôn trong chín tháng kết thúc vào tháng 11 đã giảm 18% so với cùng thời gian một năm trước đó.

Người Việt ở Mỹ với Father's Day